05.10.2023 Tarih ve 32330 sayılı Resmi Gazete’de Yayımlanan 1 sıra numaralı Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Tebliğ ile ise; akaryakıt sektöründe manuel plaka girişine izin vermeden usulsüz fatura kullanımından kaynaklanan vergi kayıplarının önüne geçmek amacıyla söz konusu düzenleme ve çalışmaların devamı mahiyetinde olmak üzere, akaryakıt istasyonlarında Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi kurulması zorunluluğu getirilmiş, akaryakıt istasyonlarında yapılan akaryakıt satışlarında plaka bilgisinin söz konusu sistem kullanılarak yeni nesil akaryakıt pompa ödeme kaydedici cihazlara otomatik gönderilmesine ilişkin teknik özellikleri belirlenmiş, bahse konu sisteme ilişkin uygulamaların Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünce yetkilendirilen firmalar tarafından mükelleflerin ve nihai tüketicilerin kullanımına sunulması, sistem kapsamında bilgi paylaşılması ile uygulamaya ilişkin diğer usul ve esaslar belirlenmiştir.
2 sıra numaralı Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Tebliği ile; Ulusal Taşıt Tanıma Sisteminin kapsamının genişletilmesi amacıyla uygulama kapsamında dışında kalacak kişi ve kuruluşlara ilişkin bazı değişiklikler yapılmıştır.
1 ve 2 Sıra numaralı Tebliğlerle yapılan düzenlemeler aşağıdaki gibidir.
- Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi(UTTS): Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dâhil olan ve işte kullanılan taşıtların kullanılması sırasında akaryakıt istasyonlarında yapılan satışlarda, taşıt plaka bilgisinin elle girişine olanak vermeksizin, yeni nesil akaryakıt pompa ödeme kaydedici cihazlarına (YN Pompa ÖKC) otomatik olarak gönderilmesini sağlayacak sistemin genel ismidir.
- Yapılan bu düzenlemeyle akaryakıt piyasasında rekabet eşitliğinin sağlanması ve kayıt dışı ekonomi ile etkin bir şekilde mücadele edilmesi amacıyla istasyonlarda akaryakıt pompalarına bağlı ödeme kaydedici cihazlara taşıt plaka bilgilerinin elle girişini önleyerek otomatik olarak aktarılmasının sağlanması amaçlanmaktadır.
- Akaryakıt istasyonları 31.12.2024 tarihine kadar en az bir pompanın tabanca aparatı üzerine taşıt tanıma otomasyon sistemi taktırmak zorundadır.
- Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dâhil olan ve işte kullanılan taşıtların akaryakıt tüketimlerinin gider olarak kaydedilebilmesi için bu taşıtlara 31.12.2024 tarihine kadar TTB monte edilmiş olması ve taşıtların akaryakıt alımlarının UTTS üzerinden gerçekleştirilmesi zorunludur.
- Ayrıca taşıtın sahipliğinin, kullanım hakkının veya taşıtın plakasının değişmesi durumlarında, taşıta takılı olan TTB’nin taşıtın yeni sahibi veya işletmecisi tarafından değiştirilmesi gereklidir.
- 01.07.2025 tarihinden itibaren ilk defa satın alınan kayıt ve tescile tabi araçlar için kayıt ve tescil işlemini takip eden bir ay içerisinde Taşıt Tanıma Birimi takılması zorunluluğu getirilmiştir.
- Mevcut Genel Tebliğ’in 6. maddesinin birinci fıkrası kapsamında yer almayan ve taşıt tanıma sistemi kullanan (kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dâhil olan ve işte kullanılan) taşıtlara 30.06.2025 tarihine kadar Taşıt Tanıma Birimi takılması zorunluluğu getirilmiştir.
- Genel bütçeye dâhil dairelerle, özel bütçeli idareler ve bunlara bağlı sabit ve döner sermayeli müesseseler, il özel idareleri, belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları ile mahalli idare birliklerine ait taşıtlar Taşıt Tanıma Birimi takılması zorunluluğu kapsamından çıkartılmıştır.
- Yabancı devletlerin Türkiye’deki diplomatik temsilcilikleri, konsoloslukları ve uluslararası anlaşmalarla vergi muafiyeti tanınan uluslararası kuruluşlar ve bunların diplomatik haklara sahip mensupları ile ev sahibi hükümet anlaşmaları veya ülkemizin taraf olduğu diğer anlaşmalar çerçevesinde Türkiye’deki uluslararası kuruluşlar ve bunların yönetici kadrolarında görev yapan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmayan mensuplarına ait taşıtlar da Taşıt Tanıma Birimi takılması zorunluluğu kapsamında değildir.
- UTTS Uygulama Esasları: Sistem için idare tarafından https://www.utts.gov.tr/ adresinde hazırlanmış olup olup usul ve esaslar ilgili tebliğ ve rehberlerde belirtilmiştir.
- Takılacak cihazlar yakıt depo kapağı girişine ve söküldüğünde tekrardan kullanılamayacak şekilde monte edilecek ve bu cihazlar sadece darphane veya onun yetkilendirdiği firmalar tarafından taşıtların yakıt depo girişlerine söküldüğünde çalışmayacak şekilde ve akaryakıt istasyonlarına monte edilecektir.
- TTB’lerin yetkili firmalar aracılığıyla tanımlanması montajının yapılması gerekmektedir. Montaj işlemi sırasında Darphane tarafından belirlenen yöntemler kullanılarak taşıtın ruhsatnamesinde yer alan bilgiler ile diğer bilgilerden Başkanlıkça belirlenenler TTB’lere tanımlanacak ve bu bilgilerin UTTS’ye elektronik olarak bildirilmesi ile aktivasyon işlemleri tamamlanmış olacaktır.
