Sosyal Güvenlik Kurumu Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından 22.11.2023 tarihinde 84698730 sayılı “Geçici İş İlişkisi Mevzuatına Aykırı İşlem Yapılması” konulu Genel Yazı yayımlanmıştır.
Bilindiği üzere geçici iş; ilişkisi işverenin işçisini, aralarındaki iş sözleşmesi uyarınca yükümlü olduğu işi başka bir işverene karşı ifa etmesi için geçici olarak o işverene devretmesi ile kurulan iş ilişkisi olarak tanımlanmakta olup bu ilişkide işçi geçici bir süreyle başka bir işveren adına ve hesabına çalışmaktadır.
Geçici iş ilişkisiyle ilgili hükümler 4904 sayılı Türkiye İş Kurumu Kanunu’nun "Özel istihdam bürosu kurma izni ve geçici iş ilişkisi kurma yetkisinin iptali" başlıklı 18. maddesi ile 4857 sayılı Kanunun İş Kanununun 7.maddesinde düzenlenmiştir.
22.11.2023 tarihinde 84698730 sayılı duyuruya göre; özel istihdam bürosu ve özel istihdam bürosu gibi hareket eden gerçek ve tüzel kişiler ile hizmet verdikleri gerçek ve tüzel kişiler arasında kurulan geçici iş ilişkisinin 4857 sayılı İş Kanunu ile 4904 sayılı Kanunda yer alan düzenlemelere uygun kurulmaması halinde özel istihdam bürosu ve özel istihdam bürosu gibi hareket eden gerçek ve tüzel kişiler tarafından bildirimi yapılan sigortalıların, bunlardan hizmet alan gerçek ve tüzel kişilerin sigortalısı olarak sayılacağı açıklanmıştır.
Bu nedenle 4857 sayılı İş Kanunu ile 4904 sayılı Kanunda yer alan düzenlemelere uygun geçici iş ilişkisi kurulmadığının tespitinin sonucu olarak özel istihdam bürosu ve özel istihdam bürosu gibi hareket eden gerçek ve tüzel kişiler ile bunlardan hizmet alan işverenlikler arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisi kurulamayacaktır.
Bu kapsamda bulunup SGK’da farklı şekilde işlem gören işverenlerin, sigorta prim teşvik, destek ile diğer hak ve yükümlülük bakımından mağduriyet yaşamaması için gerekli önlemleri almaları önem arz etmektedir.
22.11.2023 tarihinde 84698730 sayılı duyuruya göre geçici iş ilişkisinin mevzuata aykırı olması halinde yapılacak işlemler aşağıdaki şekilde açıklanmıştır.
GEÇİCİ İŞ İL İŞKİSİNİNMEVZUATAAYKIRI OLMASI HALİNDE YAPILACAK İŞLEMLER
Geçici iş ilişkisiyle ilgili hükümler 4904 sayılı Kanunun ile 4857 sayılı Kanunda açıklanmış ve buna ilişkin hükümler ilgili mevzuat bölümünde gösterilen SGK Genel Yazısında belirtilmiştir. Özel istihdam bürosu ve özel istihdam bürosu gibi hareket eden gerçek ve tüzel kişiler ile hizmet verdikleri gerçek ve tüzel kişiler arasında kurulan geçici iş ilişkisinin 4857 sayılı İş Kanunu ile 4904 sayılı Kanunda yer alan düzenlemelere uygun kurulmaması halinde özel istihdam bürosu ve özel istihdam bürosu gibi hareket eden gerçek ve tüzel kişiler tarafından bildirimi yapılan sigortalıların bunlardan hizmet alan gerçek ve tüzel kişilerin sigortalısı olarak sayılması gerektiği Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca 03.11.2023 tarihli yazı ile SGK’ ya bildirilmiştir.
