52 Seri No.lu ”KDV Genel Uygulama Tebliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ” 31.10.2024 tarihli ve 32708 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Bilindiği üzere, mal teslimi ve hizmet ifalarına uygulanan KDV oranları, 3065 sayılı KDV Kanunu’nun 28. maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak maddede yer alan sınırlar dahilinde, 700 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile değişmeden önce Bakanlar Kurulu, değişiklik sonrasında ise Cumhurbaşkanı tarafından belirlenmektedir.
52 Seri No.lu Tebliğ ile; 7524 Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile Katma Değer Vergisi Kanununda yapılan değişikliklerin uygulamasına dair Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde birçok hususta düzenlemeler yapılmış olup bu düzenlemelere aşağıda yer verilmiştir.
Mahkeme veya İcra Takibi Neticesinde Düzenlenecek Serbest Meslek Makbuzu
Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinin (I/B-4.) bölümünün birinci paragrafına göre, mahkemelerce hükmolunan avukatlık ücretlerinin davayı kazananlara ödenmesi KDV’nin konusuna girmemektedir.
Ancak bu paralardan sözleşmeleri gereği ücret karşılığı çalışanlar dışında kalan avukatlara intikal eden kısım, serbest meslek kazancı kapsamında vergiye tabi olur. Avukatlar aldıkları bu para için davayı kazanana serbest meslek makbuzu düzenlemekte ve makbuzda alınan tutar üzerinden KDV hesaplayıp ayrıca göstermektedir.
52 Seri No.lu tebliğin 1. maddesiyle; mahkemelerce veya icra ve iflas müdürlüklerince karşı tarafa yükletilen, avukatlara ait olan ve serbest meslek kazancına dahil edilmesi gereken vekalet ücretlerine ilişkin 311 Seri No.lu Gelir Vergi Genel Tebliğinde yapılan düzenlemeye istinaden düzenleme yapılmış ve fiiliyata uyumlu hale getirilmiştir.
Buna göre; mahkemelerce veya icra ve iflas müdürlüklerince karşı tarafa yükletilen, avukatlara ait olan ve serbest meslek kazancına dahil edilmesi gereken vekalet ücretlerinin davayı kaybeden tarafından doğrudan ya da icra ve iflas müdürlükleri tarafından avukata ödendiği durumlarda serbest meslek makbuzu davayı kaybeden adına düzenlenmesi gerekmektedir.
Bazı Hizmetlerde İsteğe Bağlı Tam Tevkifat Uygulamasında Değişiklik
52 Seri No.lu tebliğin 2. maddesiyle; etüt, plan-proje, danışmanlık ve denetim hizmetlerinin isteğe bağlı tam tevkifat uygulaması kapsamından çıkarılmıştır.
Bu kapsamdaki işlemler için kısmi tevkifat söz konusu olacaktır.
KDV İadelerinde Vergi İnceleme Raporu, YMM Raporu ve Teminat Aranmadan Yerine Getirilme Sınırı
52 Seri No.lu tebliğin 3. maddesiyle; KDV iade hakkı doğuran işlemlerden kaynaklanan bütün iade taleplerinin vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilme üst sınırı olan 10.000 TL, 50.000 TL olarak güncellenmiştir.
KDV Kanunu 13/a Maddesi Kapsamında Deniz, Hava ve Demiryolu Taşıma Araçlarının Teslimindeki İstisnaya İlişkin Düzenleme
52 Seri No.lu tebliğin 4. maddesiyle; faaliyetleri deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının kiralanması veya işletilmesi olan mükelleflere bu amaçla yapılan deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının teslimleri, bu araçların imal ve inşası, tadili, onarım ve bakımı ile ilgili olarak yapılacak teslim ve hizmetler ile faaliyetleri deniz taşıma araçlarının inşası olan mükelleflere bu araçların imal ve inşası ile ilgili olarak yapılan teslim ve hizmetlerdeki istisna hükmüne ilişkin yayımlanan sirküler, verilen görüşler ve yargı kararları çerçevesinde uygulamada yeknesaklığın ve vergi adaletinin sağlanması için Tebliğde yer alan açıklamalarda değişiklik yapılmıştır.
3065 sayılı Kanunun (13/a) maddesinde düzenlenen istisna uygulamasının amacı, ülkenin deniz ve hava ticaret filosunun geliştirilmesinin teşviki ve dış rekabetin tahammül edebilecek duruma getirilmesi olup, bu amaca yönelik olarak istisna kapsamındaki araç ve tesisler aşağıda belirtilmiştir.
