Bilindiği üzere; 1211 Sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu’nun 43. Maddesine göre banka; kendisine verilen görevleri yerine getirebilmek amacıyla Türkiye’de faaliyette bulunan bütün bankalardan her türlü bilgi ve belgeyi, belirleyeceği usul ve esaslar çerçevesinde istemeye ve ayrıca 44’üncü maddesinde de özellikle gerçek ve tüzel kişilerin döviz pozisyonunu etkileyen işlemlerini izlemek amacıyla belirleyeceği gerçek ve tüzel kişilerden her türlü bilgi ve belgeyi istemeye yetkili kılınmıştır.
Söz konusu hükümler çerçevesinde 20.03.2023 tarih ve E-TCMB.80372040-010.07.01-589 sayılı talimat ile; yurt içinde faaliyet gösteren bankalardan nakdi ve gayri nakdi toplam kredi bakiyesi 5 milyon TL ve üzerinde olan, 5411 sayılı Bankacılık Kanununda tanımlanan banka ve finansal kuruluşlar haricindeki tüzel kişilerin, ekte bir örneği yer alan döviz pozisyon raporunu takip eden ayın ilk 10 iş günü içerisinde, bu raporlama amacıyla oluşturulan https://tcmbveri.gov.tr/ adresinde yer alan “Özet Döviz Pozisyon Raporu” linki üzerinden doldurarak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’na bildirmeleri gerekmektedir.
Yükümlülük kapsamına Türk Lirası ve yabancı para nakdi ve gayri nakdi tüm krediler dahildir.
Ayın son iş gününde tüm bankalardaki Türk Lirası ve yabancı para nakdi ve gayri nakdi toplam stok kredi bakiyesi 5 milyon TL ve üzerinde olan firmalar kapsam dahilindedir.
Yükümlülüğün belirlenmesinde yalnız kredi anapara tutarları esas alınacak olup faiz tahakkukları yükümlülüğün belirlenmesinde dikkate alınmayacaktır. Bankalardan temin edilen leasing ve faktöring kredileri de bildirim yükümlülüğe dahil olacaktır.
Yurt içi tüm bankalardan nakdi ve gayri nakdi toplam kredi bakiyesi 5 milyon TL altında olduğu aylarda bildirim yükümlülüğü bulunmamaktadır.
İlk raporlama Mart 2023 dönemi için alınacak olup, Mart ayı sonu itibarıyla yukarıda belirtilen şartları taşıyan tüzel kişilerin raporlamalarını, 2023 Nisan ayının ilk 10 iş günü içerisinde raporlamaları gerekmektedir.
Şartları taşıyan firmaların takip eden aylarda da stok kredi bakiyelerinin raporlama sınırının üzerinde olması durumunda, raporlamalar aylık frekansta bildirilmeye devam edilecektir.
Halihazırda Sistemik Risk Veri Takip Sistemi kapsamında, 15 milyon dolar ve üzerinde yabancı para cinsinden kredi riski bulunan firmalara tarafından, para birimi bazında ve çeşitli vadelerde varlık ve yükümlülük kalemlerini aylık frekansta raporlama yapılmaktadır.
Sistemik Risk Veri Takip Sistemi (SRVTS), Finansal İstikrar Komitesi’nin koordinasyonunda, firmaların döviz pozisyonunu etkileyen işlemlerini takip etmek amacıyla Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) bünyesinde oluşturulan bir veri tabanıdır.
1211 Sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu’nun 44. ve 68. maddeleri ile Merkez Bankasının firmalardan veri alma yetkisi düzenlenmiştir. Bu yetki doğrultusunda, istenilecek bilgi ve belgelerin kapsamı, toplanma ve izlenme yöntemi, doğruluğunun denetimi, paylaşımı, destek hizmeti temini de dahil olmak üzere usul ve esaslar TCMB tarafından belirlenmektedir.
Sisteme “ Yurt içinden ve yurt dışından sağlanan yabancı para nakdi krediler ile dövize endeksli kredilerinin toplamı ilgili hesap döneminin son iş günü itibarıyla TCMB’nin belirlediği döviz cinsi ve miktarının üstünde olan firmalar, veri formu ile talep edilen bilgileri, açıklama formuna uygun olarak Bankaya müteakip hesap döneminden itibaren bildirmekle yükümlü olan firmalar ” dahildir.
Kredi tutarlarının ABD doları karşılığı ilgili dönemin son iş gününe İlişkin Resmi Gazete’de yayımlanan döviz alış kuru kullanılarak belirlenir.
Söz konusu talimata ulaşmak için tıklayınz.
Sıkça Sorulan Sorular dokümanına ulaşmak için tıklayınız.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın Özet Döviz Pozisyon Formu’na ulaşmak için tıklayınız.
Döviz Pozisyonunu Etkileyen İşlemlerin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Tarafından İzlenmesine İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğe İçin tıklayınız.
Sistemik Risk Veri Takip Sistemi'ne ulaşmak için tıklayınız.
Saygılarımızla.