DEFTER TUTMA BAKIMINDAN TÜCCARLAR
Tüccar Sınıfları (Madde 176)
Tüccarlar, defter tutmak bakımından iki sınıfa ayrılır:
1. I`inci sınıf tüccarlar, bilanço esasına göre;
2. II`nci sınıf tüccarlar, işletme hesabı esasına göre;
defter tutarlar.
Birinci Sınıf Tüccarlar (Madde 177)
Aşağıda yazılı tüccarlar, I`inci sınıfa dahildirler:
1. (205 sayılı Kanunun 12`nci maddesiyle değişen bent) (4369 sayılı Kanunun 19 uncu maddesiyle belirlenen miktarlar.) Satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra satan ve yıllık alımlarının tutarı 7.200.000.000 (460 Sıra No.lu V.U.K Genel Tebliği ile 1.1.2016`dan itibaren 168.000 -TL) veya satışları tutarı 8.640.000.000 (460 Sıra No.lu V.U.K Genel Tebliği ile 1.1.2016`dan itibaren 230.000 -TL) lirayı aşanlar
2. (205 sayılı Kanunun 12`nci maddesiyle değişen bent) (4369 sayılı Kanunun 19 uncu maddesiyle belirlenen miktar) Birinci bentte yazılı olanların dışındaki işlerle uğraşıp da bir yıl içinde elde ettikleri gayri safi iş hasılatı 3.600.000.000 lirayı (460 Sıra No.lu V.U.K Genel Tebliği ile 1.1.2016`dan itibaren 90.000 -TL) aşanlar;
3. (205 sayılı Kanunun 12`nci maddesiyle değişen bent) (4369 sayılı Kanunun 19 uncu maddesiyle belirlenen miktar) 1 ve 2 numaralı bentlerde yazılı işlerin birlikte yapılması halinde 2 numaralı bentte yazılı iş hasılatının beş katı ile yıllık satış tutarının toplamı 7.200.000.000 (460 Sıra No.lu V.U.K Genel Tebliği ile 1.1.2016`dan itibaren 168.000 -TL) lirayı aşanlar;
4. Her türlü ticaret şirketleri (Adi şirketler iştigal nevileri yukardaki bentlerden hangisine giriyorsa o bent hükmüne tabidir.);
5. Kurumlar Vergisine tabi olan diğer tüzel kişiler (Bunlardan işlerininin icabı bilanço esasına göre defter tutmalarına imkan veya lüzum görülmeyenlerin, işletme hesabına göre defter tutmalarına Maliye Bakanlığınca müsaade edilir.);
6. İhtiyari olarak bilanço esasına göre defter tutmayı tercih edenler.
İkinci Sınıf Tüccarlar (Madde 178)
Aşağıda yazılı tüccarlar II`nci sınıfa dahildirler:
1. 177`inci maddede yazılı olanların dışında kalanlar;
2. Kurumlar Vergisi mükelleflerinden işletme hesabı esasına göre defter tutmalarına Maliye Bakanlığınca müsaade edilenler.
Yeniden işe başlayan tücarlar yıllık iş hacimlerine göre sınıflandırılıncaya kadar II`nci sınıf tüccarlar gibi hareket edebilirler.
Sınıf Değiştirme (Madde 179)
a. (I)`inciden (II)`nciye geçiş: İş hacmi bakımından I`inci sınıfa dahil olan tüccarların durumları aşağıdaki şartlara uyduğu takdirde, bunlar, bu şartların tahakkukunu takip eden hesap döneminden başlıyarak, II`nci sınıfa geçebilirler:
1. Bir hesap döneminin iş hacmi 177`nci maddede yazılı hadlerden % 20`yi aşan bir nispette düşük olursa, veya;
2. Arka arkaya üç dönemin iş hacmi 177`nci maddede yazılı hadlere nazaran % 20`ye kadar bir düşüklük gösterirse.
Sınıf Değiştirme (Madde 180)
b. (II)`nciden (I)`inciye geçiş: İş hacmi bakımından II`nci sınıfa dahil tüccarların durumları aşağıda yazılı şartlara uyduğu takdirde bunlar bu şartların tahakkukunu takip eden hesap döneminden başlıyarak I`inci sınıfa geçerler.
1. Bir hesap döneminin iş hacmi 177`nci maddede yazılı hadlerden % 20`yi aşan bir nispette fazla olursa, veya;
2. Arka arkaya 2 dönemin iş hacmi 177`nci maddede yazılı hadlere nazaran % 20`ye kadar bir fazlalık gösterirse.
İhtiyari Sınıf Değiştirme (Madde 181)
II`nci sınıf tüccarlar diledikleri takdirde bilanço esasına göre defter tutabilirler.
Bu suretle I`inci sınıfa dahil olanlar hakkında da evvelki maddenin hükümleri cari olur.