Yük ve/veya yolcu taşımaya elverişli deniz taşıma araçları kapsamına, tanker gemileri, kuru dökme yük gemileri, konteyner gemileri, Ro-Ro gemileri, kruvaziyer tipi yolcu gemileri, feribot, deniz otobüsü, balıkçı gemileri gibi araçlar ile bunların ana motorları girmektedir.
Ayrıca yüzer tesis ve araçlar da istisna kapsamındadır. İnşa halinde gemi olarak tanımlanan tekne kabuğu teslimleri de bu kapsamda KDV’den istisnadır.
Yük taşıma amaçlı olmayan, gezi, eğlence, spor ve amatör balıkçılık gibi faaliyetlerde kullanılan, ilgili mevzuata göre özel tekne ve özel yat kapsamında ve gövde boyu 24 metreye kadar olan deniz araçları istisnadan yararlanacak deniz taşıma araçları kapsamına girmemektedir. Bu araçların gövde boyunun 24 metreyi aşması halinde bunların kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi faaliyetinde bulunanlar tarafından temininde istisnadan yararlanılması mümkün olup, özel kullanıma yönelik olarak temininde ise istisnadan yararlanılamayacağı tabiidir.
Deniz motosikletleri, paraşüt çekme tekneleri, sürat motorları, yelkenli tekneler, şişme bot gibi araçların istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir.
Yüzer tesis niteliğinde olmayan balık çiftlikleri, su ürünleri üretme tesisleri ve benzerleri de istisna kapsamında değerlendirilemez.
Ayrıca, tarak gemisi, yangın söndürme gemisi, kılavuz botu, palamar botu, petrol toplama gemisi gibi deniz hizmet araçları istisna kapsamına girmemektedir.
Yük ve/veya yolcu taşımaya elverişli hava taşıma araçları kapsamına, uçak, helikopter ile bunların ana motorları girmektedir.
Kokpit haricinde yolcu taşıma kapasitesi bulunmayan hava araçları, eğitim, ilaçlama ve yangın söndürme amaçlı kullanılan uçak ve helikopterler, motorlu paraşütler, balonlar, planörler ile simülatör olarak adlandırılan cihazlar istisna kapsamına girmemektedir.
Yük ve/veya yolcu taşımaya elverişli demiryolu taşıma araçları kapsamına, tren, lokomotif, vagon ile bunların ana motorları girmektedir.
Deniz, Hava ve Demiryolu Taşıma Araç ve Tesislerin Tadil, Onarım ve Bakım Hizmetlerinde İstisna Uygulamasında Değişiklik
52 Seri No.lu tebliğin 5. maddesiyle; Deniz ve hava taşıma araçları için liman ve hava meydanlarında yapılan hizmetlerdeki istisnaya ilişkin 3065 sayılı Kanunun (13/b) maddesinde 7524 sayılı Kanunun 17. maddesiyle, gezi, eğlence, spor ve amatör balıkçılık gibi faaliyetlerde kullanılan araçların, özel tekne ve yatların, deniz taşıma aracı olarak kabul edilmeyeceği hüküm altına alındığından, tebliğde yer alan açıklamalar 3065 sayılı Kanun ile uyumlu hale getirilmiştir.
Deniz Taşıma Araçları ile Yüzer Tesis ve Araçların İmal ve İnşası Olanlara Bu Araçların İmal ve İnşası ile İlgili Yapılan Teslim ve Hizmetlere Yönelik İstisna Uygulamasında Değişiklik
52 Seri No.lu tebliğin 6. maddesiyle; Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinin (II/B-1.3.3.) bölümünün üçüncü paragrafı değiştirilerek, söz konusu istisna, imal ve inşa faaliyetinde bulunanların yük ve/veya yolcu taşımaya elverişli deniz taşıma araçları ile yüzer tesis ve araçların imal ve inşası ile ilgili mal ve hizmet alımında kdv istisnası uygulanacağı yönünde düzenleme yapılmıştır.
Yük taşıma amaçlı olmayan, gezi, eğlence, spor ve amatör balıkçılık gibi faaliyetlerde kullanılan, ilgili mevzuata göre özel tekne ve özel yat kapsamında ve gövde boyu 24 metreye kadar olan deniz araçlarının imal ve inşası ile ilgili mal ve hizmet alımlarında istisna uygulanmaz.
