7263 Sayılı "7263 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" 03.02.2021 tarihli ve 31384 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Kanunla; Ar- Ge ve yenilik sistemini günün ihtiyaç ve koşullarına daha uygun hale getirmek amacıyla, 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ve 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun’da pek çok düzenleme yapılmıştır.
Kanunla yapılan düzenlemelerden öne çıkan hususlar özet olarak aşağıda açıklanmıştır.
Tanım Değişiklikleri
Kanun’un 2 ve 18. Maddeleriyle, 4691 ve 5746 sayılı Kanunlarda yer alan fizik, kimya, biyoloji ve matematik bölümleri olarak tanımlanan temel bilimler tanımı “Desteklenecek Programlar” olarak değiştirilmiştir.
Buna göre, desteklenecek programlar: Yükseköğretim kurumlarının matematik, fizik, kimya ve biyoloji lisans programları ile Yükseköğretim Kurulundan alınan görüş üzerine Bakanlıkça belirlenecek diğer programları kapsamaktadır.
4691 sayılı Kanunun 2. Maddesinin 1. Fıkrasına “Kuluçka Girişimcisi”, “Ar-Ge Binası”, “Atölye”, “Stajyer” tanımlarını içeren bentler eklenmiştir.
Kuluçka Girişimcisi: Kuluçka merkezlerinde yer alan Ar-Ge, teknolojik yenilik, yazılım ve tasarım faaliyetlerinde bulunan ve nitelikleri ve bu merkezlerde bulunabilecekleri süre Bakanlıkça yönetmelikle belirlenen erken aşama girişimcileri,
Ar-Ge Binası: Bölgelerde Ar-Ge, tasarım ve yenilik faaliyeti yürüten girişimcilere tahsis edilecek ofislerin, ortak alanların ve Bölge hizmetlerinin sunulması ile ilgili birimlerin yer aldığı yapıyı,
Atölye: Girişimciler tarafından Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetleri kapsamında ihtiyaç duyulan makine ve ekipmanların bulunduğu yapıyı ya da alanı,
Stajyer: Yükseköğretim Kurulunca yükseköğretim kurumlarında veya Milli Eğitim Bakanlığınca mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarında verilmesi uygun görülen her düzeydeki alana özgü olarak belirlenen teorik ve uygulamalı dersler dışında, öğretim programlarıyla kazandırılması öngörülen mesleki bilgi, beceri, tutum ve davranışların geliştirilmesi, sektörün tanınması, iş hayatına uyum, gerçek üretim ve hizmet ortamında yetişmek amacıyla işletmelerde mesleki çalışma yapan öğrencileri tanımlamaktadır.
Devlet Destek ve Teşviklerinin Süresinin Uzatılması
Kanun’un 7, 8 ve 21. Maddeleriyle, 4691 ve 5746 sayılı kanunlar kapsamında sağlanan gelir ve kurumlar vergisi muafiyeti ile vergi indirimi ve teşvik uygulamaları için 31.12.2023 olan son tarihi, 31.12.2028 tarihine uzatılmıştır.
Kuluçka Merkezlerinin Bölge Dışında Kurulabilmesi
Kanun’un 4. Maddesiyle, 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’nun 5. Maddesinde değişiklik yapılarak, üniversite-sanayi işbirliğinin bölge dışında da gerçekleştirilebilmesi, Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde faaliyet gösteren işletmelerin kuluçka merkezlerinin Bakanlıkça belirlenecek şartlar doğrultusunda, bölge dışında da açılabimelerine fırsat verilmiştir.
Böylece işletmelerin devlet destek, teşvik ve istisnalardan yararlandırılmaları amaçlanmıştır.
Bu kuluçka merkezlerinde sadece kuluçka girişimcilerini yer alabilecektir.
Teknoloji Geliştirme Bölgesi’nin Kapatılması ve Girişimci Firmaların Sözleşme Feshi
Kanun’un 4. Maddesiyle, Bölgede faaliyet gösteren girişimciler, projelerin tamamlanma tarihinden itibaren mevcut düzenlemede 3 ay yerine, yönetmelikle belirlenen şartlar dahilinde yeni bir proje sunmamaları ve yönetici şirkete iletmekle yükümlü oldukları bilgi ve belgeleri süresinde iletmemeleri halinde, bölgede faaliyette bulunmalarına yönelik sözleşmenin fesih olmuş sayılacak ve fesih de tahliye nedeni sayılacaktır.
Girişimci Firmalara veya Girişim Sermayesi Yatırım Fonlarına Yatırım Yapma Şartı
Kanun’un 6. Maddesiyle, 01.01.2022 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yıllık beyanname üzerinde istisna edilen kazanç tutarı 1.000.000 TL ve üzeri olan mükellefler tarafından, istisnaya konu edilen tutarın %2’lik kısmının pasifte geçici bir hesapta takip edilerek, bu hesabın oluştuğu yılın sonuna kadar bu kanun kapsamında belirlenen yöntemlerden biri ile girişimci firmalara aktarılması (yıllık bazda üst sınır 20.000.000 TL olarak belirlenmiştir) şartı getirilmiştir.