Bu nedenle 4857 sayılı İş Kanunu ile 4904 sayılı Kanunda yer alan düzenlemelere uygun geçici iş ilişkisi kurulmadığının tespitinin sonucu olarak özel istihdam bürosu ve özel istihdam bürosu gibi hareket eden gerçek ve tüzel kişiler ile bunlardan hizmet alan işverenlikler arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisi kurulamayacaktır.
Bu kapsamda bulunup SGK’ da farklı şekilde işlem gören işverenlerin, sigorta prim teşvik, destek ile diğer hak ve yükümlülük bakımından mağduriyet yaşamaması için ilgi mevzuat bölümünde gösterilen SGK Genel Yazısı uyarınca gerekli önlemleri almaları önem arz etmektedir.4904 sayılı Kanunun 17nci maddesine göre özel istihdam bürolarının faaliyetlerine ve geçici iş ilişkisine yönelik inceleme, denetim ve teftiş Bakanlık iş müfettişleri tarafından yapılmaktadır.
Bu bakımdan, özel istihdam bürosu ile hizmet aldıkları kişiler arasında kurulan geçici iş ilişkisinin 4857 sayılı İş Kanunu ile 4904 sayılı Kanunda yer alan düzenlemelere uygun kurulmadığının İş Müfettişleri tarafından 1/11/2023 tarihinden sonra düzenlenen raporlar ile ortaya konması ve söz konusu raporlarda özel istihdam bürosu ve özel istihdam bürosu gibi hareket eden gerçek ve tüzel kişiler tarafından bildirimi yapılan sigortalıların bunlardan hizmet alan gerçek ve tüzel kişilerin sigortalısı olarak sayılması halinde; Çalışmaların fiili olması, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin Ek-7 nci maddesinde belirtilen hal ve durumlara ilişkin haksız menfaat tespit edilmemesi dolayısıyla irat kaydedilecek bir durum olmaması ve çalışmaları fiili olduğu tespit edilen sigortalıların prime esas kazanç ve günde değişiklik olmaması kaydıyla,
−Özel istihdam bürosu ve özel istihdam bürosu gibi hareket eden gerçek ve tüzel kişi işverenler tarafından yasal süreler dahilinde yerine getirilen yükümlülükler için sigortalıların aktarıldığı işyerine idari para cezası, gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmaması,
−Özel istihdam bürosu ve özel istihdam bürosu gibi hareket eden gerçek ve tüzel kişi işverenlere ödenen hizmet bedeli ile hizmet satın alan gerçek ve tüzel kişiler tarafından dolaylı olarak sigorta primleri de ödendiği için sigortalı hizmetleri ile bu hizmetlere ilişkin tahsilatların hizmet alan gerçek ve tüzel kişiler adına tescilli veya tescil edilecek işyerine aktarımının yapılması ve aktarılan tahsilat tutarlarına ilişkin olarak 5510 sayılı Kanunun 89 uncu maddesi uyarınca prim iade işleminin yapılmaması,
gerekmektedir.
Özel istihdam bürosu ve özel istihdam bürosu gibi hareket eden gerçek ve tüzel kişi işverene ait dosyaya hizmet aktarımı yapılan sigortalılar için oluşan sigorta prim tahakkuklarının bu hizmetler karşılığı yapılan tahsilatlardan fazla olması veya işverene ait dosyaya hizmet aktarımı yapılan sigortalılar için ek aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi verilmesi gereken bir durumun ortaya çıkması nedeniyle borç çıkması hallerinde, yasal olarak ödeme yapılması gereken son tarihten ödemenin yapıldığı tarihe kadar gecikme cezası ve gecikme zammı hesaplanacaktır.
Özel istihdam bürosu ve özel istihdam bürosu gibi hareket eden gerçek ve tüzel kişilerden hizmet alanlara ait dosyaya hizmet aktarımı yapılan sigortalılar için bu şekilde verilen ek aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi için idari para cezası uygulanacaktır.
Söz konusu Genel yazıya ulaşmak için tıklayınız.
4904 sayılı Türkiye İş Kurumu Kanunu’na ulaşmak için tıklayınız.
Saygılarımızla.