Bu araçlardan gövde boyu 24 metreyi aşanların imal ve inşasına ilişkin mal ve hizmet alımlarında ise istisna uygulanması mümkün olup, bu araçların ticari veya özel kullanıma yönelik olup olmadığı imalat aşamasında belli olmadığından istisna uygulamasına etkisi bulunmamaktadır.
İstisna kapsamında imal ve inşa edilen bu araçların tesliminde, alıcının faaliyetinin bu araçların kiralanması ve çeşitli şekillerde işletilmesi olması şartının sağlanması halinde istisna uygulanması mümkündür.
İstisna kapsamında inşa edilen teknenin, özel kullanıma konu edilmek üzere satılması halinde bu teslime ilişkin istisna uygulanmaz ve KDV hesaplanır. Bu teslimin vergiye tabi olması, imal ve inşa ile ilgili mal ve hizmet alımlarının da vergiye tabi olmasını gerektirmez.
Deniz Ve Hava Taşıma Araçlarına Liman Ve Hava Meydanlarında Verilen Hizmetlere Dair KDV Kanunu 13/B Maddesi Kapsamındaki İstisnaya İlişkin Düzenleme
52 Seri No.lu tebliğin 7. maddesiyle; deniz ve hava taşıma araçları için liman ve hava meydanlarında yapılan hizmetlerdeki istisnaya ilişkin 3065 sayılı Kanunun (13/b) maddesinde 7524 sayılı Kanunun 17. maddesiyle, gezi, eğlence, spor ve amatör balıkçılık gibi faaliyetlerde kullanılan araçların, özel tekne ve yatların, deniz taşıma aracı olarak kabul edilmeyeceği yönündeki düzenleme 3065 sayılı Kanun ile uyumlu hale getirilmiştir.
3065 sayılı Kanunun 7524 sayılı Kanunla değiştirilen (13/b) maddesinde, gezi, eğlence, spor ve amatör balıkçılık gibi faaliyetlerde kullanılan araçlar ile özel tekne ve yatlar hariç olmak üzere deniz ve hava taşıma araçları için liman ve hava meydanlarında yapılan hizmetlerin KDV’den istisna olduğu hükme bağlanmıştır.
3065 sayılı Kanunun (13/b) maddesinin gerekçesinde, ülkenin deniz ve hava ticaret filosunun geliştirilmesinin teşviki ve dış rekabetin tahammül edebilecek duruma getirilmesinin amaçlandığı belirtilmektedir.
Bu istisna uygulamasına ilişkin usul ve esaslar tebliğde belirlenmiştir.
Bu kapsamda 3065 sayılı Kanunun (13/b) maddesindeki istisnanın uygulanması için hizmetin;
- Liman ve hava meydanı olarak belirlenen yerlerde,
- Yük ve/veya yolcu taşımaya elverişli deniz taşıma araçları ile hava taşıma araçları için
yapılması gerekmektedir.
- İstisna Kapsamında Yer Alan Alanlar
Söz konusu istisnanın uygulanabilmesi için hizmetin, liman ve hava meydanı olarak belirlenen yerlerde verilmesi gerekir.
Liman olarak belirlenen yerler; sınırları idare tarafından belirlenen, gemilerin bağlama ve beklemelerine elverişli yeterli su derinliğine sahip, güvence içinde yük ve yolcu alıp verebilecekleri veya yatabilecekleri, barınabilecekleri büyüklükte rıhtım, iskele, şamandıra demir yerleri ve yaklaşma alanları ile kapalı ve açık depolama alanlarını, atık alım tesislerini, idari ve hizmet amacıyla kullanılan bina ve yapıları veya bunların bazı kısımları ve bu bölümlerin hepsine girişin kontrollü olduğu yerleri, diğer tüm yapıları, kullanımlı veya boş sahaları içine alan bölümleri içeren doğal ya da yapay deniz yerlerini ifade etmektedir.
Hava meydanı (alanı) olarak belirlenen yerler ise; sınırları idare tarafından belirlenen, karada ve su üzerinde, içerisindeki bina, tesis ve donatımlar dahil hava taşıma araçlarının kalkması, inmesi ve yer manevraları için hazırlanmış, söz konusu hava taşıma araçlarının bakım ve diğer ihtiyaçlarının karşılanmasına, yük ve yolcu indirilip bindirilmesine elverişli tesisleri bulunan yerleri ve ayrıca, hava seyrüsefere ilişkin hizmetlerin yerine getirilmesi amacına yönelik olarak hava meydanı uzantısı olarak faaliyet göstermek üzere kurulmuş hava seyrüsefer istasyonları/hava seyrüsefer tesislerini kapsamaktadır.
