7440 sayılı “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun”, 12.03.2023 tarih ve 32130 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Kanun’la; vergi, SGK ve diğer kesinleşmiş alacakların, kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan alacakların, inceleme ve tarhiyat safhasında bulunan işlemlerin yapılandırılmasına ve matrah ve vergi artırımı, İşletme kayıtlarının düzeltilmesine ilişkin bazı düzenlemeler yapılmıştır.
Kanunla yapılan düzenlemeler özet olarak aşağıdaki gibidir;
Genel Kapsam
Söz konusu Kanunda;
- Vergi dairesine ödenmemiş vergi ve diğer borçların tamamı ile bunlara bağlı gecikme zammı ve faizi yerine Yİ-ÜFE (Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi) oranında güncelleme yapılarak hesaplanan borcun ödenmesi,
- Vergi aslına bağlı cezaların (vergi ziyaı cezası) tamamının silinmesi,
- Vergi aslına bağlı olmayan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının %50’sinin silinmesi,
- Ödenmemiş motorlu taşıtlar vergisinin (MTV) aslı ile bunlara bağlı gecikme zammı ve gecikme faizi yerine Yİ-ÜFE oranında güncelleme yapılarak hesaplanan borcun ödenmesi,
- Trafik para cezaları ve diğer idari para cezalarının tamamı ile bunlara bağlı faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı yerine Yİ-ÜFE oranında güncelleme yapılarak hesaplanan borcun ödenmesi,
- Öğrenim ve katkı kredisi alacaklarının asıllarına vade tarihleri ile 9 Kasım 2022 tarihleri arasında gecikme zammı, Yİ-ÜFE tutarı, katsayı tutarı gibi alacaklar hesaplanmadan ödeme imkanı,
- Dava konusu yapılan ihtilafların (vergi tarhiyatları, vergi cezaları, idari para cezaları vb. ilişkin) sulh yoluyla sonlandırılması,
- Vergi incelemesi ve takdir işlemleri devam eden alacakların yapılandırılması,
- 2018-2022 yıllarına ilişkin olarak matrah ve vergi artırımında bulunan ve şartları yerine getiren mükelleflere ilişkin olarak vergi incelemesi ve tarhiyat yapılmaması,
- Yapılandırılan tutarların peşin veya aylık dönemlerle azami 48 aya kadar taksitler halinde ödenmesi,
- Peşin ödemelerde Yİ-ÜFE oranında hesaplanan tutardan %90 indirim yapılması,
- Trafik para cezaları ve diğer idari para cezalarının peşin ödenmesi halinde, ceza asıllarından %25 indirim yapılması,
- Matrah ve/veya vergi artırımı üzerine hesaplanan vergilerin peşin veya aylık dönemler halinde azami 12 eşit taksitte ödenmesi,
- Matrah ve/veya vergi artırımı sonucunda tahakkuk eden vergilerin tamamının ilk taksit ödeme süresi içinde peşin olarak ödenmesi halinde, bu vergilerden %10 indirim yapılması,
- İşletme kayıtlarının (kasa mevcudu, ortaklardan alacaklar, emtia, demirbaş vb.) cezasız ve faizsiz olarak gerçek duruma uygun hale getirilmesi,
- Beyan edilmemiş gelirler ve kazançlar için cezasız ve faizsiz olarak pişmanlıkla veya kendiliğinden beyan,
- Yapılandırılan borçların anlaşmalı bankaların kredi kartı ile ödenmesi,
- Her bir taşıt için Kanun kapsamında ödenecek olan motorlu taşıtlar vergisi, taşıta ilişkin idari para cezaları ile geçiş ücretinin en az %10'unun ödenmesi şartıyla taksit ödeme süresince araç muayene izni verileceği,
- Araç muayenesini yaptırmamış olanların 30/9/2023 tarihine kadar muayenelerini yaptırmaları şartıyla ödeme kolaylığı sağlanması,
gibi çok önemli imkan ve kolaylıklar getirilmiştir.
Kanun’da Bağkur prim ihyası, imar barışı ve varlık barış gibi düzenlemeler bulunmamaktadır.
DETAYLI KAPSAM
Genel Olarak Yeniden Yapılandırma Kapsamına Giren Alacaklar
- Gelir Vergisi Kanunu, Kurumlar Vergisi Kanunu, Katma Değer Vergisi Kanunu, ÖTV, Damga ve Emlak Vergisi gibi Vergi Usul Kanunu kapsamına giren vergiler ile bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları (2023 yılı için tahakkuk eden motorlu taşıtlar vergisi ikinci taksiti hariç) ve vergi aslına bağlı olmayan vergi cezaları (usulsüzlük, özel usulsüzlük),
- Gümrük Kanunu ve ilgili diğer kanunlar kapsamında gümrük yükümlülüğü doğan ve Ticaret Bakanlığına bağlı tahsil daireleri tarafından 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takip edilen gümrük vergileri, idari para cezaları, faizler, gecikme faizleri, gecikme zammı alacakları,
- Sosyal güvenlik primi, emeklilik keseneği, işsizlik sigortası primi, SGDP, isteğe bağlı sigorta primleri ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zamları,
- Ecrimisil borçları,
- Taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payları,
- Belediyelerin idari para cezaları ile su, atık su, katı atık ücreti alacakları, büyükşehir belediyelerinin katı atık ücreti alacakları ile büyükşehir belediyelerine bağlı su ve kanalizasyon idarelerinin su ve atık su bedeli alacakları ile bu alacaklara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer'i alacaklar.
- Yukarıda sayılanlar dışında kalan ve Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerince 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun kapsamında tahsil dairesine takip için intikal etmiş olan asli ve fer’i amme alacakları (adli para cezaları hariç),
- Aşağıdakiler hariç olmak üzere diğer idari para cezaları
Kanun Kapsamında Olmayan İdari Para Cezaları
- 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu,
- 4207 sayılı Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanuna göre verilen idari para cezaları ve
- 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (III) sayılı cetvelde yer alan; Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Sermaye Piyasası Kurulu, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, Kamu İhale Kurumu, Rekabet Kurumu, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu, Kişisel Verileri Koruma Kurumu, Nükleer Düzenleme Kurumu ve Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından verilen idari para cezaları.
Kanunun Kapsadığı Dönem
Yapılandırmaya konu olacak alacaklar esas itibarıyla 31.12.2022 tarihi dikkate alınarak belirlenmiştir.
31.12.2022 tarihinden (bu tarih dâhil) önceki dönemlere, beyana dayanan vergilerde ise bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları Kanun kapsamındadır.
Buna göre;
- 31.12.2022 tarihinden önceki dönemlere, beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri ve gecikme zamları (2022 yılında ödenmesi gereken geçici vergi hariç),
- 2022 yılına ilişkin olarak 31.12.2022 tarihinden önce tahakkuk eden vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri ve gecikme zamları,
- 31.12.2022 tarihinden önce yapılan tespitlere ilişkin olarak vergi aslına bağlı olmayan vergi cezaları,
girmektedir.
KESİNLEŞMİŞ ALACAKLAR
Genel Tablo
Kanun’un yayımlandığı tarih olan 12.03.2023 tarihi itibariyle; kesinleşmiş alacakların yeniden yapılandırılmasında genel olarak ödenecek ve silinecek kamu alacakları aşağıdaki şekilde olacaktır.
|
Ödenecek Tutar |
Tahsilinden Vazgeçilecek Tutar |
|
Vergi / Gümrük vergisi asıllarının tamamı |
Vergi aslına bağlı olarak kesilen cezaların ya da idari para cezalarının tamamı |
|
Vergi aslına bağlı olmayan cezaların % 50’si |
Vergi aslına bağlı olmayan cezaların kalan % 50’si |
|
İştirak, yardım ve teşvik fiilleri nedeniyle kesilen vergi cezalarının % 50’si |
İştirak, yardım ve teşvik fiilleri nedeniyle kesilen vergi cezalarının kalan % 50’si |
|
Eşyanın gümrüklenmiş değerine bağlı olarak kesilmiş idari para cezalarının %30’u ve varsa gümrük vergileri aslının tamamı |
Eşyanın gümrüklenmiş değerine bağlı olarak kesilmiş idari para cezalarının kalan % 70’i, |
|
Gecikme faizi, gecikme zammı ve gecikme cezası yerine Yİ-ÜFE esas alınarak belirlenecek tutar |
Gecikme cezası, gecikme zammı, gecikme faizi gibi fer’i alacakların tamamı |
İhtirazi Kayıtla Verilen Beyannameler
İhtirazi kayıtla verilen beyannameler üzerine tahakkuk etmiş olan vergiler hakkında Kanunun 2. maddesinin birinci ve ikinci fıkraların (a) bendi hükmü uygulanacaktır.
Buna göre, 12.03.2023 itibarıyla ihtirazi kayıtla beyan edilmiş ancak ödenmemiş vergiler dava konusu yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın Kanunun 2. maddesi kapsamında yapılandırılacaktır.
Bu takdirde, ihtilafa ilişkin yargı mercilerince verilmiş kararlar dikkate alınmadan mükelleflerin beyanı üzerine tahakkuk eden tutar esas alınarak Kanun hükmünden yararlanılacaktır.
|
Ödenecek Tutar |
Tahsilinden Vazgeçilecek Tutar |
|
Tahakkuk etmiş vergilerin tamamı |
Vergi aslına bağlı olarak kesilen cezaların ya da idari para cezalarının tamamı |
|
Gecikme zammı yerine Yİ-ÜFE esas alınarak belirlenecek tutar |
Gecikme zammı |
Yargı Kararı İle Kesinleştiği Hâlde Mükellefe Ödemeye Yönelik Tebligatın Yapılmadığı Alacaklar
Bu Kanunun kapsadığı dönemlere ilişkin olup bu 12.03.2023 itibarıyla yargı kararı ile kesinleştiği hâlde mükellefe ödemeye yönelik tebligatın yapılmadığı alacaklar için mükelleflerce bu Kanunda öngörülen süre ve şekilde başvuruda bulunulması koşuluyla bu alacaklar da yapılandırılabilecektir.
