İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğüne yaptığınız tescil başvurularınızdaki taleplerinizin aksamaması veya eksiklikler nedeni ile iade edilmemesi için ” www.ito.org.tr” portalında yer alan “tescil-ilan-kuruluş” bölümündeki açıklamaların mutlaka incelenmesi ve ayrıca, tescil başvurularında çokça yapılan hatalardan hareketle oluşturduğumuz aşağıdaki uyarıların dikkate alınması çok önemlidir.
Müdürlüğe yapılan başvurularda, genellikle eksiklik bulunan noktalardan ve tescil başvurularının iadesine neden olan hatalardan hareketle oluşturduğumuz uyarılar, aşağıda bilginize sunulur:
1- Müdürlüğe ibraz edilen dilekçelerin altına, Ticaret Sicili Yönetmeliği m.22 gereğince, şirket kaşesi üzerinde şirket yetkilisi /yetkililerinin ad ve soyadları yazılarak, şirketi temsil şekline uygun şekilde imzalanmalıdır.
2- Şahıs firmalarında, tescil talep dilekçesi ve şirket kapanış dilekçesinin ekinde verilecek mal beyanı, şahıs şirketinin sahibi tarafından imzalanmalıdır.
3- Şahıs firmalarında, unvan değişiklikleri, ancak firma sahibi gerçek kişinin ad ve soyadından sonraki bölümlere yazılacak eklerde yapılabilir. Buna göre; bu firmalarda unvan değişiklikleri, ad ve soyadları ile ilgili olarak yapılamaz.
4- Tüzel kişi şirketlerde sermaye maddesi tadil edilirken, her bir payın değeri yazılmış olmalıdır. (Anonim şirketlerde her bir payın değeri bir kuruş ve katları, limited şirketlerde ise, her bir payın değeri 25 TL ve katları olacak şekilde belirlenmelidir.)
5- Limited ve anonim şirketlerde sınırlı yetkililer (mali veyahut da herhangi bir başka konuda yetki verilmek ya da bu konularda yetkileri sınırlanmak istenen kişiler), ancak iç yönerge ile belirlenebilir. Başka bir deyişle, anonim ve limited şirketlerde, sınırlı yetkililer, mutlaka iç yönerge ile yetkilendirilmelidir. Sınırlı yetkililerin belirlendiği iç yönergenin, karar altına alınarak tescil ve ilan ettirilmesi gerekmektedir.
6- Anonim şirketlerde hisse devri tescile tabi değildir. Ancak, anonim şirketlerin tek pay sahipliği, tek pay sahibinin değişmesi ve tek pay sahipli anonim şirketin çok ortaklı hale geçişi tescil edilmelidir.
7- Limited şirketlerde ortaklıktan ayrılan kişi müdür ise, mutlaka, müdürlüğünün devam edip etmeyeceği hususu da karara bağlanmalıdır. Başka bir deyişle, limited şirketlerde hisse devri ile şirket müdürlüğü, kendiliğinden sonlanmaz, ayrıca müdürlüğün bitmesi isteniyor ise, bu hususta açık bir karar alınmalıdır.
8- Bağımsız denetime tâbi şirketlerin, geçmiş yıla ait denetçi seçimini, mahkeme yolu ile yapması kanuni bir zorunluluktur.
9- Bağımsız denetçinin seçimine ilişkin genel kurul kararında, bağımsız denetçi olarak seçilen şirketin veya kişinin açıkça ticaret sicil numarası ve unvanının belirtilmesi gerekmektedir. Ör: Bağımsız denetçi olarak Sicil Müdürlüğünde …. ticaret sicil no ile kayıtlı AŞ seçilmiştir.
10- Bağımsız denetçi seçilmesi halinde, bağımsız denetçinin, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu madde 400’e göre beyanı, başvuru evrakı ile birlikte verilmelidir. Bu beyanda, şirketin ticaret sicil numarası, vergi numarası, şirketin adresi ve şirketin kayıtlı olduğu ticaret sicili bilgisi yer almalıdır.
11- Tasfiye sonu genel kurulunun tescil talebi yapılmadan önce, ticaret sicil kayıtlarında herhangi bir takyidat bulunup bulunmadığı kontrol edilmelidir.
12- Anonim şirketlerin kanuni organlarından olan yönetim kurulunun süresinin dolması halinde, genel kurul tarafından, yeniden yönetim kurulunun seçiminin yapılması gerekmektedir. Yönetim kurulu üyelerinin görev süresi dolmuş şirketlerin hiçbir başvurusu tescil edilmemektedir.