- İstisna Kapsamında Yer Alan Araçlar
3065 sayılı Kanunun (13/b) maddesinde düzenlenen istisnanın kapsamına;
- Yük taşımaya elverişli deniz taşıma araçları,
- Yolcu taşımaya elverişli gövde boyu 24 metreyi aşan özel kullanıma yönelik olmayan deniz taşıma araçları,
- Yük ve/veya yolcu taşımaya elverişli hava taşıma araçları
girmektedir.
3065 sayılı Kanunun (13/b) maddesinde 7524 sayılı Kanun ile yapılan düzenlemeye göre gezi, eğlence, spor ve amatör balıkçılık gibi faaliyetlerde kullanılan araçlar, özel tekne ve özel yatlar deniz taşıma aracı olarak kabul edilmediğinden bu araçlara limanlarda verilen hizmetler istisna kapsamına girmemektedir.
18/1/2023 tarihli ve 32077 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Özel Teknelerin Donatımı ve Özel Tekneleri Kullanacak Kişilerin Yeterlikleri Hakkında Yönetmeliğin 4. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde; özel tekneler, ticari amaç olmaksızın münhasıran gezi, eğlence, spor ve amatör balıkçılık gibi faaliyetlerde kullanılan, ulusal standarda göre ölçüldüğünde gövde boyu 2,5 metre (dahil) ile 24 metre (dahil) arasında olan ve bağlama kütüğüne veya gemi siciline kaydedilerek bağlama kütüğü ruhsatnamesi veya gemi sicil tasdiknamesi düzenlenmiş olan tekneler olarak tanımlanmıştır.
Bu çerçevede, yük taşıma amaçlı olmayan gezi, eğlence, spor ve amatör balıkçılık gibi faaliyetlerde kullanılan, özel tekne ve özel yat kapsamında ve gövde boyu 24 metreye kadar olan deniz araçları, deniz motosikletleri, paraşüt çekme tekneleri, sürat motorları gibi araçlar için verilen hizmetler istisna kapsamında değildir.
Gövde boyu 24 metreyi aşan araçlar için, faaliyetin bu araçların kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olmasına bağlı olarak istisnadan yararlanılması mümkündür. Özel kullanıma yönelik deniz araçları için herhangi bir nitelik aranmaksızın istisnadan yararlanılamayacağı tabiidir.
- İstisna Kapsamında Yer Alan Hizmetler
İstisna kapsamına, liman ve hava meydanları olarak belirlenen yerlerde yük ve/veya yolcu taşımaya elverişli deniz taşıma araçları ve hava taşıma araçları ile bunların yük ve yolcularına verilen tahmil ve tahliye, pilotaj, römorkaj, palamar, uçak ve gemilerin parkı hizmetleri de dâhil olmak üzere, bu araçlar için seyrüsefere ilişkin verilen temizlik, güvenlik gibi hizmetler ile yükün gemiden karaya, karadan gemiye, gemiden gemiye veya benzeri yüzer vasıtalara aktarılması hizmeti, vinç hizmeti, kilitleme ve bağlama, kilit ve bağ çözme hizmeti, nezaret hizmeti, ambar kapağı açma/kapama hizmeti, gemi işgaliye, gemi fuzuli işgaliye hizmeti, gemi aktarma, gemilerin atıklarının alınması, limana gelen konteynerlerin transit gönderilmesi hizmeti girmektedir.
Ancak, bu araçlarla gelenlere verilen yeme, içme, konaklama, emanet, araç kiralama, otopark, gayrimenkul (iş yeri) kiralama gibi hizmetler ile konteyner içi bağlama/çözme hizmeti, ardiye, terminal hizmetleri, konteyner dolum/boşaltma, konteyner tam tespit, konteyner muayene/numune alma, konteyner tamir, konteyner temizleme (yıkama-kurutma), konteyner nakliye hizmetleri, konteyner tartı hizmeti, konteyner içi aktarma hizmeti, konteynere elektrik verilmesi ve uluslararası gemi ve liman tesisi güvenlik hizmeti (ISPS) istisna kapsamında değildir.
İstisna sadece hizmetleri kapsamakta olup, mal teslimleri bu istisna kapsamına girmemektedir.
İstisna kapsamındaki hizmetin nev’inin yanı sıra hangi deniz taşıma araçları veya hava taşıma araçları için verildiğinin de faturada gösterilmesi şarttır.