Bu hüküm kapsamına giren alacaklar için ayrıca tebligat yapılmayacak ve alacakların vade tarihi olarak 12.03.2023 kabul edilecektir.
Bu kapsamda yapılandırılan tutarların bu Kanunda öngörülen süre ve şekilde ödenmemesi hâlinde de vade tarihinde değişiklik yapılmayacaktır.
|
Ödenecek Tutar |
Tahsilinden Vazgeçilecek Tutar |
|
Yargı Kararı sonucu kesinleşen vergilerin tamamı |
Vergi aslına bağlı olarak kesilen cezaların tamamı |
|
Vergi aslına bağlı olmayan cezaların % 50’si |
Vergi aslına bağlı olmayan cezaların kalan % 50’si |
|
Gecikme faizi, gecikme zammı ve gecikme cezası yerine Yİ-ÜFE esas alınarak belirlenecek tutar |
Gecikme cezası, gecikme zammı, gecikme faizi gibi fer’i alacakların tamamı |
Ayrıca; bu imkandan yararlanmak isteyen borçluların maddede belirtilen şartların yanı sıra dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları şarttır.
Bu madde hükmünden yararlananlar, ayrıca 213 sayılı Kanunun “Pişmanlık ve Islah” başlıklı 371. Maddesi ve "Vergi Ziyaı, Usulsüzlük ve Özel Usulsüzlük Cezalarında İndirme " başlıklı 376. Maddesi indirimlerden yararlanamayacaklardır.
BAŞVURU ZAMANI
Kesinleşmemiş alacakların yapılandırılması için 31.05.2023 tarihine kadar ilgili daireye yazılı olarak başvurulacak, yeniden yapılandırılan; Hazine ve Maliye Bakanlığı’na, Ticaret Bakanlığı’na, Sosyal Güvenlik Kurumu’na, il özel idarelerine ve belediyelere bağlı tahsil dairelerine ödenecek tutarların ilk taksiti 30.06.2023 tarihine kadar, diğer taksitler ise bu tarihi izleyen aylık dönemler halinde azami kırk sekiz eşit taksitte ödenecektir.
06.02.2023 tarihinde meydana gelen deprem nedeniyle Hazine ve Maliye Bakanlığınca mücbir sebep ilan edilen yerlerde, mücbir sebep halinin Kanun’un 9. maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirlenen genel başvuru süresince devam etmesi durumunda, bu yerlerdeki dairelere yapılacak başvurunun süresi mücbir sebep hâlinin sona erdiği tarihi takip eden üçüncü ayin sonuna kadar uzayacaktır.
Bu takdirde Kanun kapsamında ödenmesi gereken tutarların ilk taksiti; başvuru süresinin sona erdiği tarihi takip eden ayin sonuna kadar, diğer taksitler ise bu taksiti takip eden aylık dönemler hâlinde ödenecektir.
Ancak Kanun’un 6. maddesi kapsamında kayıtların düzeltilmesi nedeniyle ödenmesi gereken tutarlar beyanname verme süresi içinde, taksitle yapılacak ödemelerde ise ilk taksit beyanname verme süresi içinde, diğer taksitler izleyen aylarda ödenecektir.
FAİZ TUTARININ HESAPLANMASI
Kanun kapsamında ödenecek alacak tutarının tespiti için vergi asıllarına;
• Vade tarihinden, Kanun’un yayımlandığı tarihe kadar geçen süre için gecikme zammı yerine,
• Daha önce hesaplanmış gecikme faizi olması halinde, bu faizin hesaplandığı süre dikkate alınarak, gecikme faizi yerine,
Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak ödenecek faiz tutarı hesaplanacaktır.
Teklifte Yİ-ÜFE tutarının hesaplanmasına ilişkin özel bir düzenleme yapılmamış, gecikme faizi veya gecikme zammı yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın ödeneceği hükme bağlanmıştır.
Bu düzenleme nedeniyle, Yİ-ÜFE tutarının, fer'i alacaklar için esas alınan hesaplama yöntemi kullanılarak hesaplanması gerekmektedir.
Bir başka ifadeyle ödenecek faiz tutarı;
• Gecikme faizi yerine hesaplanıyorsa gecikme faizi hesaplama yöntemi kullanılarak,
• Gecikme zammı yerine hesaplanıyorsa gecikme zammı hesaplama yöntemi kullanılarak,
hesaplanacaktır.
Dolayısıyla, Yİ-ÜFE tutarının hesaplanmasında;
• Vergi Usul Kanunu’na göre hesaplanan gecikme faizi ve 6183 sayılı Kanun’a göre hesaplanan gecikme zammının hesaplama yöntemi ve hesaplama süreleri değiştirilmeyecek,
• Aylık gecikme zammı/gecikme faizi oranı yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları kullanılarak ödenecek faiz tutarı bulunacaktır.
Yapılandırmada esas alınacak Yİ-ÜFE aylık değişim oranları özel olarak tanımlanmıştır. Yİ-ÜFE aylık değişim oranı olarak TÜİK tarafından her ay için belirlenen;
- 31.12.2004 tarihine kadar TEFE aylık değişim,
- 01.01.2005 tarihinden itibaren ÜFE aylık değişim,
- 01.01.2014 tarihinden itibaren Yİ-ÜFE aylık değişim,
- 01.11.2016 tarihinden itibaren aylık %0,75,
oranı kullanılacaktır.
ÖDEME
Kanun’un 9. maddesinde yapılan düzenlemeye göre, bu kapsamda ortaya çıkacak borç tutarının peşin veya taksitle ödenmesi konusunda borçluların 8 tercih yapılabilmektedir.
Tercihini taksitler halinde ödemek yönünde kullananlara 48 aya kadar vade tanınmaktadır.
Düzenlemeye göre, hesaplanan tutarın ilk taksit ödeme süresi içinde tamamen ödenmesi halinde;
- Bu tutara Kanun’un yayımı tarihinden ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz hesaplanmayacak,
- Fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değicim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar üzerinden ayrıca %90 indirim yapılacak,
- Kapsama giren idari para cezalarından (istisnaları hariç) %25 indirim yapılacak,
- Yapılandırma ile ödenecek alacağın sadece fer’i alacaktan ibaret olması halinde, fer’i alacak yerine Yİ-ÜFE esas alınarak hesaplanacak tutardan %50 indirim yapılacaktır.
Öte yandan, ilk taksit ödeme süresi içinde ödenmesi gereken tutarların süresinde ödenmesi ve kalan taksitlerin tamamının ilk taksiti izleyen ayın sonuna kadar ödenmesi halinde kat sayı uygulanmayacaktır.
Taksitli ödemenin tercih edilmesi halinde, taksitler ödeme süresine bağlı olarak belli bir katsayıyla artırılacaktır.
Açıklanan artış katsayıları:
• 12 eşit taksiT için 1,09
• 18 eşit taksit için 1,135
• 24 eşit taksit için 1,18
• 36 eşit taksit için 1,27
• 48 eşit taksit için 1,36
- Ödenecek kamu alacaklarının tespitinde esas alınacak olan en son karar, tarhiyata/tahakkuka ilişkin verilen ve Kanun’un yayımlandığı tarihten önce taraflardan birine tebliğ edilmiş olan karardır.
- Kesinleşmemiş vergi borçlarını madde hükmünden yararlanarak yeniden yapılandırmak için başvuran ancak belirlenen ödeme şartını yerine getirmeyen borçlulardan ilk tarhiyata/tahakkuka göre belirlenen alacaklar başka bir işleme gerek olmaksızın takip edilir. Kanun’un yayımlandığı tarihten önce verilmiş olan en son yargı kararının, tarhiyatın/tahakkukun tasdikine ilişkin olması halinde, bu karar üzerine tahakkuk eden alacaklar takip edilir.
- Yapılandırma olanağından yararlanılabilmesi için madde kapsamına giren alacaklara karşı dava açılmaması, açılmış davalardan vazgeçilmesi ve kanun yollarına başvurulmaması gerekmektedir.
KESİNLEŞMEMİŞ VEYA DAVA SAFHASINDA BULUNAN ALACAKLAR
Kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan alacaklar aşağıdaki gibi 3 ana başlık altında toplanmaktadır.