13- Limited şirketlerde, ortaklardan en az birinin müdür seçilmesi ve her konuda temsil yetkisi verilmesi ile anonim şirketlerde, en az bir yönetim kurulu üyesinin her konuda temsil ve ilzama yetkili olması kanuni bir zorunluluktur.
14- Anonim şirketlerde, yönetim kuruluna seçilen kişilerin hazirûn cetvelinde imzaları yok ise, mutlaka noterden imzaları tasdikli görev kabul beyanları, genel kurulun tescili için yapılan başvuruda ibraz edilmelidir. Bütün yönetim kurulu üyelerinin katılımı ile imzalanmış, yönetim kurulu görev dağılım veya yetkilendirme kararı, genel kurul kararı ile birlikte, tescil başvurusunda sunulmuş ise, görev kabul beyanı aranmamaktadır.
15- SMMM veya YMM raporlarında, şirketlerin özvarlıklarının tablo şeklinde hesaplanarak gösterilmesi veya 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu m.376’ya göre tescilli şirket sermayesinin korunduğunun ifade edilmesi gerekmektedir. Raporla birlikte müşavir faaliyet belgesi aslı veya noter onaylı sureti de sunulmalıdır.
16- Temsil ilzam yetkisi verilen kişilerin, şirket unvanı altında imza beyanlarının sicil dosyasında bulunmaması (daha önceden verilmemiş olması) halinde, mutlaka tescil talebi ile birlikte verilmesi gerekmektedir.
17- Mevzuat gereğince, tescile tabi olmayan konulara ilişkin alınmış kararlar için tescil talebinde bulunulmamalıdır. Ticaret Sicil Müdürlüklerinin tescile tâbi olmayan hususları tescil etmesi, mevzuat gereğince mümkün değildir.
18- Tescil işlemlerine taraf olan yabancı uyruklu kişilerle ilgili işlemlerde, tercümesi noter onaylı pasaport sureti, Vergi Dairesinden alınmış vergi kimlik numarası ve yabancı uyruklu kişinin Türkiye’de ikamet ediyor olması halinde, noter onaylı ikametgâh tezkeresi verilmesi gerekmektedir.
19- Tescil işlemlerine taraf yabancı tüzel kişiler için, apostil onaylı ve tercümesi noter tasdikli sicil özeti ve tüzel kişi temsilcisine ilişkin belge, tescil talebi ile birlikte sunulmalıdır. Yabancı tüzel kişiler için ibraz edilen sicil özetlerinin güncel olması gerekmektedir (Uyarı: İbraz edilen sicil özetleri, bir yıldan eski olmamalıdır. Ayrıca, ilgili tarafından daha önceden verilmiş kayıtlarımızda bulunan sicil özetlerinin de, yapılan yeni bir tescil başvurusunda güncellenmesi gerekmektedir. Buna göre; sicil kayıtlarına yabancı tüzel kişiler ile ilgili olarak daha önceden verilen belgelerin de, bir yıldan eski olması halinde, yeni tescil başvurusu sırasında güncellenmesi gerekmektedir.)
20- Ticari işletme rehni kurulan şirketlerin adres değişikliği tescili taleplerinde, borçlu şirket üzerinde tescil edilmiş ticari işletme rehini var ise, mutlaka Rehin alacaklısı firmadan adres değişikliği için muvafakatname alınarak, başvuruya eklenmelidir.
21- Tescil ettirilmek istenen veya tescil işlemine dayanak olarak sunulan mahkeme kararlarının, kural olarak kesinleşmiş olması gerekmektedir. Buna göre de; Müdürlüğe tescil için ibraz edilecek mahkeme kararları, kesinleşme şerhini içermelidir.
22- Ticari işletme rehninin tescil başvurusunda, noter onaylı düzenleme şeklinde ticari işletme rehni sözleşmesi ile birlikte, uygunluk onayı için, Müdürlüğe (İstanbul Ticaret Odası Merkez Binada bulunan İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü’ne) başvuru yapılması zorunludur.
23- Unvan tadiline ilişkin genel kurul kararı alınmadan önce, unvan ile ilgili Tebliğe uygun unvan belirlenmelidir.
Tebliğ uyarınca ve Tebliğde yer alan kriterler gereğince, daha önceden tescil edilmiş unvanlarla benzerlik taşıyan unvanların tescili mümkün olmadığından, “www.tobb.org.tr” portalındaki “Ticaret Sicili Gazetesi” başlığı altından ulaşılan unvan sorgulaması bölümünden, kullanılmak istenen unvanla benzer unvanlı şirketlerin bulunup bulunmadığının sorgulaması yapılmalıdır.