- Mahsuben İade
Mükelleflerin bu işlemden kaynaklanan ve 50.000 TL’yi aşmayan mahsuben iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. İade talebinin 50.000 TL’yi aşması halinde aşan kısmın iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür.
- Nakden İade
Mükelleflerin bu işlemden kaynaklanan nakden iade talepleri miktarına bakılmaksızın vergi inceleme raporuna veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür.
Bu uygulama 01.09.2024 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiştir.
Altın, Gümüş, Platin ile İlgili Arama, İşletme ve Zenginleştirme Faaliyetlerinde Mahsuben İade Uygulaması
52 Seri No.lu tebliğin 8. maddesiyle; 3065 sayılı Kanunun 13/c maddesi kapsamında altın, gümüş, platin ile ilgili arama, işletme ve zenginleştirme faaliyetleri yapan mükelleflerin mahsuben iade talepleri, diğer tam istisna kapsamındaki işlemlere ilişkin mahsuben iade taleplerindeki uygulama ile uyumlu hale getirilmiştir.
Buna göre; bu mükelleflerin bu işlemden kaynaklanan mahsuben iade talepleri tebliğde sayılı belgelerin ibraz edilmiş olması halinde 7 yerine getirilecektir.
Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Makine ve Teçhizat Teslimleri ile Yazılım ve Gayri Maddi Hak Satış ve Kiralamalarında İstisna
52 Seri No.lu tebliğin 9. maddesiyle; Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinin (II/B-5.2.) bölümünün ikinci paragrafının (c) bendine göre; kamusal ve belediye hizmetleri sunmaları nedeniyle ticari faaliyetleri olmayan belediyeler, il özel idareleri, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıkları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, devlet üniversiteleri, devlet hastaneleri ve benzeri kurumlara yatırım teşvik belgesi kapsamında makine ve teçhizat teslimleri ile yazılım ve gayri maddi hak satış ve kiralamalarında indirim hakkı tanınan ve tanınmayan işlemleri birlikte yapan mükelleflere uygulanan KDV istisnası belgesi verilmesi uygulaması yürürlükten kaldırılmıştır.
Ayrıca Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinin (II/B-5.2.) bölümünün üçüncü paragrafının yürürlükten kaldırılmasıyla; kamusal ve belediye hizmetleri sunmaları nedeniyle ticari faaliyetleri olmayan belediyeler, il özel idareleri, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıkları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, devlet üniversiteleri, devlet hastaneleri ve benzeri kurumlar, teşvik belgesi kapsamındaki makine ve teçhizat alımlarında KDV Kanununun 13/d maddesinde düzenlenen istisnadan yararlanamamaktadır.
Kamusal ve Belediye Hizmetleri Sunan Kuruluşların KDV Kanunu 13/d Maddesi Kapsamındaki İşlemler
52 Seri No.lu tebliğin 9. maddesiyle; tebliğin (II/B-5.2.) bölümüne eklenen paragrafla;
kamusal ve belediye hizmetler sunan kurum kuruluşlara verilen yatırım teşvik belgelerine istinaden 3065 sayılı Kanunun (13/d) maddesi kapsamında KDV istisna belgesi verilmesinin mümkün olmadığı, bu kurum ve kuruluşlar tarafından yatırım teşvik belgesine konu işleme ilişkin bir iktisadi işletme açılması ve KDV istisna belgelerinin bu kurum ve kuruluşlar adına düzenlenmesi gerektiği konusunda düzenleme yapılmıştır.
Buna göre; belediyeler, il özel idareleri, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıkları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, devlet üniversiteleri, devlet hastaneleri ve benzeri kurumlar, kamusal ve beledi hizmetler sunmaları nedeniyle ticari faaliyetleri olmayacağından bunlara verilen yatırım teşvik belgelerine istinaden bu kurum ve kuruluşlar adına 3065 sayılı Kanunun (13/d) maddesi kapsamında KDV istisna belgesi verilmesi mümkün değildir.
Öte yandan, adı geçen kurum ve kuruluşlar tarafından yatırım teşvik belgesine konu işleme ilişkin bir iktisadi işletme açılması ve bu işletmenin ayrı bir KDV mükellefiyetinin tesis ettirilmesi, belge kapsamında alınan makine ve teçhizat ile yazılım ve gayri maddi hakların iktisadi işletmenin bilanço veya aktifine kaydedilerek satın almanın gerçekleştiği döneme ilişkin KDV beyannamesi verme süresi içinde vergi dairesine bildirilmesi halinde iktisadi işletme adına istisna belgesi verilmesi mümkündür.