- 12.03.2023 itibarıyla ilk derece yargı mercileri nezdinde dava açılmış ya da dava açma süresi henüz geçmemiş olan ikmalen, resen veya idarece yapılmış vergi tarhiyatları ile gümrük vergilerine ilişkin tahakkuklar
- 12.03.2023 itibarıyla ilgisine göre istinaf veya temyiz süreleri geçmemiş ya da istinaf/itiraz veya temyiz yoluna başvurulmuş ya da karar düzeltme talep süresi geçmemiş veya karar düzeltme yoluna başvurulmuş olan ikmalen, resen veya idarece yapılmış vergi tarhiyatları ile gümrük vergilerine ilişkin tahakkuklar
- Uzlaşma aşamasında bulunan tarhiyatlar
12.03.2023 İtibarıyla İlk Derece Yargı Mercileri Nezdinde Dava Açılmış Ya Da Dava Açma Süresi Henüz Geçmemiş Olan İkmalen, Resen Veya İdarece Yapılmış Vergi Tarhiyatları İle Gümrük Vergilerine İlişkin Tahakkuklar
Vergi mahkemesinde dava açılmış ya da dava açma süresi henüz geçmemiş ise;
|
Durum |
Alacak konusu |
Alacak tutarı |
|
Vergi Mahkemesinde Dava Açılmış Ya Da Dava Açma Süresi Henüz Geçmemiş Olan İkmalen, Re’sen veya İdarece Yapılmış Vergi Tarhiyatları ile Gümrük Vergilerine İlişkin Tahakkuklar |
Vergi/Gümrük vergisinin aslı |
%50’si ödenecek. Kalan kısmın (% 50’nin) tahsilinden vazgeçilecek |
|
Vergi aslına bağlı vergi cezası/idari para cezası ve gecikme zamları |
Tamamının tahsilinden vazgeçilecek |
|
|
Vergi aslına bağlı olmayan cezalar (usulsüzlük, özel usulsüzlük) |
Asla bağlı olmayan cezaların % 25’i ödenecek. Kalan kısmın (% 75’in) tahsilinden vazgeçilecek. |
|
|
Faiz, gecikme faizi, gecikme zammı |
Faiz, gecikme faizi ve gecikme zammının tamamının tahsilinden vazgeçilecek, bunların yerine, vergi aslının ödenecek %50’lik kısmı üzerinden, aylık Yİ/ÜFE oranları ile hesaplanacak tutar tahsil edilecek |
12.03.2023 İtibarıyla İlgisine Göre İstinaf Veya Temyiz Süreleri Geçmemiş Ya Da İstinaf/İtiraz Veya Temyiz Yoluna Başvurulmuş Ya Da Karar Düzeltme Talep Süresi Geçmemiş Veya Karar Düzeltme Yoluna Başvurulmuş Olan İkmalen, Resen Veya İdarece Yapılmış Vergi Tarhiyatları İle Gümrük Vergilerine İlişkin Tahakkuklar
Bu aşamada Kanun; en son kararın Terkin, Tasdik veya Tadilen Tasdik ve Bozma Kararı olması sonucuna göre farklı imkanlar sunmaktadır.
Kanunda geçen ve alacakların tespitinde esas alınacak olan “en son karar” ifadesi tarhiyata/tahakkuka ilişkin verilen ve Kanun’un yayımı tarihinden önce taraflardan birine tebliğ edilmiş olan karardır. İdareye tebliğ edilip, mükellefe tebliğ edilmemesinin veya tam tersi durumun herhangi bir önemi bulunmamaktadır.
Vergi Mahkemesi Tarhiyatı Terkin Etmişse
|
Durum |
Alacak konusu |
Alacak tutarı |
|
Son Kararın Terkin Olması |
Vergi/Gümrük vergisinin aslı |
İlk tarhiyata/ tahakkuka esas verginin/gümrük vergisinin %10’u ödenecek. Kalan kısmın (% 90’ın) tahsilinden vazgeçilecek. |
|
Vergi aslına bağlı vergi cezası/idari para cezası ve gecikme zamları |
Tamamının tahsilinden vazgeçilecek |
|
|
Vergi aslına bağlı olmayan cezalar (usulsüzlük, özel usulsüzlük) |
Asla bağlı olmayan cezaların % 10’u ödenecek. Kalan kısmın (% 90’ın) tahsilinden vazgeçilecek |
|
|
Faiz, gecikme faizi, gecikme zammı |
Faiz, gecikme faizi ve gecikme zammının tamamının tahsilinden vazgeçilecek, bunların yerine, vergi aslının ödenecek %10’luk kısmı üzerinden, aylık Yİ/ÜFE oranları ile hesaplanacak tutar tahsil edilecek. |
Vergi Mahkemesi Tarhiyatı Tasdik Etmişse
|
Durum |
Alacak konusu |
Alacak tutarı |
|
Son Kararın Tasdik Olması |
Vergi/Gümrük vergisinin aslı |
Tasdik edilen kısmın tamamı, terkin edilen kısmın % 10’u ödenecek. |
|
Vergi aslına bağlı vergi cezası/idari para cezası ve gecikme zamları |
Tamamının tahsilinden vazgeçilecek |
|
|
Vergi aslına bağlı olmayan cezalar (usulsüzlük, özel usulsüzlük) |
Asla bağlı olmayan cezalarda tasdik edilen ceza tutarının % 50’si, terkin edilen ceza tutarının % 10’u ödenecek. |
|
|
|
Kalan kısmın tahsilinden vazgeçilecek. |
|
|
Faiz, gecikme faizi, gecikme zammı |
Faiz, gecikme faizi ve gecikme zammının tamamının tahsilinden vazgeçilecek, bunların yerine, Yİ/ÜFE oranları ile hesaplanacak tutar tahsil edilecek. |
Danıştay Veya Bölge İdare Mahkemesi Bozma Kararı Vermişse
|
Durum |
Alacak konusu |
Alacak tutarı |
|
Son Kararın Bozma Kararı Olması |
|
|
|
Vergi/Gümrük vergisinin aslı |
%50’si ödenecek. |
|
|
|
Kalan kısmın (% 50’nin) tahsilinden vazgeçilecek. |
|
|
Vergi aslına bağlı vergi cezası/idari para cezası ve gecikme zamları |
Tamamının tahsilinden vazgeçilecek |
|
|
Vergi aslına bağlı olmayan cezalar (usulsüzlük, özel usulsüzlük) |
Asla bağlı olmayan cezaların % 25’i ödenecek. |
|
|
|
Kalan kısmın (% 75’i) tahsilinden vazgeçilecek. |
|
|
Faiz, gecikme faizi, gecikme zammı |
Faiz, gecikme faizi ve gecikme zammının tamamının tahsilinden vazgeçilecek, bunların yerine, Yİ/ÜFE oranları ile hesaplanacak tutar tahsil edilecek. |
Kısmen Onama, Kısmen Bozma Kararı Verilmişse
Kısmen onama kısmen bozma kararı verilmişse; onanan kısım için “tasdik kararı”, bozulan kısım için “bozma kararı” hükümleri geçerli olacaktır.
Uzlaşma Aşamasında İse
Burada kastedilen “Uzlaşma” tarhiyat sonrası uzlaşma safhasıdır. Tarhiyat öncesi uzlaşma aşamasındakiler inceleme safhası kapsamındadır.
|
Durum |
Alacak konusu |
Alacak tutarı |
|
Uzlaşma Aşamasında Bulunan Tarhiyatlar (Uzlaşma hükümlerinden yararlanılmak üzere başvuruda bulunulmuş, uzlaşma günü verilmemiş veya uzlaşma günü gelmemiş ya da uzlaşma sağlanamamış ancak dava açma süresi geçmemiş olanlar) |
|
|
|
Vergi/Gümrük vergisinin aslı |
%50’si ödenecek. |
|
|
|
Kalan kısmın (% 50’nin) tahsilinden vazgeçilecek. |
|
|
Vergi aslına bağlı vergi cezası/idari para cezası ve gecikme zamları |
Tamamının tahsilinden vazgeçilecek |
|
|
Vergi aslına bağlı olmayan cezalar (usulsüzlük, özel usulsüzlük) |
Asla bağlı olmayan cezaların % 25’i ödenecek. Kalan kısmın (% 75’i) tahsilinden vazgeçilecek. |
|
|
Faiz, gecikme faizi, gecikme zammı |
Faiz, gecikme faizi ve gecikme zammının tamamının tahsilinden vazgeçilecek, bunların yerine, Yİ/ÜFE oranları ile hesaplanacak tutar tahsil edilecek. |
Yapılmış Ödemenin Mahsubu Ve İade
Kanunun yayımlandığı tarihten önce ödeme yapılmış olması durumunda;
- Vergi mahkemeleri nezdinde dava devam ederken tahakkuk etmeyen vergilerin, Kanunun yayım tarihinden önce ödenmiş olması halinde,
- İlk derece mahkemesince verilen tasdik kararının üst yargı organınca bozulması üzerine, vergilerin Kanunun yayım tarihinden önce ödenmiş olması halinde
Ödenmiş tutar, yapılandırılma sonucunda hesaplanan vergi ve Yİ-ÜFE tutarından mahsup edilecek; kalan tutar, bu Kanunun ilgili maddesi gereğince red ve iade edilecektir.
İNCELEME VE TARHİYAT SAFHASINDA BULUNAN VERGİLER
|
Durum |
Alacak konusu |
Alacak tutarı |
|
Kanunun kapsadığı dönemlere ilişkin olarak, bu Kanunun yayımlandığı tarihten önce başlanılmış ve Kanunun yayım tarihi itibariyle tamamlanamamış vergi incelemeleri ile takdir, tarh ve tahakkuk işlemlerinin tamamlanması sonucunda tarh edilecek vergiler ile bunlara bağlı cezalar ve gecikme faizleri ile vergi aslına bağlı olmayan cezalar |
Vergi/Gümrük vergisinin aslı |
%50’si ödenecek. |
|
|
Kalan kısmın (% 50’nin) tahsilinden vazgeçilecek. |
|
|
Vergi aslına bağlı vergi cezası/idari para cezası ve gecikme zamları |
Tamamının tahsilinden vazgeçilecek. İştirak nedeniyle kesilecek vergi ziyaı cezaları için vergi cezasının %25’i ödenecek |
|
|
Vergi aslına bağlı olmayan cezalar (usulsüzlük, özel usulsüzlük) |
Asla bağlı olmayan cezaların % 25’i ödenecek. |
|
|
|
Kalan kısmın (% 75’in) tahsilinden vazgeçilecek. |
|
|
Faiz, gecikme faizi, gecikme zammı |
Gecikme faizleri yerine verginin vade tarihinden bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar aylık Yİ-ÜFE oranlarıyla hesaplanacak tutar ödenecek. |
PİŞMANLIKLA VEYA KENDİLİĞİNDEN YAPILAN BEYANLAR
Bu Kanunun kapsadığı dönemlere ilişkin olarak bu Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar;
- VUK’un 371. maddesine göre pişmanlıkla veya 30/4. maddesine göre kendiliğinden verilen beyannameler
- 4458 sayılı Kanuna ve ilgili diğer kanunlara göre tahakkuku ve tahsili gerektiği halde beyan edilmeyen aykırılıklara ait gümrük vergileri ile faizleri ile
- 31.12.2022 tarihinden (bu tarih dâhil) önce verilmesi gerektiği halde bu 12.03.2023 itibarıyla emlak vergisi bildiriminde bulunmayan veya bildirimde bulunduğu hâlde vergisi eksik tahakkuk eden mükelleflerce bildirimde bulunulması bu kapsamdadır.
|
Ödenecek Tutar |
Tahsilinden Vazgeçilecek Tutar |
|
Tarh edilen verginin tamamı |
Alacak aslına bağlı olmayan cezaların tamamı |
|
Pişmanlık zammı veya gecikme faizi yerine Kanunun yayımlandığı tarihine kadar Yi-ÜFE tutarı |
Pişmanlık zammı ve gecikme faizinin tamamı |
|
- |
Vergi ziya cezasının tamamı |
YAPILANDIRMANIN FAYDALARI
- Yapılandırma kanununa göre süresinde ödenen alacaklara, kanunun yayımı tarihinden sonra gecikme zammı ve gecikme cezası uygulanmayacaktır.