Söz konusu yatırımın yapılmadığı durumda ise, ilgili yıldaki istisna edilen kazanç tutarının %20’lik kısmının vergiye tabi tutulacağı, ilgili yılda yararlanılan gelir ve kurumlar vergisi istisnasına konu edilemeyeceği belirtilmiştir.
Aktarılması gereken tutar yükümlülüğün, yıllık 20.000.000 TL ile sınırlı olacak ve aktarılması gereken tutar nedeniyle zamanında alınmayan vergiler vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tarh edilecektir.
Cumhurbaşkanı bu tutar ve oranları, birlikte ya da ayrı ayrı sıfıra kadar indirmeye, beş katına kadar artırmaya yetkilidir.
Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Çalışan Personelin Gelir Vergisinin Terkin Edilmesi
Kanun’un 7. Maddesiyle, Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde çalışan AR-GE, tasarım ve destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri üzerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan gelir vergisi; verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilecektir.
Böylece ücretlere ilişkin vergi istisnadan çalışanın mı işverenin mi faydalanacağı konusunda tartışma konusu olan vergi istisnasından işverenlerin faydalanacağı netleştirilmiştir.
Bu kapsamdaki ücretlere ilişkin düzenlenen kağıtlar damga vergisinden istisnadır.
Personel Sayısı 15’in Altında Olan Girişimciler için Destek Personeli Sayısının Artırılması
Kanun’un 7. Maddesiyle, Toplam personel sayısı 15’e kadar olan Bölge firmaları için ücreti üzerinden destek, teşvik ve muafiyetlerden yararlanan, toplam personel sayısının daha önce %10 olarak uygulanan destek personeli sayısı %20 olarak uygulanacaktır.
Yüksek Lisans Ve Doktora Yapan Personelin En Az Bir Yıl Çalışma Şartının Kaldırılması
Kanun’un 7. Maddesiyle, Yüksek lisans ve doktora yapan personelin dışarıda geçirdiği süre kapsamında gelir vergisi stopajı teşvikinden faydalanabilmesi için bölgede “en az bir yıl” süreyle çalışma şartı kaldırılmıştır.
Bölge Dışında Geçirilen Sürelerin Kapsamın Genişletilmesi
Kanun’un 7. Maddesinde yapılan düzenleme ile, Bölgede yer alan işletmelerde gelir vergisi stopajı teşvikine konu edilen toplam çalışma süresinin %20’sini aşmamak kaydıyla personelin Bölge dışında geçirdikleri süreler de gelir vergisi stopaj teşviki kapsamında değerlendirilecektir.
Söz konusu oran Cumhurbaşkanı tarafından yüzde elliye kadar artırılabilir.
Girişim Sermayesi Fonlarına Destek Bütçesi Aktarılabilmesi ve Girişim Sermayesinin Dört Yıl Firmada Kalması
Kanun’un 19. Maddesiyle, 5746 sayılı Kanuna eklenen yeni bir fıkra ile Ar-Ge ve tasarım projelerine, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bütçesinden, girişim sermayesi fonlarına destek bütçesi aktarılabilmesine olanak sağlanmaktadır.
Buna göre; Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bütçesinden teknoloji, teknolojik üretim ve yenilik faaliyetlerini desteklemek amacıyla girişim sermayesi fonlarına destek bütçesi aktarılabilecektir.
Kanun’un 6 ve 19. Maddesiyle, girişim sermayesi desteğinden faydalanan şirketlere, gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye desteklerinin beyan edilen gelirin veya kurum kazancının %10’unu ve öz sermayenin %20’sini aşmayan kısmı kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılabilecektir.
Ayrıca indirim konusu yapılacak tutarın yıllık sınırı 500.000 TL’den 1.000.000 TL’ye çıkarılmıştır.
Bu oranları ve parasal sınırı yarısına kadar indirmeye veya 4 katına kadar artırmaya Cumhurbaşkanı yetkili kılınmıştır.
Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından girişim sermayesi yoluyla destek almış firmalara sağlanan sermaye desteklerinin aktarımından itibaren en az dört yıl boyunca ilgili şirketlerde kalmaması, payların satılması ya da yatırılan sermayenin kısmen ya da tamamen geri alınması halinde indirim dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler gecikme faizi ile birlikte tahsil edileceği Kanunda ayrıca belirtilmiştir.
Doktora Öğrencisi ve Stajyerlerin Bölgede İstihdamına Ek Destek
Kanun’un 19. Maddesiyle, “Stajyer” tanımı 4691 sayılı Kanun’a eklenmiş olup, TGB’de yer alan işletmelere Bakanlık bütçesine konulacak ödenekle sınırlı olmak üzere, istihdam edilecek doktora öğrencisi Ar-Ge personeli için iki yıl süreyle, istihdam edilecek stajyer için süre belirtilmeksizin destek verilmesine karar verilmiştir.
Kanun yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Söz konusu Kanuna ulaşmak için tıklayınız.
Saygılarımızla.
Esas Bağımsız Denetim S. M. Mali Müşavirlik A. Ş.