Bu bölüme, http://www.ticaretsicilgazetesi.gov.tr/sorguacik.php linkinden ulaşılabilir. Bu sorgulama, belirlenen unvanın ilk iki kelimesi girilerek yapılmalıdır. (Detaylı bilgi için, bkz. 14 Şubat 2014 tarih ve 28913 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “Ticaret Unvanları Hakkında Tebliği”)
24- Benzer unvan sorgulamasından sistem üzerinde olumlu sonuç almak, yani sistem üzerinde şeklen geçiş için, “kelimelerin birleşik yazılması”, tescil işlemini olanaklı hale getirmemektedir. Bu durum, Müdürlüğe yapılan başvurularda fark edilmekte ve başvuru iade edilmektedir.
25- “MERSİS” sisteminden kaynaklanan sorunlar yaşanılabildiğinden; “MERSİS” üzerinde unvanın rezerv edilmiş olması, rezerv edilmiş unvanın mutlaka tescil edilebileceği anlamına gelmemektedir.
26- Hacizler ile ilgili harç ödemelerinde (haczin konulması ya da fek’ki işlemlerinde), harç ödenmeden önce, İTO Müdürlüğüne (İstanbul Ticaret Odası Merkez Binada bulunan İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü’ne) Merkeze müracaat edilerek onay alınmalıdır.
27- Tescil edilmek üzere ibraz edilen genel kurul tutanaklarının, divan heyeti tarafından imzalanması ve bunun yanı sıra, genel kurul müzakere defterinden noter onaylı suretinin, Müdürlüğe sunulması gerekmektedir.
28- Anonim şirketlerde yönetim kurulu seçiminde, seçilen üye sayısı ana sözleşmeye uygun olmalıdır.
29- Şirketlerin sermaye artırım kararlarının tescili için gereken, ortakların rüçhan haklarının kullanımına ilişkin yönetim kurulu kararı, genel kuruldan sonra alınmalı ve tescil edilmek üzere Müdürlüğe sunulmalıdır. Tüm ortakların katılımı halinde, bu karar aranmamaktadır.
30- Anonim şirketlerde hamiline yazılı hisse senedi çıkarılması için, şirket ana sözleşmesinde bunun düzenlenmiş olması ve yönetim kurulu kararı alınarak, tescil ve ilan ettirilmesi gerekmektedir. Şirket ana sözleşmesinde hamiline yazılı hisse senedi çıkartılmasına ilişkin bir hüküm bulunmamakta ise, öncelikle, şirket ana sözleşmesinde gerekli değişikliklerin yapılması ve bundan sonra tescil ve ilan ettirilmek üzere, bir yönetim kurulu kararı alınması gerekmektedir.
31- Tek paylı anonim şirketlerde genel kurul tutanağını, pay sahibi veya temsilcisinin imzalamış olması gerekmektedir.
32- 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu m.419/f.2 ve 28481 sayılı Resmi Gazete’ de 28 Kasım 2012’de yayınlanan “Anonim Şirketlerin Genel Kurul Toplantılarının Usul Ve Esasları İle Bu Toplantılarda Bulunacak Gümrük Ve Ticaret Bakanlığı Temsilcileri Hakkında Yönetmelik” geçici m.2 gereğince, anonim şirketler bir defaya mahsus olarak, genel kurullarının yapılması esaslarına ilişkin iç yönergelerini, genel kurulda kabul ederek, tescil ve ilan etmek zorundadır. İç yönerge bir kez tescil edildikten sonra, her sene yeniden bir genel kurul kararı alınarak tescil ettirilmesi gerekmez.
33- Anonim şirket ve kooperatiflerin genel kurul tutanaklarında ve hazirun cetvelinde, yönetim kurulu başkanının veya görevlendireceği yönetim kurulu üyesinin imzası bulunmalıdır.
34. Kooperatifler Kanunu ve ana sözleşmeye aykırı olarak, kooperatiflerin genel kurullarında karar alındığı hallerde veya kooperatif genel kurullarında toplantı ve/veya karar nisabının bulunmadığının sayısal olarak tespit edildiği durumlarda, alınan kararlar geçerli değildir ve bu şekilde geçersizlikle malûl kararların tescilinin yapılması da hukuken mümkün değildir. Kooperatiflerin genel kurullarında, toplantı süresince, toplantı nisabının devam etmesi gerekmekte olup; toplantı nisabı ortadan kalktığı anda, toplantı bitirilmelidir. Bu şekilde; genel kurul süresince, toplantı nisabının korunmadığı genel kurulların (genel kurullarda alınan kararların) tescil edilmesi hukuken mümkün değildir.