İktisadi işletme tarafından yatırım teşvik belgesi eki listede yer alan makine-teçhizat ve araçların kiralanması veya işletilmesine yönelik olarak bünyesinde bulunduğu ilgili kurum dahil müşterilerine düzenleyeceği faturalarda KDV hesaplanması ve hesaplanan KDV’nin 1 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir. İktisadi işletmenin bünyesinde bulunduğu kuruma verdiği hizmet karşılığında bedel belirlenmemişse 3065 sayılı Kanunun 27. maddesi uyarınca belirlenecek emsal bedel üzerinden KDV hesaplanacağı tabiidir.
Gümrük Kanunu’na Göre Gümrük Vergisinden Muaf veya Müstesna Olan Malul ve Engellilerin Kullanımına Mahsus Eşyalar
52 Seri No.lu tebliğin 10. Ve 11. maddesiyle; Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinin (II/D-2.) bölümünün ikinci paragrafı değiştirilerek; 7524 sayılı Kanunun 18. maddesiyle, Gümrük Kanununun 167. maddesinin 3. bendinde yer alan ulusal güvenlik amaçlı eşyalar ile 12. bendinin a alt bendinde yer alan malul ve engellilerin kullanımına mahsus eşyaların kapsamının 3065 sayılı Kanunda yer alan istisna uygulamasından daha geniş olması, bu durumun söz konusu malların ithalatını teşvik edici ve yurt içi alımlarını caydırıcı mahiyette bulunması nedenleriyle ilgili eşyaların ithali ile yurt içi teslimlerindeki uygulama uyumlu hale getirilmiştir.
Afet Bölgesinde Yabancı Devlet Kurum Ve Kuruluşlarının İnşa Ettirdiği Taşınmazlardaki KDV Kanunu’nun Geçici 45. Maddesindeki İstisna
52 Seri No.lu tebliğin 12. maddesiyle; Tebliğin (II/E-12.) bölümüne eklenen bölüm ile; 7524 sayılı Kanunun 23. maddesiyle, 3065 sayılı Kanuna eklenen geçici 45. madde ile 06.02.2023 tarihinde Kahramanmaraş ve civar illerde meydana gelen depremler nedeniyle genel hayata etkili afet bölgesi olarak kabul edilen yerlerde, genel bütçeli kamu idareleri ile yabancı devlet kurum ve kuruluşları arasında imzalanan protokol kapsamında genel bütçeli kamu idarelerine bağışlanacak konut, iş yeri, okul, öğrenci yurdu, hastane, ibadethane, kültür ve sanat merkezi, kütüphane gibi taşınmazların inşasına ilişkin yabancı devlet kurum ve kuruluşlarına 01.01.2024 tarihinden itibaren yapılan teslim ve hizmetler ile aynı yerlerde genel bütçeli kamu idareleri ile yabancı devlet kurum ve kuruluşları arasında imzalanan protokol kapsamında genel bütçeli kamu idarelerine bağışlanacak konutların yabancı devlet kurum ve kuruluşlarına tesliminde 31.12.2025 tarihine kadar katma değer vergisi istisnası uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
Bu kapsamda yapılan teslim ve hizmetler nedeniyle yüklenilen vergiler, vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan vergiden indirilir. İndirim yoluyla telafi edilemeyen vergiler KDV Kanunu’nun 32. maddesi hükmü uyarınca istisna kapsamında işlem yapan mükellefin talebi üzerine iade edilecektir.
İstisnanın Kapsamı
İstisna, konut, iş yeri, okul, öğrenci yurdu, hastane, ibadethane, kültür ve sanat merkezi, kütüphane gibi taşınmazların inşasına yönelik yabancı devlet kurum ve kuruluşlarına yapılan mal teslimi ve hizmet ifalarını kapsamakta olup, söz konusu taşınmazların yapımına ilişkin altyapı işleri, site içi yollar, istinat duvarı, perde duvarı, çevre duvarı ve benzerlerine ilişkin mal ve hizmet alımları da istisna kapsamında değerlendirilir.
Çocuk parkı, bahçe düzenlemesi, havuz, pergole, kamelya, spor alanı ve benzerlerinin yapımına ilişkin mal ve hizmet alımları ise istisna kapsamında değerlendirilmez.
Ayrıca, istisna kapsamına giren taşınmazların mütemmimi niteliğindeki mutfak dolabı, sökülüp taşınamayacak olan banyo dolabı ve vestiyer, panel radyatör, kombi, duşakabin, küvet ve benzerleri istisna kapsamındadır. Mobilya, beyaz eşya, perde, avize, televizyon ve benzeri eşyalar ise istisna kapsamında değerlendirilmez.