- Yapılandırma için herhangi bir teminat istenmeyecektir.
- Yapılandırma kapsamında yapılacak ödemeler tutarında, tatbik edilen hacizler kaldırılacaktır. Tatbik edilen hacizlere konu mallar borçlunun talebi halinde satılabilecektir.
- Borçlardan dolayı icra takibi ve haciz işlemleri yapılmayacaktır.
- Taksitlendirmede yapılandırılan borçların, borç durumunu gösterir belgede yer almaması için bu borçların en az %10’unun ödenmiş olması şarttır.
- Matrah artırımında bulunulan yıl için daha sonra vergi incelemesi ve cezalı tarhiyat yapılmayacaktır.
MATRAH VE VERGİ ARTIRIMI
Kanuna göre matrah artırımı; 2018, 2019, 2020, 2021 ve 2022 yıllarına ilişkin olarak gelir ve kurumlar vergisi ile katma değer vergisi ve bazı gelir ve kurumlar vergisi stopajları için yapılabilecektir.
Matrah artırımında bulunulan yıl için daha sonra vergi incelemesi ve cezalı tarhiyat yapılmayacaktır.
Kurumlar Vergisi Matrah Artırımı
Kurumlar vergisi matrah artırımı, belirlenen tüm yıllar (2018, 2019, 2020, 2021 ve 2022) için yapılabileceği gibi istenilen yıl ya da yıllar için de yapılabilecektir.
Vergisini tam ve gününde ödeyenler için %20 yerine %15 oranı dikkate alınarak vergi hesaplanacaktır.
|
Kurumlar Vergisi Matrah Artırımı ve Vergi Oranları ile Asgari Artırım Tutarı |
|||||
|
Beyannameye İlişkin Yıl |
Matrah Artırım Oranı |
Asgari Artırım Tutarı |
Vergi Oranı % |
Vergi Tutarı % 20 |
Vergi Tutarı % 15 |
|
2018 |
35% |
200.000 |
20 |
40.000,00 |
30.000,00 |
|
2019 |
30% |
215.000 |
20 |
43.000,00 |
32.250,00 |
|
2020 |
25% |
230.000 |
20 |
46.000,00 |
34.500,00 |
|
2021 |
20% |
260.000 |
20 |
52.000,00 |
39.000,00 |
|
2022 |
25% |
500.000 |
20 |
100.000,00 |
75.000,00 |
|
281.000 |
210.750 |
||||
İlgili yıla ilişkin olarak verilen beyannamede matrah beyan edilmemişse, matrah oluşmamışsa ya da hiç beyanname verilmemişse yine Asgari Artırım Tutarları dikkate alınacaktır.
Ancak; 2022 takvim yılına yönelik matrah artırımında bulunulabilmesi için bu yıla ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmiş olması ve bu beyannamede beyan edilen vergiye esas matrahın, 2021 takvim yılı kurumlar vergisi matrahının %122,93 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar ile 2022 takvim yılı üçüncü geçici matrahının %40 oranında artırılması suretiyle bulunan tutarlardan yüksek olanından az olamaz.
2022 takvim yılına ilişkin olarak; üçüncü geçici vergilendirme dönemi kurumlar vergisi beyannamesinin verilmemiş olması halinde; ikinci geçici vergilendirme dönemi beyannamesinde beyan edilen matrahın %100 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar, sadece birinci geçici vergilendirme dönemi beyannamesinin verilmiş olması halinde bu beyannamede beyan edilen matrahın %300 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar yapılacak kıyaslamada dikkate alınacaktır.
2021 takvim yılı ve 2022 yılının üçüncü geçici vergilendirme dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinde zarar beyan edilmiş olması veya indirim ve istisnalar nedeniyle matrah oluşmaması ya da hiç beyanname verilmemiş olması durumunda, 2022 yılı kurumlar vergisi beyannamesi için bu şart aranmayacak, 2022 yılı kurumlar vergisi matrah artırımına esas tutarın belirlenmesinde, yukarıdaki tabloda belirtilen asgari tutarlardan az olmamak üzere bu bent hükmüne göre belirlenen tutarların %25'i dikkate alınacaktır.
Artırılan matrahlar üzerinden ödenecek vergiler KKEG niteliğindedir.
Gelir Vergisi Matrah Artırımı
Geliri sadece basit usulde tespit edilen ticari kazançtan oluşan mükellefler için vergilendirmeye esas alınacak asgari matrah, bilanço esasına göre defter tutan mükellefler için belirlenmiş tutarların ilgili yıllar itibarıyla 1/10’undan, geliri sadece gayrimenkul sermaye iradından oluşanlar için 1/5’inden, geliri bunlar dışında kalan diğer gelir vergisi mükellefleri için ise işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler için belirlenmiş tutardan az olamaz.
Gelir vergisi matrah artırımına ilişkin özet tabloya aşağıda yer verilmiştir.
|
Bilanço esası ve S. Meslek Erbabı Matrah Artırımı ve Vergi Oranları ile Asgari Artırım Tutarı |
|
|||||||
|
Yıl |
Matrah artırım oranları |
Asgari artırım tutarı (TL) |
Vergi oranı % |
Vergi Tutarı |
İndirimli Oran |
Vergi Tutarı |
|
|
|
2018 |
35% |
94.000 |
20 |
18.800 |
15 |
14.100 |
||
|
2019 |
30% |
99.600 |
20 |
19.920 |
15 |
14.940 |
||
|
2020 |
25% |
105.800 |
20 |
21.160 |
15 |
15.870 |
||
|
2021 |
20% |
112.400 |
20 |
22.480 |
15 |
16.860 |
||
|
2022 |
25% |
200.000 |
20 |
40.000 |
15 |
30.000 |
||
|
122.360 |
91.770 |
|||||||
|
İşletme esasına Göre Defter Tutanlar İçin Asgari Artırım Tutarı |
|
|||||||
|
Yıl |
Matrah artırım oranları |
Asgari artırım tutarı (TL) |
Vergi oranı % |
Vergi Tutarı |
İndirimli Oran |
Vergi Tutarı |
|
|
|
2018 |
35% |
63.800 |
20 |
12.760 |
15 |
9.570 |
||
|
2019 |
30% |
66.400 |
20 |
13.280 |
15 |
9.960 |
||
|
2020 |
25% |
70.500 |
20 |
14.100 |
15 |
10.575 |
||
|
2021 |
20% |
75.000 |
20 |
15.000 |
15 |
11.250 |
||
|
2022 |
25% |
105.000 |
20 |
21.000 |
15 |
15.750 |
||
|
76.140 |
57.105 |
|||||||
|
Sadece basit usulde ticari kazanç elde eden mükellefler İçin Asgari Artırım Tutarı (1/10) |
|
|||||||
|
Yıl |
Matrah artırım oranları |
Asgari artırım tutarı (TL) |
Vergi oranı % |
Vergi Tutarı |
İndirimli Oran |
Vergi Tutarı |
|
|
|
2018 |
35% |
9.400 |
20 |
1.880 |
15 |
1.410 |
||
|
2019 |
30% |
9.960 |
20 |
1.992 |
15 |
1.494 |
||
|
2020 |
25% |
10.580 |
20 |
2.116 |
15 |
1.587 |
||
|
2021 |
20% |
11.240 |
20 |
2.248 |
15 |
1.686 |
||
|
2022 |
25% |
20.000 |
20 |
4.000 |
15 |
3.000 |
||
|
12.236 |
9.177 |
|||||||
|
Geliri Sadece G.M. Sermaye iradından oluşan mükellefler İçin Asgari Artırım Tutarı (1/5) |
|
|||||||
|
Yıl |
Matrah artırım oranları |
Asgari artırım tutarı (TL) |
Vergi oranı % |
Vergi Tutarı |
İndirimli Oran |
Vergi Tutarı |
|
|
|
2018 |
35% |
18.800 |
20 |
3.760 |
15 |
2.820 |
||
|
2019 |
30% |
19.920 |
20 |
3.984 |
15 |
2.988 |
||
|
2020 |
25% |
21.160 |
20 |
4.232 |
15 |
3.174 |
||
|
2021 |
20% |
22.480 |
20 |
4.496 |
15 |
3.372 |
||
|
2022 |
25% |
40.000 |
20 |
8.000 |
15 |
6.000 |
||
|
24.472 |
18.354 |
|||||||
|
Diğer Gelir Unsurları Nedeniyle Beyanname Veren Mükellefler İçin (Diğer Gelir Unsurları İle Birlikte Basit Usulde Ticari Kazanç veya GMSİ Elde Eden Mükellefler Dahil) |
|
|||||||
|
Yıl |
Matrah artırım oranları |
Asgari artırım tutarı (TL) |
Vergi oranı % |
Vergi Tutarı |
İndirimli Oran |
Vergi Tutarı |
|
|
|
2018 |
35% |
63.800 |
20 |
12.760 |
15 |
9.570 |
||
|
2019 |
30% |
66.400 |
20 |
13.280 |
15 |
9.960 |
||
|
2020 |
25% |
70.500 |
20 |
14.100 |
15 |
10.575 |
||
|
2021 |
20% |
75.000 |
20 |
15.000 |
15 |
11.250 |
||
|
2022 |
15% |
105.000 |
20 |
21.000 |
15 |
15.750 |
||
|
76.140 |
57.105 |
|||||||
Katma Değer Vergisi Matrah Artırımı
Katma değer vergisi mükelleflerinin her bir vergilendirme dönemine ilişkin olarak verdikleri beyannamelerindeki hesaplanan katma değer vergisinin yıllık toplamı üzerinden aşağıda belirtilen oranlarda katma değer vergisini artırmaları halinde ilgili dönemlere ilişkin katma değer vergisi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacaktır.