- Sahiplik ve/veya plaka bilgisinin değişmesi ile zarar görme, bozulma gibi nedenlerle çalışmaması durumu hariç olmak üzere, TTB’ler taşıttan sökülmeyecek, TTB’ler sadece yetkili firmalar tarafından taşıt üzerinden sökülecek ve yerine yeni tanımlanan TTB’ler takılacaktır. Yetkili firmalar tarafından sökülen TTB’ler tutanak ile tamir, değişim veya imha işlemine tabi tutulmak üzere alıkonacak ve yapılan işlemler tutanağa bağlandıktan sonra yetkili firmalar tarafından muhafaza edilerek UTTS’ye elektronik olarak bildirilecektir.
- Aktivasyonu yapılmayan TTB’lerin çalınması veya yangın, su basması gibi çeşitli nedenlerle zayi olması veya kullanılamaz hale gelmesi durumunda, bu durumu gösteren belgelerle birlikte gerekli bilgiler yetkili firmalar tarafından muhafaza edilerek UTTS’ye elektronik olarak bildirilecektir.
- Akaryakıt alımları anında Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) sistemine iletilecektir.
- Akaryakıt fiş devri sona erecek vergi güvenliği arttırılmış olacaktır.
- Tebliğde belirlenen usul ve esaslara aykırı hareket eden veya belirlenen sürelerde öngörülen yükümlülükleri yerine getirmeyenler hakkında 213 sayılı Kanunun ilgili ceza hükümleri uygulanacaktır. Buna göre; 213 sayılı VUK Mükerrer 257. maddesinin 6 numaralı fıkrasında, Maliye Bakanlığı’na verilen vergi güvenliğini sağlamaya yönelik; manyetik bandrol ve etiket kullanılmasına ilişkin zorunluluk getirme yetkisi kapsamında getirilen bu zorunluluk kapsamındaki araçlara Taşıt Tanıma Sistemi (TTS) taktırılmaması veya akaryakıt pompa tabancalarına TTO (Taşıt Tanıma Okuyucu Cihazı) takılması zorunluluğuna uyulmaması halinde aynı Kanun’un Mükerrer 355/1. maddesine istinaden mükellefin durumuna göre 5.000 -20.000 TL arasında özel usulsüzlük cezası kesilebilecektir.
- UTTS kapsamında yapılan akaryakıt satışlarında, taşıtın plakasına ilişkin bilgiler sistem kapsamında Yeni Nesil Akaryakıt Pompa Ödeme Kaydedici Cihazına (YN Pompa ÖKC) otomatik olarak iletilecek ve ÖKC Fişi, detayları Başkanlık tarafından ynokc.gib.gov.tr adresinde yayımlanacak teknik kılavuzla belirlenecek, UTTS kapsamında düzenlendiğini gösteren bilgiyi ihtiva edecek şekilde düzenlenecektir.
- UTTS kapsamında yapılan akaryakıt satışlarının, Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanunla İlgili Genel Tebliğ (Seri No: 68)’de belirlenen taşıt tanıma sistemine ilişkin belge düzenine yönelik kurallar çerçevesinde de belgelendirilmesi mümkündür.
- Ayrıca, getirilen bu zorunluluk kapsamındaki araçlara Taşıt Tanıma Sistemi (TTS) taktırılmaması veya akaryakıt pompa tabancalarına TTO (Taşıt Tanıma Okuyucu Cihazı) takılması zorunluluğuna uyulmaması halinde, 01.01.2025 tarihinden itibaren akaryakıt teslimlerine yönelik düzenlenen belgeler 213 sayılı Kanunun 227. maddesine istinaden hiç düzenlenmemiş sayılacağından VUK 353/2. maddesine istinaden mükellefin durumu ve tespit sayısına göre her bir belge için 6.000 – 100.000 TL arasında özel usulsüzlük cezası kesilebilecektir.
- Bu düzenleme kapsamında UTTS mükellefleri Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi’ne kaydolacak, UTTS donanımlarına ilişkin montaj taleplerini UTTS platformu üzerinden Darphane’ye bildireceklerdir.
- Darphane tarafından yetkilendirilmiş olan yetkili montaj firmaları darphane’den temin edecekleri UTTS donanımlarını taşıtlara ve akaryakıt istasyonlarına monte ederek süreci tamamlayacaklardır.
- Mükelleflerin yıl sonu gerçekleşecek muhtemel yığılmadan mağduriyet yaşamamaları adına hızlıca başvuru işlemlerini 31.12.2024 tarihine kadar tamamlayarak TTB’lerinin montaj işlemlerini yaptırmaları önem arz etmektedir.
- Düzenleme hem içerdiği müeyyide hem de belge düzeni açısından getirdiği yenilik bakımından mükellefler açısından mali işler birimlerince titizlikle takip edilmesi ve tamamlanması gereken önemli bir konudur.
- Ayrıca Taşıt sahibi ya da kiracısı mükellefler için başvuru işlemleri başlamış olup mükellefler https://www.utts.gov.tr adresi üzerinden işlemlerini kolayca ilerletme imkanına sahiptirler.
Söz konusu 2 sıra numaralı Tebliğ değişikliğine ulaşmak için tıklayınız.
Söz konusu Tebliğin güncel haline ulaşmak için tıklayınız.
527 Sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğine ulaşmak için tıklayınız.
Saygılarımızla.