İstisna, yabancı devlet kurum ve kuruluşları tarafından genel bütçeli kamu idarelerine bağışlanacak konutların 31.12.2025 tarihine kadar yabancı devlet kurum ve kuruluşlarına teslimini kapsamaktadır.
Konut niteliğinde olmayan iş yeri, okul, öğrenci yurdu, hastane, ibadethane, kültür ve sanat merkezi, kütüphane gibi taşınmazların yabancı devlet kurum ve kuruluşlarına teslimi istisna kapsamında değildir.
Yabancı devlet kurum ve kuruluşları tarafından inşa ettirilen konut, iş yeri, okul, öğrenci yurdu, hastane, ibadethane, kültür ve sanat merkezi, kütüphane gibi taşınmazlar ile bu kurum ve kuruluşlar tarafından temin edilen konutların genel bütçeli kamu idarelerine bedelsiz tesliminin 3065 sayılı Kanunun (17/2-b) maddesi kapsamında KDV’den istisna olacağı tabiidir.
Bu uygulama 01.01.2024 tarihinden geçerli olmak üzere 31.10.2024 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Gelir Vergisi Kanunu 81. Maddesi Kapsamındaki İşlemler, Adi Ortaklıkların Sermaye Şirketine Dönüşmesi ile Kurumlar Vergisi Kanununa Göre Yapılan Devir ve Bölünme İşlemlerinde Devreden KDV
52 Seri No.lu tebliğin 13. maddesiyle; Tebliğin (II/F-4.3.) bölümünün üçüncü paragrafında yapılan değişiklikle; 7524 sayılı Kanunun 19. maddesiyle, 3065 sayılı Kanunun 17. maddesinin 4. fıkrasının c bendinde yapılan değişikliklere göre, faaliyetini bırakan, bölünen veya infisah eden mükelleflerin bünyesinde bulunan sonraki döneme devreden KDV tutarlarının devralan şirket tarafından indirilecek KDV olarak kullanılabilmesi vergi incelemesi şartına bağlandığından, Tebliğin ilgili bölümünde düzenleme yapılmıştır.
Buna göre; devreden KDV tutarlarının indirim hesaplarına alınabilmesi için devir, bölünme, nevi değişikliği sonucu oluşan yeni işletme ya da şirket tarafından öncelikle bağlı bulunulan vergi dairesine konuya ilişkin vergi incelemesi yapılması hususunda bir talep dilekçesi ile başvurulması gerekir. Söz konusu talep ilgili vergi dairesince inceleme yapmaya yetkili ilgili denetim birimine ivedilikle aktarılacaktır.
Vergi incelemesi sonucu düzenlenen raporda uygun görülen indirim KDV tutarı, raporun vergi dairesi kayıtlarına intikal ettiği tarihi kapsayan dönem beyannamesinde yeni işletme ya da şirket tarafından indirim konusu yapılabilecektir.
KDV İade Talepleri İncelemeyle Yapılacak Olan Mükellefler
52 Seri No.lu tebliğin 14. maddesiyle; tebliğin (IV/A) bölümüne eklenen A1 ve A2 bölümleri ile; 7524 sayılı Kanunun 21. maddesiyle, 3065 sayılı Kanunun 36. maddesinde yapılan değişiklikle, iade hakkı doğuran işlemlerden kaynaklanan iade taleplerinin vergi inceleme raporu sonucuna göre yerine getirilmesinin esas olduğu hüküm altına alındığından, Tebliğde yer alan açıklamalar 3065 sayılı Kanun ile uyumlu hale getirilmiştir.
Buna göre, mükelleflerin KDV iade taleplerinin, teminat veya Yeminli Mali Müşavir (YMM) raporu karşılığında yerine getirilmesi uygun görülen işlemlerde, yapılan kontrollerde tespit edilen eksiklik veya olumsuzlukların verilen süre içinde mevzuata uygun şekilde giderilmemesi halinde, iade talebi 15 gün içinde vergi incelemesine sevk edilecek ve inceleme sonucuna göre işlem yapılacaktır.
Bununla birlikte, iade talepleri, talep edilen tutarın %150’si oranında teminat mektubu verilmesi durumunda karşılanacak, teminat ise vergi inceleme raporu sonucuna göre çözülecektir.