|
Katma Değer Vergisi Artırımı |
|
|
Yıl |
Vergi artırım oranı |
|
2018 |
3,00% |
|
2019 |
3,00% |
|
2020 |
2,50% |
|
2021 |
2,00% |
|
2022 |
2,00% |
Katma değer vergisi mükelleflerinin, artırıma esas alınan ilgili yılın vergilendirme dönemlerinin tamamı için artırımda bulunmaları zorunludur. Şu kadar ki, mükelleflerin artırımda bulunmak istedikleri yıl içinde işe başlamaları ya da işi bırakmaları hâlinde, faaliyette bulunulan vergilendirme dönemleri için bu fıkrada belirtilen esaslar çerçevesinde artırımda bulunulur.
Mükelleflerin artırımda bulunmak istedikleri yıl içindeki vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak 12.03.2023 tarihinden önce yapılıp kesinleşen tarhiyatlar, ilgili dönem beyanı ile birlikte dikkate alınacaktır.
Artırım talebinde bulunulan yılları izleyen dönemlerde yapılacak vergi incelemelerine ilişkin olarak artırım talebinde bulunulan dönemler için, sonraki dönemlere devreden katma değer vergisi yönünden ve artırım talebinde bulunulan dönemler için ihraç kaydıyla teslimlerden veya iade hakkı doğuran işlemlerden doğan terkin ve iade işlemleri ile ilgili inceleme ve tarhiyat hakkı saklıdır. Sonraki dönemlere devreden katma değer vergisi yönünden yapılan incelemelerde artırım talebinde bulunulan dönemler için tarhiyat önerilemeyecektir.
Buna göre ödenen katma değer vergisi, gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak nazara alınmayacak, ödenmesi gereken katma değer vergilerinden indirilmeyecek veya herhangi bir şekilde iade konusu yapılmayacaktır.
Bir aylık vergilendirme dönemine tabi olan katma değer vergisi mükelleflerince, artırımda bulunulmak istenilen yıl içindeki vergilendirme dönemleri ile ilgili olarak aşağıdaki hususlara dikkat edilmesi gerekmektedir.
- Verilmesi gereken katma değer vergisi beyannamelerinden, en az üç döneme ait beyannamenin verilmiş olması hâlinde, bu yıla ait dönemlerden verilmiş olan beyannamelerdeki hesaplanan katma değer vergisi tutarlarının ortalaması bir yıla iblağ edilerek, artırıma esas olmak üzere yıllık hesaplanan katma değer vergisi tutarı bulunur ve bu tutar üzerinden yukarıda belirtilen oranlara göre artırım tutarı hesaplanacaktır.
- Hiç beyanname verilmemiş ya da bir veya iki döneme ilişkin beyanname verilmiş olması hâlinde, ilgili yıl için gelir veya kurumlar vergisi matrah artırımında bulunulmuş olması şartıyla artırılan matrah üzerinden %18 oranında katma değer vergisi artırımında bulunmak suretiyle kanun hükmünden yararlanılabilecektir. Bu durumda olan adi ortaklık, kollektif ve adi komandit ortaklıklarda ortakların tamamının gelir veya kurumlar vergisi yönünden matrah artırımında bulunmaları şarttır.
- İlgili takvim yılı içindeki işlemlerin tamamının istisnalar kapsamındaki teslim ve hizmetlerden oluşması, tecil-terkin uygulaması kapsamındaki teslimlerden oluşması veya diğer nedenlerle takvim yılının bütün dönemlerinde hesaplanan katma değer vergisi bulunmaması hâlinde, ilgili yıl için gelir veya kurumlar vergisi matrah artırımında bulunulmuş olması şartıyla artırılan matrah üzerinden %18 oranında katma değer vergisi artırımında bulunmak suretiyle kanun hükmünden faydalanılabilecektir.
- Şu kadar ki, ilgili takvim yılı içinde burada belirtilen durumların yanı sıra vergiye tabi diğer işlemlerin de mevcudiyeti nedeniyle hesaplanan vergisi çıkan mükellefler ile yıl içinde beyannamelerinin tamamını vermekle birlikte beyannamelerinin bazılarında hesaplanan KDV bulunmayan mükelleflerin bu fıkra hükmüne göre ödemeleri gereken KDV tutarı, yukarıda belirtildiği şekilde hesaplanacak %18 oranındaki KDV tutarından aşağı olmamak kaydıyla, hesaplanan KDV bulunan beyannamelerdeki vergiler toplamına yukarıda belirtilen oranlar uygulanmak suretiyle hesaplanacaktır. Bu kapsama giren mükelleflerin, gelir veya kurumlar vergisi için matrah artırımında bulunmaları gerekmektedir.
Ücret Stopajında Artırım
Ücretli olarak çalışanlardan vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanların beyan ettikleri ücret ödemelerine ilişkin tutarların yıllık toplamı üzerinden aşağıda belirtilen oranlarda gelir (stopaj) vergisini artırmaları halinde, ilgili dönemlere ilişkin gelir (stopaj) vergisi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacaktır.
|
Gelir (stopaj) vergisi artırım oranı |
|
|
Yıl |
Vergi artırım oranı |
|
2018 |
6,00% |
|
2019 |
5,00% |
|
2020 |
4,00% |
|
2021 |
3,00% |
|
2022 |
2,00% |
İlgili yıllarda muhtasar beyanname vermemiş mükellefler için bu maddede asgari işçi sayıları ve bu işçilere ilişkin asgari ücret tutarları belirtilerek düzenleme yapılacaktır.
Serbest Meslek Ve Kira Stopajında Artırım
Muhtasar beyannamelerinde yer alan söz konusu ödemelerine ilişkin gayrisafi tutarların yıllık toplamı üzerinden; aşağıda belirtilen oranlarda gelir (stopaj) vergisini artırmaları halinde, ilgili dönemlere ilişkin gelir (stopaj) vergisi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacaktır.
İlgili yıl içinde verilen muhtasar beyannamelerde beyan edilen tutarlar bir yıla iblağ edilmeyecektir.
|
Gelir (stopaj) vergisi artırım oranı |
|
|
Yıl |
Vergi artırım oranı |
|
2016 |
6 % |
|
2017 |
5 % |
|
2018 |
4 % |
|
2019 |
3 % |
|
2020 |
2 % |
Yıllara Yaygın İnşaat İşleri İstihkaklarında Artırım
|
Yıllara Yaygın İnşaat İşleri İstihkaklarında Artış Oranı (%) |
|
|
Yıl |
Vergi artırım oranı |
|
2018 |
1,00% |
|
2019 |
1,00% |
|
2020 |
1,00% |
|
2021 |
1,00% |
|
2022 |
1,00% |
Ortak Hükümler
- Matrah ve vergi artırımının 31.05.2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) bu maddede öngörülen şekilde yapılması, hesaplanan veya artırılan gelir, kurumlar ve katma değer vergilerinin, peşin veya ilk taksiti bu Kanunun 9. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen sürede başlamak üzere ikişer aylık dönemler halinde azami on iki eşit taksitte, matrah veya vergi artırımına ilişkin beyannameye ait 1.000 TL tutarındaki damga vergisinin ise ilk taksit ödeme süresi içinde ödenmesi şarttır.
- Kurumlar vergisi mükellefleri tarafından, 2022 yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinde gösterilmek suretiyle, kurum kazancından indirim konusu yapılan istisna ve indirim tutarları ile Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32/A maddesi kapsamında indirimli kurumlar vergisine tabi matrahları üzerinden, dönem kazancı ile ilişkilendirilmeksizin %10 oranında, aynı Kanun’un 5. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde düzenlenen istisna ile yurt dışından elde edilen ve en az % 15 oranında vergi yükü taşıdığı tevsik edilen istisna kazançlar üzerinden % 5 oranında ek vergi hesaplanması ve bu verginin ilk taksiti kurumlar vergisinin ödeme süresi içinde, ikinci taksitin ise bu süreyi takip eden dördüncü ayda ödenmesi gerekmektedir.
- 2022 yılına ilişkin kurumlar vergisi matrah artırımında bulunulması, ödenecek ek vergi için bu döneme ilişkin inceleme ve tarhiyat yapılmasına engel teşkil etmez.
- Bu vergilerin bu Kanunda belirtilen şekilde ödenmemesi hâlinde, ödenmeyen vergi tutarları ilk taksit ödeme süresinin son günü vade kabul edilerek 6183 sayılı Kanunun 51. maddesine göre gecikme zammıyla birlikte takip ve tahsil edilir, ancak bu madde hükmünden yararlanılamaz.
- Hesaplanarak veya artırılarak ödenen vergiler, gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak kabul edilmez; indirim, mahsup ve iade konusu yapılmaz.
