572 Seri No.lu “Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği “ 18.10.2024 tarih ve 32696 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Bilindiği üzere; Vergi Usul Kanununun mükerrer 257. maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinde Maliye Bakanlığına mükelleflere muameleleri ile ilgili tahsilat ve ödemelerini bankalar, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik etmeleri zorunluluğunu getirme ve bu zorunluluğun kapsamını ve uygulamaya ilişkin usul ve esaslarını belirleme yetkisi verilmiş olup
Vergi Usul Kanununun yukarıda belirtilen hükmünün Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye istinaden yapılan düzenlemeler 459 No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yer almaktadır.
Buna göre; tebliğde yapılan değişiklikler aşağıdaki gibidir:
Vergi Mükellefi Olmayanların da Tevsik Zorunluluğu Kapsamına Alınması
Tevsik zorunluluğu uygulamasında mükellef olmayanlar, Vergi Usul Kanununun 232. maddesinin birinci fıkrası kapsamında fatura almak zorunda olan birinci ve ikinci sınıf tüccar, serbest meslek erbabı, kazançları basit usulde tespit olunan tüccar, defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçi, vergiden muaf esnaf dışında kalanlar olarak tanımlanmıştır.
Tevsik Zorunluluğunun Kapsamı ve Tutarı
459 No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğin “Tevsik Zorunluluğunun Kapsamı ve Tutarı” başlıklı bölümünde değişiklik yapılarak mükellef olmayanların kendi aralarında yapacakları işlemler hariç vergi mükellefi olmasa da tevsik zorunluluğu kapsamında olanların yapacakları, 7.000 TL’yi aşan tutardaki her türlü tahsilat ve ödemelerini banka ve benzeri finans kurumları veya posta idareleri gibi aracı finansal kurumlar aracılığıyla gerçekleştirmeleri ve bu tahsilat ve ödemeleri söz konusu kurumlarca düzenlenen belgeler ile tevsik etmeleri zorunlu hale getirilmiştir.
Dolayısıyla bu kapsamda, mükellef olmayanların tevsik zorunluluğu kapsamında olanlarla yapacakları 7.000 TL’yi aşan tahsilat ve ödemelerini aracı finansal kurumlar kanalıyla yapmaları zorunlu hale gelmiştir.
Örneğin Kamu kurumunda memur olarak çalışan Bay (A) evinde kullanmak üzere, beyaz eşya perakende ticareti ile uğraşan (B) Ltd. Şti.’nden 20.000 TL tutarında bir buzdolabı satın almıştır. Söz konusu buzdolabının tutarı 7.000 TL’lik haddi aştığından bu işleme ait tahsilat ve ödemenin aracı finansal kurumlar kanalıyla yapılması gerekmektedir. Söz konusu tahsilat ve ödemede tevsik zorunluluğuna uyulmaması durumunda memur Bay (A) ve (B) Ltd. Şti.’ye ayrı ayrı ceza uygulanacaktır.
Tevsik zorunluluğu kapsamındaki ödemelerin tahsilatı yapanın hesabına, bizzat aracı finansal kurumların şubelerine gidilmek ve işleme ait açıklamalara da yer verilmek suretiyle yatırılması durumunda, tevsik zorunluluğuna uyulmuş sayılacaktır.
Örneğin herhangi bir banka hesabı veya kredi kartı bulunmayan Bay (C), mobilya perakende ticareti ile uğraşan (D) Ltd. Şti.’den 15.000 TL tutarında bir masa satın almıştır. Bay (C) söz konusu ödemeyi gerçekleştirmek için (D) Ltd. Şti.’nin hesabının bulunduğu bankanın bir şubesine gitmiş, işleme ait açıklamalara yer vermek ve karşılığında banka dekontu almak suretiyle ödemeyi yerine getirmiştir. Bu durumda tevsik zorunluluğuna uyulmuş sayılacak ve Bay (C) ile (D) Ltd. Şti.’ne ceza uygulanmayacaktır.
Örneğin herhangi bir banka hesabı veya kredi kartı bulunmayan Bay (E), cep telefonu perakende ticareti ile uğraşan Bay (F)’den 25.000 TL tutarında bir cep telefonu satın almıştır. Bay (E) söz konusu cep telefonunun bedelini işlem anında nakit olarak Bay (F)’ye ödemiştir. Bay (F) ise söz konusu tutarı banka şubesine giderek kendi hesabına yatırmıştır. Bu durumda tevsik zorunluluğuna uyulmamış olacak ve Bay (E) ile Bay (F)’ye ayrı ayrı ceza uygulanacaktır.
Bununla birlikte tevsik zorunluluğu kapsamında olanlardan araç kiralama faaliyeti ile uğraşanların vermiş oldukları motorlu kara taşıtı ve motorlu kara aracı kiralama hizmetlerine ilişkin tahsilat ve ödemelerin ise yukarıda belirtilen 7.000 TL’lik hadle sınırlı kalınmaksızın, aracı finansal kurumlar tarafından düzenlenen belgeler ile tevsik edilmesi zorunludur.
Ayrıca aynı günde aynı kişi veya kurumlarla yapılan işlemlerin toplam tutarının 7.000 TL’yi aşması durumunda, işlemlerin her biri işlem bazında belirlenen haddin altında kalsa bile, aştığı işlemden itibaren işleme konu tahsilat ve ödemelerin de aracı finansal kurumlar aracılığıyla yapılması zorunludur.
Yine tahsilat ve ödemeye konu işlem tutarının tevsik zorunluluğu kapsamında 7.000 TL’yi aşması halinde, bedelin farklı tarihlerde kısım kısım ödenmesinde işlemin toplam tutarı dikkate alınacak ve her bir tahsilat ve ödeme, tevsik zorunluluğu kapsamında aracı finansal kurumlar kanalıyla gerçekleştirilecektir.
Tevsik Zorunluluğu Kapsamında Olmayan Tahsilat ve Ödemeler
459 No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğin “4.2. Kapsamda Olmayan Tahsilat ve Ödemeler” başlıklı bölümünde değişiklik yapılarak, mükellef olmayanlar hariç tevsik zorunluluğu kapsamında olanların yabancılar ve/veya Türkiye mukimi olmayan gerçek kişilerle yapacakları işlemlere ilişkin tahsilat ve ödemelerde, düzenlenecek faturalara söz konusu kişilerin pasaport numarasının yazılması ve nakit tahsil edilen tutarların, tevsik zorunluluğu kapsamında olanlar tarafından tahsilatı takip eden ilk iş günü sonuna kadar aracı finansal kurumlarca düzenlenen belgelerle tevsikinin sağlanması şartıyla aracı finansal kurumlar kanalıyla yapılması zorunluluğu bulunmamaktadır.
Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Söz konusu 572 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğine ulaşmak için tıklayınız.
Söz konusu 459 No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin güncel haline ulaşmak için tıklayınız.
Saygılarımızla.
Esas Bağımsız Denetim S. M. Mali Müşavirlik A. Ş.