35. Kooperatiflerin genel kurullarında, yönetim kurulu ve denetim kurulu seçimi yapıldığı takdirde, seçilen asil üye sayısı kadar yedek üyenin de seçilmesi gerekmektedir.
Müdürlüğe yapılan başvurularda, genellikle eksiklik bulunan noktalardan ve tescil başvurularının iadesine neden olan hatalardan hareketle oluşturduğumuz genel uyarılara müteakip, aşağıda şirket kuruluş işlemlerinde rastladığımız belli başlı hatalar için uyarılarımız bilginize sunulur.
ŞİRKET KURULUŞ İŞLEMLERİNDE YAPILAN BAZI HATALARIN DÜZELTİLMESİ İÇİN UYARILAR
1- Şahıs firmalarında, “MERSİS”teki bilgiler ile tescil talepnamesindeki bilgiler aynı olmalıdır.
2- Şahıs firmalarında, firma açılış tarihi ile firma vergi levhasındaki işe başlama tarihi aynı olmalıdır.
3- “MERSİS” sisteminden çıktısı alınarak noterden tasdik edilmiş şirket ana sözleşmesinde düzeltme yapılması halinde, bu düzeltmenin, mutlaka “MERSİS”e kaydedilmiş ana sözleşmenin ilgili bölümlerinde de düzeltilmiş olması lazımdır.
4- Şube açılış kararı ile “MERSİS” sistemindeki bilgilerin aynı olması gerekmektedir.
5- Bilanço esasına göre defter tutmayan esnaf işletmeleri (berber, kahvehane, terzi, kuaför vb.) Müdürlüğümüz tarafından tescil edilmemektedir.
6- “MERSİS”ten unvan rezerv edilmeden önce, “www.tobb.org.tr” portalından, “Ticaret Sicili Gazetesi” başlığı bulunmalı ve bu başlık altındaki, unvan sorgulama bölümünde (Bu bölüme, http://www.ticaretsicilgazetesi.gov.tr/sorguacik.php linkinden ulaşılabilir.), rezerv edilmek istenen unvanın, daha önce kurulmuş bir şirketle benzer olup olmadığı araştırılmalıdır. (Benzer unvanlı olduğu için tescil edilemeyecek unvanlar hakkında detaylı bilgi için, bkz. 14 Şubat 2014 tarih ve 28913 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “Ticaret Unvanları Hakkında Tebliği”)
Bu sorgulama, belirlenen unvanın ilk iki kelimesi girilerek yapılmalıdır.
7- Benzer unvan sorgulamasından sistem üzerinde olumlu sonuç almak, yani sistem üzerinde şeklen geçiş için, “kelimelerin birleşik yazılması”, tescil işlemini olanaklı hale getirmemektedir. Bu durum, Müdürlüğe yapılan başvurularda fark edilmekte ve başvuru iade edilmektedir.
8- Nace kodu firmanın faaliyetine uygun olarak belirlenmelidir.
9- Şirket kuruluş işlemlerinde kurucular beyanı, vekâleten imzalanmaz; kurucular tarafından imzalanmalıdır.
10- Müdürlükte firma kuruluşu, merkez nakli ve şube açılış işlemleri “MERSİS” üzerinden yapılmaktadır. Bunlar dışındaki başvurular, eskiden olduğu gibi, manuel ortamda kabul edilmeye ve işlem yapılmaya devam edilmektedir.
11- Merkez nakli işlemlerinde, “MERSİS”te, sadece ana sözleşmenin adres maddesinin tadil edilen yeni şekli ile ilgili bölüm girilmelidir.
12- “MERSİS” üzerinden sermaye şirketlerinde işletme adı, denetçi girişi yapılmamalıdır.
13- “MERSİS”te anonim ve limited şirketlerin ana sözleşmesinin kâr dağıtım maddesi ve içeriğinde yer alan %... ile ifade edilen kısımların doldurulması zorunludur.
14- “MERSİS” üzerinde, limited şirket ana sözleşmesinin hesap dönemi maddesi, Mevzuata uygun olarak belirlenmelidir.
15- Şahıs firmalarının kuruluş başvurularında, firmanın iştigal alanı açık şekilde yazılmalıdır. Nace kodu iştigal konusu (meşgale) olarak yazılamaz.
16- Şube açılışlarında, şube müdürüne şube işlerine münhasıran sınırsız yetki verilmelidir.