- Artırılan matrahlar nedeniyle geçici vergi hesaplanmaz ve tahsil olunmaz.
- Matrah veya vergi artırımında bulunulması, 213 sayılı Kanunun defter ve belgelerin muhafaza ve ibrazına ilişkin hükümlerinin uygulanmasına engel teşkil etmez.
- Matrah veya vergi artırımı sonucunda tahakkuk eden vergilerin tamamının ilk taksit ödeme süresi içerisinde peşin olarak ödenmesi hâlinde, bu vergilerden %10 indirim yapılır ve katsayı uygulanmaz.
- Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin bu fıkra hükmünden yararlanarak beyan ettikleri matrahları artırmaları hâlinde, daha önce tevkif yoluyla ödemiş oldukları vergiler, artırılan matrahlar üzerinden hesaplanan vergilerden mahsup edilmez.
- Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin matrah artırımında bulundukları yıllara ait zararların %50'si, 2022 yılına ait zararın ise tamamı, 2023 ve izleyen yıllar kârlarından mahsup edilmez.
- İstisna ve indirimler nedeniyle gelecek yıllarda matrahtan indirim konusu yapılabilecek tutarlar ile geçmiş yıl zararları bu fıkra hükmüne göre artırılan matrahlardan indirilemez.
- Birden fazla gelir unsuru elde eden mükelleflerce, vergi incelemesi ve tarhiyata muhatap olunmaması için, bu fıkrada belirtilen ilgili gelir unsuru itibarıyla matrah artırımı yapılması şarttır.
- İşe başlama ve işi bırakma gibi nedenlerle kıst dönemde faaliyette bulunmuş mükellefler hakkında ilgili yıllar için belirlenen asgari matrahlar, faaliyette bulunulan ay sayısı (ay kesirleri tam ay olarak) dikkate alınarak hesaplanır.
- Matrah artırımında bulunan mükelleflerin yıllık gelir ve kurumlar vergisine mahsuben daha önce ödemiş oldukları vergilerin iadesi ile ilgili taleplerine ilişkin inceleme ve tarhiyat hakkı saklıdır.
- 06.02.2023 tarihinde meydana gelen deprem nedeniyle Hazine ve Maliye Bakanlığınca mücbir sebep ilan edilen yerlerde, mücbir sebep halinin Kanun’un 9. maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirlenen genel başvuru süresince devam etmesi durumunda, bu yerlerdeki dairelere yapılacak başvurunun süresi mücbir sebep hâlinin sona erdiği tarihi takip eden üçüncü ayın sonuna kadar uzayacaktır. Bu takdirde Kanun kapsamında ödenmesi gereken tutarların ilk taksiti; başvuru süresinin sona erdiği tarihi takip eden ayın sonuna kadar, diğer taksitler ise bu taksiti takip eden aylık dönemler hâlinde ödenecektir. Ancak Kanun’un 6. maddesi kapsamında kayıtların düzeltilmesi nedeniyle ödenmesi gereken tutarlar beyanname verme süresi içinde, taksitle yapılacak ödemelerde ise ilk taksit beyanname verme süresi içinde, diğer taksitler izleyen aylarda ödenecektir.
İŞLETME KAYITLARININ DÜZELTİLMESİ
Bu Kanun ile işletme kayıtlarının düzeltilmesinde aşağıdaki üç konuda düzenleme yapılmaktadır.
- İşletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar
- Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar
- Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan kasa mevcudu ve ortaklardan alacaklar ile bunlarla ilgili diğer işlemler
İşletmede Mevcut Olduğu Halde Kayıtlarda Yer Almayan Emtia, Makine, Teçhizat Ve Demirbaşlar
- İşletmelerde mevcut olduğu hâlde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşları kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedel ile 30.04.2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) bir envanter listesi ile vergi dairelerine bildirmek suretiyle defterlerine kaydedebilirler.
- Buna göre aktiflerine kaydettikleri emtia için ayrı, makine, teçhizat ve demirbaşlar için ayrı olmak üzere özel karşılık hesabı açarlar. Emtia için ayrılan karşılık, ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiye edilmesi hâlinde sermayenin unsuru sayılır ve vergilendirilmez.
- Makine, teçhizat ve demirbaşlar envantere kaydedilir ve ayrılan karşılık birikmiş amortisman addolunur, bildirime dâhil edilen kıymetler için amortisman ayrılmaz.
- İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ise söz konusu emtiayı defterlerinin gider kısmına satın alınan mal olarak kaydederler.
- Beyan edilen; makine, teçhizat, demirbaş ve emtiaların bedeli üzerinden tabi olduğu oranların yarısı esas alınarak katma değer vergisi hesaplanır ve ayrı bir beyanname ile sorumlu sıfatıyla beyan edilerek, beyanname verme süresi içinde ödenir.
- Makine, teçhizat ve demirbaşlar üzerinden ödenen bu vergi, hesaplanan katma değer vergisinden indirilemez. Emtia üzerinden ödenen vergi genel esaslara göre indirilir.
- Beyan edilen mallar özel tüketim vergisi konusuna giriyorsa, beyan eden ve alış belgelerini ibraz edemeyen mükellefler, bu malların beyan tarihindeki miktarı ve emsal bedeli üzerinden geçerli olan özel tüketim vergisini, beyanname verme süresi içinde ayrı bir beyanname ile beyan ederek aynı süre içinde ödemeleri gerekmektedir.
Kayıtlarda Yer Aldığı Hâlde İşletmede Bulunmayan Emtia, Makine, Teçhizat Ve Demirbaşlar
- Kayıtlarında yer aldığı hâlde işletmelerinde mevcut olmayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlarını, 31.05.2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil), emtialar bakımından aynı nev’iden emtialara ilişkin cari yıl kayıtlarına göre tespit edilen gayrisafı kâr oranını, makine, teçhizat ve demirbaşlar bakımından kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedellerini dikkate alarak fatura düzenlemek ve her türlü vergisel yükümlülüklerini yerine getirmek suretiyle kayıt ve beyanlarına intikal ettirebilirler.
- Gayrisafı kâr oranının cari yıl kayıtlarına göre tespit edilemediği hallerde, mükellefin bağlı olduğu meslek odalarının belirleyeceği oranlar esas alınır.
- Bu hükme göre ödenmesi gereken katma değer vergisi, ilk taksiti beyanname verme süresi içinde, izleyen taksitler beyanname verme süresini takip eden ikinci ve dördüncü ayda olmak üzere üç eşit taksitte ödenir.
- Bu fıkra hükmünün uygulanmasına ilişkin olarak geçmişe yönelik vergi cezası ve gecikme faizi uygulanmaz.
Kayıtlarda Yer Aldığı Halde İşletmede Bulunmayan Kasa Mevcudu Ve Ortaklardan Alacaklar
- 31.12.2022 tarihi itibarıyla düzenledikleri bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan kasa mevcutları ve işletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarları ile bunlarla ilgili diğer hesaplarda yer alan işlemlerini 31.05.2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) vergi dairelerine beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltebilirler.
- Belirtilen tutarlar üzerinden %3 oranında hesaplanan vergi, beyanname verme süresi içinde ödenir.
- Bu kapsamda ödenen vergiler, gelir veya kurumlar vergisinden mahsup edilmez; beyan edilen tutarlar ve ödenen vergiler, kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak kabul edilmez.
- Bu fıkra uyarınca beyan edilen tutarlar nedeniyle ilave bir tarhiyat yapılmaz.
- Bu fıkra kapsamında beyanda bulunan kurumlar vergisi mükelleflerinin bu beyanları nedeniyle 2021 yılı geçici vergi beyannamelerinde düzeltme gerektiği takdirde, düzeltme işlemleri bu fıkrada öngörülen beyanname verme süresi içinde yapılır ve düzeltme işlemleri nedeniyle herhangi bir ceza veya faiz aranmaz.
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU ALACAKLARININ YENİDEN YAPILANDIRILMASI
SGK Alacaklarının Yapılandırma Kapsamı
Yapılan düzenleme ile 2022/ Aralık ayı ve öncesi dönemlere ait, 4/a, 4/b ve 4/c sigortalılarına ait 12.03.2023 tarihinden önce tahakkuk ettiği hâlde bu tarih itibarıyla ödenmemiş;
- Sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, ek karşılık primi, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi, isteğe bağlı sigorta primi,
- İsteğe bağlı sigorta, topluluk sigortası primleri ile bunlardan kaynaklanan gecikme cezası ve gecikme zammı,
- 5510 sayılı Kanunun ek 5 ve ek 6. maddeleri kapsamında sigortalı olanlara ait sigorta primi,
- 2925 sayılı Kanun kapsamındaki tarım sigortalılarına ilişkin sigorta primi,
- İdari para cezaları,
- İş kazası, meslek hastalığı veya işveren ya da üçüncü kişilerin sigortalılara yaptıkları haksız fiiller sonucunda doğan rücu alacakları,
- Yersiz bağlanan gelir ve aylıklardan doğan alacaklar,
- Özel bina inşaatları ile ihaleli işlerden dolayı yapılan ön değerlendirme, araştırma veya tespitler sonucu bildirilmediği anlaşılan eksik işçilik (Asgari İşçilik) tutarları,
- Tarımsal kesinti sorumlularının tevkifat borçları,
Yapılandırılmaktadır.
İdari Para Cezalarının Yapılandırılması
7440 sayılı Kanun uyarınca yapılandırma başvurusunda bulunan işverenlerin 31.12.2022 tarihi (bu tarih dâhil) ve önceki sürelerde işlemiş oldukları fiiller dolayısıyla uygulanan idari para cezalarından en geç Kanunun yayım tarihinden önce kesinleşmiş olan idari para cezaları (İPC) yeniden yapılandırma kapsamına dâhil edilecektir.
