Bilindiği üzere; 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun “Asgari işçilik uygulaması ve uzlaşma” başlıklı 85. Maddesine göre; kanunda belirtilen işleri (İhale konusu işler ile özel bina inşaatları dahil olmak üzere geçici olarak tescil edilmiş işleri) yapan işverenler tarafından yeterli yeterli işçilik bildirilmiş olup olmadığı kurumca araştırılmaktadır.
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin “Özel Nitelikteki İnşaatlarda Araştırma Ve Re’sen Yapılacak İşlemler” başlıklı 111. Maddesi; “Gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişiliği haiz olmayan kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan özel nitelikteki inşaat işyerleri hakkında ünitece yapılacak araştırma; inşaat maliyetine Kurumca yayımlanan tebliğ ile belirlenen asgari işçilik oranının %25 eksiği uygulanmak suretiyle yapılır.
Bina maliyeti, belediyeler, valilikler ve ruhsat vermeye yetkili diğer makamların vermiş olduğu inşaatın ruhsatnamesinde yazılı bulunan, ruhsatnamesi yoksa ünitece tespit edilecek yüzölçümü ile birim maliyet bedelinin çarpımı suretiyle bulunacak tutar üzerinden hesaplanır.
Birim maliyet bedelleri, her yıl inşaatın sınıfı ve grubuna göre Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca tespit edilerek Kurumca özel nitelikteki inşaat işyerlerinin asgari işçilik uygulamasında esas alınır.” şeklindedir.
SGK’ya yeterli işçilik tutarının bildirilmiş olup olmadığının araştırılmasında, işin yürütümü için gerekli olan asgarî işçilik tutarının tespitinde SGK tarafından yayınlanan asgarî işçilik oranları dikkate alınmakta ve dönemler halinde yayımlanan yapı yaklaşık birim maliyetleri çerçevesinde hesaplamalar tamamlanmaktadır.
Özel nitelikteki inşaat (bina) işyerlerinde yapılacak asgari işçilik hesaplamalarında;
- Başladığı yıl içinde bitirilmiş olan inşaatın maliyetinin hesaplanmasında o yıl için tespit edilen birim maliyet bedeli esas alınmakta,
- Başladığı yıldan sonraki yıllarda bitirilmiş inşaatın maliyetinin hesabında ise bitirildiği yıldan önceki yıla ait birim maliyet bedeli esas alınmaktadır.
Buna göre; Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından 2023 yılında başlanıp bitirilen özel nitelikteki bina inşaatları ile ilgili yapılacak asgari işçilik araştırmaları bina maliyetlerinin hesabında 2023 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri yapı sınıfı ve grubuna göre ilgili tebliğdeki rakamlar kullanılacaktır.
Bu nedenle sene içinde bitirilen inşaatlarla ilgili takvim yılı bitmeden önce ilişiksizlik belgesi başvurusunun yapılması önem arz etmektedir. Aksi taktirde daha yüksek yapı yaklaşık birim maliyeti ile asgari işçilik hesabı yapılacağından işverenlerimiz adına tahakkuk edecek asgari işçilik miktarında artış meydana gelecektir.
Dolayısıyla; iskana hazır durumda olan işyerleri için yılbaşından önce ilişiksizlik belgesi başvurusunun yapılması işverenlerin lehine olacaktır.
İhale konusu iş veya özel bina inşaatlarını tamamlayan işverenlerin ilişiksizlik belgesi almak için Kuruma başvurmaları gerekmeyecek olup, ilişiksizlik belgesi başvurularının işveren tarafından e-Sigorta kanalıyla internet üzerinden yapılmasına imkan sağlayan düzenlemeler tamamlanarak Kurum tarafından kullanıma açılmıştır.
Bu nedenle, Kurum tarafından konuyla ilgili hazırlanan 'e-ilişiksizlik Uygulaması' ile işverenlerin elektronik ortamda inşaat ve ihaleli işlerde iş bitim dilekçelerini ve İhaleli işlerde teminat çözümü yazılarını Kuruma gönderebilmelerine ve İhaleli işlerde barkodlu teminat çözümü yazılarını oluşturarak ilgili makama ibraz edilebilmelerine imkan sağlanmıştır.
Bu uygulamadan yararlanmak isteyen İşverenlerin Kurumun internet sitesinde yer alan E-SGK ekranından “e-ilişiksizlik Uygulaması' seçeneğini kullanmaları gerekmektedir.
İlişiksizlik Belgesi Başvurusu için tıklayınız.
2023 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri tebliğine ulaşmak için tıklayınız.
Sosyal Güvenlik Kurumu Asgari İşçilik Tespit Komisyonunca Belirlenen Çeşitli İşkollarına Ait Asgari İşçilik Oranlarını Gösterir Tebliğe ulaşmak için tıklayınız.
Bina asgari işçilik oranları listesine ulaşmak için tıklayınız.
Saygılarımızla.
Esas Bağımsız Denetim S. M. Mali Müşavirlik A. Ş.