Ayrıca, teminat karşılığı yapılan iadelerde, teminatın YMM raporu ile çözülebileceği durumlarda, süresi içinde YMM raporu ibraz edilmediği veya ibraz edilmeyeceği belirtildiği takdirde, teminat yine vergi inceleme raporu sonucuna göre çözülecektir.
Olumsuz rapor ve tespitlerin niteliğine göre belirlenen teminatların verilmesi halinde bu mükelleflerin iade talepleri yerine getirilir, ancak teminatlar vergi inceleme raporu sonucuna göre çözülür.
İade Talepleri Vergi İnceleme Raporuna Göre Yerine Getirilecek Mükellefler
Haklarında, düzenledikleri veya kullandıkları belgelerin gerçek duruma aykırı olduğuna ilişkin delil ve karineleri içeren rapor veya tespit bulunan veya bu mükelleflerle ilişkili olan aşağıdaki mükelleflerin iade talepleri vergi inceleme raporu sonucuna göre yerine getirilecektir.
- 213 sayılı Kanunun (153/A) maddesi kapsamına giren mükellefler,
- Sahte belge veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleme fiiline iştirak eden mükellefler de dâhil olmak üzere sahte belge veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleme ya da kullanma konusunda haklarında “olumsuz rapor” veya “olumsuz tespit” bulunan mükellefler,
- Sahte belge veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleme konusunda haklarında “olumsuz rapor” veya “olumsuz tespit” bulunan mükelleflerin raporun ait olduğu dönemdeki ortakları, kanuni temsilcileri, bunların kurdukları veya ortak oldukları mükellefler ile kanuni temsilcisi oldukları mükellefler,
- Haklarında beyanname vermeme, defter ve belge ibraz etmeme ve adresinde bulunamama konusunda tespit bulunan mükellefler,
- Haklarında “olumsuz rapor” veya “olumsuz tespit” bulunan mükelleflerden doğrudan mal ve/veya hizmet alan mükellefler.
5018 sayılı Kanun eki cetvellerde yer alan kamu kurum ve kuruluşları, il özel idareleri, köyler, belediyeler ve bunların teşkil ettikleri birlikler, döner sermayeli kuruluşlar, kanunla kurulan kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan emekli ve yardım sandıkları ile sermayelerinin (%51) veya daha fazlası yukarıda sayılanlara ait mükellefler hakkında bu bölüm hükümleri uygulanmaz.
İndirimli Teminat Uygulaması Sistemi ve Hızlandırılmış İade Sistemi Sertifikası Sahiplerinin KDV İadesi
52 Seri No.lu tebliğin 18. Ve 19. maddesiyle; İndirimli Teminat Uygulaması Sistemi (İTUS) ve Hızlandırılmış İade Sistemi (HİS) Sertifikalarının talep edilmesine ilişkin hadler yeniden değerleme oranları esas alınarak güncellenmiştir.
Bu kapsamda İTUS’dan yararlanabilmek için tutarlar aşağıdaki şekilde güncellenmiştir:
İndirimli teminat uygulama Sisteminde (İTUS) başvuru tarihinden önce vergi dairesine verilmiş olan son yıllık kurumlar vergisi veya gelir vergisi beyannamesinin ekinde yer alan bilânçoya göre en az;
- Aktif toplamı (eskisi 40.000.000 TL) 100.000.000 TL,
- Maddi duran varlıkları toplamı (eskisi 10.000.000 TL) 25.000.000 TL,
- Öz sermaye tutarı (eskisi 20.000.000 TL) 50.000.000 TL,
- Net satışları (eskisi 50.000.000 TL) 125.000.000 TL
Olarak belirlenmiştir.
Hızlandırılmış İade Sistemi (HİS)’nden yararlanabilmek için aşağıdaki şartlara ilişkin tutarlar güncellenmiştir:
- Aktif toplamı (eskisi 200.000.000 TL) 500.000.000 TL,
- Maddi duran varlıkları toplamı (eskisi 50.000.000 TL) 125.000.000 TL,
- Öz sermaye tutarı (eskisi 100.000.000 TL) 250.000.000 TL,
- Net satışları (eskisi 250.000.000 T) 625.000.000 TL
Olarak belirlenmiştir.
Bu düzenleme 31.10.2024 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Tebliğ yukarda sayılan istisnalar haricinde 31.10.2024 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Söz konusu Genel Tebliğe ulaşmak için tıklayınız.
KDV Genel Uygulama Tebliği'nin son güncel haline ulaşmak için tıklayınız.
Saygılarımızla.