Aynı şekilde 31.12.2022 tarihi (bu tarih dahil) işlenen fiillere ilişkin olup son başvuru tarihine (31.05.2023) kadar başvuran borçlulara ilk taksit ödeme süresinin sonuna kadar tebliğ edilen idari para cezası asılları da yeniden yapılandırma kapsamına alınacaktır.
31.12.2022 tarihinden önce işlenen fiillere ilişkin idari para cezasının yarısı silinerek, kalan yarısı ile beraber idari para cezasının aslına uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı yerine Yİ-ÜFE ile güncellenerek yapılandırılmaktadır.
Genel Sağlık Sigortalıların Prim Borçlarının Yapılandırılması
5510 sayılı Kanunun 60/1/g bendi kapsamındaki genel sağlık sigortalıları; genel sağlık sigortası tescili yapılmış olup da gelir testine hiç başvurmayanlardan bu maddenin yayımı tarihinden 31.07.2023 tarihine kadar gelir testine başvuran kişilerin genel sağlık sigortası primleri, gelir testi sonucuna göre ilk tescil başlangıç tarihinden itibaren tahakkuk ettirilir.
2022 yılı Aralık ayı ve önceki aylara ilişkin olup bu Kanunun yayımı tarihinden önce 5510 sayılı Kanunun 60/1/g kapsamında tahakkuk ettiği hâlde ödenmemiş olan prim borçlarının 31.08.2023 tarihine kadar ödenmesi halinde gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecek ve bu kapsamdakiler 31.08.2023 tarihine kadar sağlık hizmetlerinden yararlanabilecektir.
Eksik İşçilikten Kaynaklanan Prim Borçlarının Yapılandırılması
31.12.2022 tarihine kadar (bu tarih dâhil) bitirilmiş olan özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin eksik işçilikten kaynaklanan prim borçları ile ihale konusu işlere ilişkin, başvurulduğu hâlde, başvuru süresinin sonuna kadar işverene tebliğ edilmiş olan ön değerlendirme, araştırma veya tespit sonucunda bulunan eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi asılları ile bu alacaklara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı hesaplanan sürenin başlangıç tarihinden 12.03.2023 tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde, bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilir.
İdari para cezası asıllarının %50’si ile Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde, idari para cezası asıllarının kalan %50’si ile idari para cezasına uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilir.
Bu hükümlerden yararlanmak isteyen borçluların, bu maddelerde belirtilen şartların yanı sıra dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları şarttır.
Fer’i Alacaklarının Yapılandırılması
Kanun kapsamına giren borçların; asıllarının 12.03.2023 tarihinden önce ödenmiş olmasına rağmen, fer’ilerinin 12.03.2023 tarihi itibarıyla ödenmemiş olduğu durumlarda, aslı ödenmiş fer’i alacağın %40’ının bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde, kalan %60’ının tahsilinden vazgeçilecektir.
SGK Yapılandırması Dışında Tutulan Alacaklar
- 5393 sayılı Belediye Kanunun geçici 5. maddesi, 10.07.2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun geçici 3. maddesi kapsamında uzlaşılan alacaklar,
- 10.09.2014 tarihli ve 6552 sayılı İş Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması ile Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanunun geçici 2. maddesinin birinci fıkrası kapsamında yapılandırılan alacaklar,
- 03.08.2016 tarihli ve 6736 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun, 18.05.2017 tarihli ve 7020 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda ve Bir Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ve 11/5/2018 tarihli ve 7143 sayılı Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun hükümlerine göre bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla taksit ödemeleri devam eden alacaklar ile 6736 sayılı Kanuna göre tahakkuk eden alacaklar,
- Sağlık hizmeti sunucularına (hastaneler, eczaneler, optikçiler) yersiz yapılan ödemelerden veya bunlara kesilen cezai şartlardan doğan alacaklar,
- Kira alacakları,
Yapılandırılan SGK Alacaklarının Peşin Veya Taksitler Halinde Ödenmesi
- Prim aslının ve prim aslına uygulanan Yİ-ÜFE’nin %10’nunun en son 31.05.2023 tarihinde peşin ödenmesi halinde, kalan Yİ-ÜFE uygulanan tutar (%90) silinecektir.
- Taksitli ödeme seçeneği tercih edenlerin, borçlarını 2 taksit halinde ödemeleri halinde, prim aslının ve prim aslına uygulanan Yİ-ÜFE’nin %50’sinin en son 31.05.2023 tarihinde peşin ödenmesi halinde, kalan Yİ-ÜFE uygulanan tutarı (%50) silinecektir.
Başvuru Süresi, Yeri, Şekli Ve Taksit Ödeme Süreleri
7440 sayılı Kanunun 9. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca; borçluların kapsama giren Kurum alacaklarını yapılandırabilmeleri için son başvuru tarihi (Cumhurbaşkanınca uzatılmadığı müddetçe 31.05.2023 tarihi esas alınacaktır) mesai bitimine kadar ilgili üniteye/birime şahsen, posta yoluyla, e-Devlet üzerinden veya son başvuru tarihi saat 23.59’a kadar e-Sigorta yoluyla başvuruda bulunmaları gerekmektedir.
Diğer yandan çalıştırılan sigortalılardan kaynaklanan sigorta primi, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi, idari para cezası, damga vergisi, özel işlem vergisi, eğitime katkı payı ve eksik işçilikten kaynaklanan prim borçları için e-Bildirge şifresi aktif olanlar tarafından yapılacak başvurular e-Sigorta kanalıyla yapılacaktır. Ayrıca posta yoluyla yapılan başvurular da kabul edilecektir.
BAŞVURU
Bu Kanun hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunan borçlulara tercih ettikleri taksit süresine uygun ödeme planı verilir. Ancak, tercih edilen süreden daha kısa sürede ödeme yapılması hâlinde ödenecek tutar ilgili katsayıya göre düzeltilir.
Bu Kanunun ilgili maddelerindeki başvuru ve ödeme süresine ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla bu Kanun hükümlerinden yararlanmak isteyenlerin;
- 31.05.2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) ilgili idareye başvuruda bulunmaları,
- Hazine ve Maliye Bakanlığına, Ticaret Bakanlığına, il özel idarelerine, belediyelere ve YİKOB’lara bağlı tahsil dairelerine ödenecek tutarların ilk taksitini 30.06.2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil),
- Sosyal Güvenlik Kurumuna bağlı tahsil dairelerine ödenecek tutarların ise ilk taksitini 30.06.2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil),
diğer taksitlerini ise bu tarihleri takip eden ikişer aylık dönemler hâlinde azami on sekiz eşit taksitte ödemeleri gerekmektedir.
ÖDEME PLANI
Bu Kanun hükümlerine göre hesaplanan tutarlar peşin veya taksitler hâlinde ödenebilecektir.
Matrah veya vergi artırımı sonucunda tahakkuk eden vergilerin tamamının ilk taksit ödeme süresi içerisinde peşin olarak ödenmesi hâlinde, bu vergilerden %10 indirim yapılır ve katsayı uygulanmaz.
Hesaplanan Tutarların Tamamının İlk Taksit Ödeme Süresi İçerisinde Peşin Olarak Ödenmesi Halinde katsayı uygulanmayacaktır ve,
- Fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarların (Bu Kanunun 4 üncü maddesine göre fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar ile birlikte hesaplanan gecikme faizi dâhil) %90’ının tahsilinden vazgeçilir.
- Bu Kanunun 1. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi ile (g) bendinin (1) numaralı alt bendi kapsamında olan ve bu Kanuna göre yapılandırılan idari para cezalarından %25 indirim yapılır.
- Yapılandırma sonucu ödenecek alacağın sadece fer’i alacaktan ibaret olması hâlinde fer’i alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutardan (bu Kanunun 7. maddesinin dördüncü fıkrası kapsamındaki alacaklar hariç) %50 indirim yapılır.
Hesaplanan Tutarların Tamamının İlk İki Taksit Ödeme Süresi İçinde Ödenmesi Hâlinde katsayı uygulanmayacaktır ve,
- Fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarlar (Bu Kanunun 4 üncü maddesine göre fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar ile birlikte hesaplanan gecikme faizi dâhil) üzerinden %50 indirim yapılır.
- Bu Kanunun 1. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi ile (g) bendinin (1) numaralı alt bendi kapsamında olan ve bu Kanuna göre yapılandırılan idari para cezalarından %12,5 indirim yapılır.
- Yapılandırma sonucu ödenecek alacağın sadece fer’i alacaktan ibaret olması hâlinde fer’i alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutardan (bu Kanunun 7. maddesinin dördüncü fıkrası kapsamındaki alacaklar hariç) %25 indirim yapılır.
Hesaplanan Tutarların Taksitle Ödenmek İstenmesi Hâlinde, ilgili maddelerde yer alan hükümler saklı kalmak şartıyla borçluların başvuru sırasında on iki ila kırk sekiz eşit taksitte ödeme seçeneklerinden birini tercih etmeleri gerekmektedir. Tercih edilen taksit süresinden daha uzun bir sürede ödeme yapılamayacaktır.
Hesaplanan Tutarların Taksitle Yapılacak Ödemelerinde İlgili Maddelere Göre Belirlenen Tutar;
- 12 eşit taksit için (1,09),
- 18 eşit taksit için (1,135),
- 24 eşit taksit için (1,18),
- 36 eşit taksit için (1,27),
- Kırk sekiz eşit taksit için (1,36)
katsayısı ile çarpılır ve bulunan tutar taksit sayısına bölünmek suretiyle ikişer aylık dönemler hâlinde ödenecek taksit tutarı hesaplanır.
- Kanuna göre ödenmesi gereken birinci ve ikinci taksitlerin ödeme sürelerinde ve tam ödenmesi koşuluyla, kalan taksitlerden; bir takvim yılında üç veya daha az taksitin, süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde, ödenmeyen veya eksik ödenen taksit tutarlarının son taksiti izleyen ayın sonuna kadar hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte ödenmesi şartıyla bu Kanun hükümlerinden yararlanılır.
- Birinci ve ikinci taksitlerin ödeme sürelerinde tam ödenmemesi ya da süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen diğer taksitlerin belirtilen şekilde de ödenmemesi veya bir takvim yılında üçten fazla taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde bu Kanun hükümlerinden yararlanma hakkı kaybedilir.
- Taksitli ödeme seçeneği tercih edilmiş olması ve birinciyle ikinci taksitin ödeme sürelerinde ve tam ödenmesi koşuluyla, kalan taksitlerden süresinde ödenmeyen veya eksik ödenenlerin son taksiti izleyen ayın sonuna kadar hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte ödenmesi hâlinde bu Kanun hükümlerinden yararlanılır.
- Peşin veya taksitli ödeme seçeneğinin tercih edilmesi ve ilk taksit ödeme süresi içinde ödenmesi gereken tutarların ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde, hesaplanan tutarların tamamının ilk taksiti izleyen ayın sonuna kadar geç ödeme zammı ile birlikte ödenmesi şartıyla katsayı uygulanmaksızın Kanundan yararlanılır.
- İlk taksit ödeme süresi içinde ödenmesi gereken tutarların süresinde ödenmesi ve kalan taksitlerin tamamının ilk taksiti izleyen ayın sonuna kadar ödenmesi hâlinde katsayı uygulanmaz.
- 5510 sayılı Kanun kapsamından çıkarılan iş yerlerine ilişkin olup iş yerine ait borcun tamamının ödeme süresi 31.12.2020 veya önceki bir tarihe ilişkin olduğu hâlde ödenmemiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ve idari para cezası asılları toplamı 500 Türk lirasını aşmayan alacaklar ile tutarına bakılmaksızın bu alacaklara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’ilerinin ve aslı ödenmiş olan fer’i alacaklardan tutarı 10.000 Türk lirasını aşmayanların tahsilinden vazgeçilecektir.
DİĞER DÜZENLEMELER
- Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerince 6183 sayılı Kanuna göre takip edilen alacaklardan, vadesi 31.12.2022 tarihinden (bu tarih dâhil) önce olduğu hâlde 01.01.2023 tarihi itibarıyla ödenmemiş bulunan ve bir amme borçlusu adına tahakkuk etmiş asli ve fer’i alacakların toplamı tüm tahsil daireleri itibarıyla 2.000 Türk lirasını aşmayanların tahsilinden vazgeçilir.
- 7256 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile 7326 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanunun 2 ve 7. Maddeleri kapsamında yapılandırılan ve Kanunun yayımı tarihi (12.03.2023) itibarıyla ödemeleri devam eden alacaklar açısından, borçlular talep etmeleri hâlinde Kanun hükümlerinden yararlanabilir.
- 6736, 7020 ve 7143 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılandırılan ve 12.03.2023 itibarıyla taksit ödemeleri devam eden alacaklar, hakkında uygulanmaz.
- Ödenecek taksit tutarının % 10’unu aşmamak şartıyla 20 TL’ya (bu tutar dâhil) kadar yapılmış eksik ödemeler için bu Kanun hükümleri ihlal edilmiş sayılmaz.
- 06.02.2023 tarihinde Kahramanmaraş İlinde meydana gelen depremler nedeniyle Hazine ve Maliye Bakanlığınca 213 sayılı Kanunun 15. maddesi kapsamında mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde; depremden, kendisi, eşi, çocuğu veya anne ve babası etkilenen hizmet erbabına, işverenlerce 06.02.2023 ila 31.07.2023 tarihleri arasında (bu tarihler dâhil) mevcut ücret, prim, ikramiye gibi ödemelerine ilave olarak yapılan ayni yardımlar ile toplam tutarı 50.000 Türk lirasını geçmeyen nakdi yardımlar prime esas kazanca dâhil edilmeyecek ve bu yardımlar üzerinden gelir vergisi ve damga vergisi alınmayacaktır.
- Mücbir sebep ilan edilen yerlerde yerleşim yeri bulunan depremzede gerçek kişilerin bedelsiz kullanımına bırakılan konutlarla ilgili olarak, 2023 yılı gelirlerine uygulanmak üzere emsal kira bedeli esasının uygulanmayacaktır.
- Depremlerde veya depreme bağlı olarak sonradan vefat eden mirasçılarına, hayat sigortaları ve bireysel emeklilik sisteminden yapılan ödemelerden gelir vergisi stopajı yapılmayacaktır.
- Depremlerde ölenlerin mirasçılarına veraset yoluyla intikal eden mallar ile bunların eşine, çocuklarına, anne ve babasına işverenler tarafından yapılan yardımlar veraset ve intikal vergisinden istisna tutulmuştur.
- Defter ve belgeleri depremde zayi olan mükelleflerin zayi belgesi için yetkili mahkemeye başvuru süresi 31.07.2023 tarihine kadar uzatılmış, ayrıca söz konusu belgenin il veya ilçe idare kurullarından alınabilmesinin sağlanmıştır.
- Mücbir sebep ilan edilen yerlerde faaliyet gösteren kişilerden olan alacaklar için şüpheli alacak karşılığı ayrılmasına ilişkin şartlar hafifleştirilmiş, bu kapsamda bölgede gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyet kaydı bulunan mükelleflerden veya gelir vergisi mükellefiyet kaydı bulunmayan ancak yerleşim yeri bu yerlerden olan gerçek kişilerden ya da kuruluş ve faaliyet yeri bu yerlerde bulunan kurumlar vergisi mükellefiyeti olmayan teşekküllerden alacağı bulunan mükelleflerin, açılan tespit davası üzerine Mahkeme tarafından borçlunun mal varlığının en az üçte birini kaybettiğine yönelik verilmiş bir karar bulunması şartıyla, deprem tarihinden önce doğmuş olan ve varlığı Vergi Usul Kanunu’nda sayılan belgeler ile tevsik edilen alacaklarının, dava veya icra safhasında bulunan alacak olarak kabul edilerek, bu alacaklar için şüpheli alacak karşılığı ayrılabilmesi imkanı verilmiştir.
- Depremde yıkılan veya ağır hasar gören binalar ile kullanılamaz duruma gelen taşıtlara ilişkin vergi ve katkı payları ile varsa bu alacaklara ilişkin feri alacakların terkini öngörülmüştür.
- 93 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 20. maddesinde düzenlenen Genç Girişimci indirimi tutarı, Gelir Vergisi Kanunu’nun 103.ü maddede yazılı tarifenin ikinci diliminde yer alan tutara endekslenmiş ve 2023 yıl için istisna tutarı 150.000 TL olmuştur.
- 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununa eklenilen geçici madde ile; 12.03.2023 tarihinden önce, Kanun kapsamında sürücülere uygulanan trafik idari para cezalarına istinaden verilen ve aktif durumda olan ceza puanları pasif duruma getirilerek ceza puanı hesaplamasında dikkate alınmayacaktır. Bu kapsamda geçici olarak alınan ve ilgilisine teslim edilmemiş olan sürücü belgelerinin geçici geri almaları pasif duruma getirilerek aynı maddelerde belirtilen süre ve şartlar aranmaksızın ilgilinin müracaatı üzerine iade edilecek ve daha sonraki geri alma işlemi hesaplamalarında dikkate alınmayacaktır.
- 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununun geçici 2. maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “bölgesel ve/veya sektörel alanlarda yüzde yetmiş beşe” ibaresi “bölgesel ve/veya sektörel alanlarda ya da meslek gruplarına göre yüzde yüze” şeklinde, 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunun 3. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “bölgesel ve/veya sektörel alanlarda yüzde yetmiş beşe” ibaresi “bölgesel ve/veya sektörel alanlarda ya da meslek gruplarına göre yüzde yüze” şeklinde değiştirilerek Ar-Ge ve tasarım merkezi ile teknoloji geliştirme bölgeleri dışında, teşvik kapsamında çalışılabilecek süreye ilişkin Cumhurbaşkanına verilen %75’e kadar artırma yetkisi %100’e çıkarılmıştır.
- 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin üçüncü fıkrası 1.1.2023 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, iştirak hisseleri alımıyla ilgili finansman giderlerinin, Kanun’un 19’uncu maddesi kapsamında yapılan devir işlemleri sonrasına isabet eden finansman giderlerinin de indirimi mümkün hale gelecek şekilde değişiklik yapılarak iştirak hisseleri alımından kaynaklanan finansman giderlerinin devir işlemleri sonrasına isabet eden kısımlarının indirimi mümkün hale getirilmiştir.
YÜRÜRLÜK
Kanunun; genç girişimci istisnası ve iştirak hissesi alımı nedeniyle yüklenilen finansman giderlerinin devir sonrası da indirimi ne dair 11. ve 20. maddeleri 01.01.2023 tarihinden itibaren elde edilen gelir ve kazançlara uygulanmak üzere yayımı tarihinde, Amatör sporun ve altyapı spor eğitim tesislerinin desteklenmesine dair 17. maddesi Kanunun yayımı tarihini izleyen ayın başında, On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanununa ilişkin 23. maddesi 01.01.2023 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde, diğer hükümleri yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
İlgili kanuna ulaşmak için tıklayınız.
Gelir İdaresi Başkanlığınca, 7440 sayılı Yapılandırma Kanunu kapsamındaki başvuru ve ödeme süresince mükelleflere ve kamuoyuna doğru, etkin ve hızlı bir şekilde bilgilendirme ve hatırlatmaya yönelik yazılı ve görsel doküman çalışmalarının devam ettiği duyurulmuştur.
Saygılarımızla.