İzaha Davet uygulamasına ilişkin 519 Seri No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği 30.07.2020 tarihli ve 31201 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Bilindiği üzere; 6728 Sayılı Kanunla VUK’ a eklenen izaha davet uygulamasına ilişkin 25.07.2017 Tarihli Resmi Gazete’ de yayımlanan 482 Sıra No.lu VUK Tebliği yayınlanmış ve uygulamanın esasları belirlenmişti.
Buna göre; Vergi Usul Kanunu’nun 370. maddesine göre uygulama temel olarak, vergi incelemesine başlanmadan önce vergi ziyaına sebebiyet verildiğine dair emarelerin bulunması durumunda mükelleflerin kendilerine yapılan tebligata izahat vermeleri ve bu izaha dayanarak,
-Vergi ziyaına sebebiyet verilmediğinin anlaşılması durumunda inceleme yapılmaması,
-İzahın yeterli bulunmaması durumunda ise beyanın düzeltilerek, düzeltmeye ait vergilerin %20 oranında vergi ziyaı cezası ve gecikme zammıyla birlikte ödenmesi,
şeklinde düzenlenmişti.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 370. maddesinde hüküm altına alınan “İzaha davet müessesesi”, verginin ziyaa uğradığına delalet eden emareler bulunduğuna dair yetkili merciler tarafından yapılmış ön tespitlerle ilgili olarak aynı merciler tarafından mükelleflerden açıklama talep edilmesi olup bu müessese, izaha davet edilen mükelleflerle ilgili yapılan değerlendirmeler sonucunda vergi ziyaına sebebiyet vermediği anlaşılan mükelleflerin konuyla ilgili vergi incelemesine veya takdir komisyonuna sevk edilmesini önlemekte veya vergi ziyaına sebebiyet verildiği durumlarda mükellefleri belirli şartlar dahilinde indirimli ceza uygulanmak suretiyle daha ağır müeyyidelerden korumaktadır.
7194 sayılı Dijital Hizmet Vergisi ile Bazı Kanunlarda ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 25. maddesi ile Vergi Usul Kanununun 370 inci maddesi yeniden düzenlenmiş, mezkur madde kapsamındaki mükelleflerin söz konusu maddede yer alan indirimli ceza uygulamasından yararlanma usul ve esaslarına ilişkin kapsamlı değişiklikler yapılmıştır.
519 Sıra No.lu VUK Tebliği ile; 482 Sıra No.lu Tebliğ yürürlükten kaldırılarak ön tespiti ve/veya izaha daveti yapacak ve yapılan izahı değerlendirecek merci, yapılacak ön tespitin ve izaha davetin şekli ve kapsamı, davet yapılacaklar, yapılan izahın değerlendirme süresi, yapılan izahta kullanılacak bilgi ve belgeler ile uygulamaya ilişkin usul ve esaslar tekrar belirlenmiştir.
İki Tebliğ arasında yapılan en önemli değişiklik, mükelleflerin hangi hallerde izaha davet edileceği önceki Tebliğde açıkça belirlenmişken, 519 Sıra No.lu tebliğde daha genel bir açıklama yapılarak uygulamanın kapsamı genişletilmiş oldu.
482 Sıra No.lu İlk tebliğde izaha (açıklamaya) davet müessesesinin uygulanacağı 16 farklı konu belirlenmişti. Bunlar;
1. Ba-Bs Bildirim Formlarında Yer Alan Bilgilerin Analizi Sonucunda Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi
2. Kredi Kartı Satış Bilgileri ile Katma Değer Vergisi (KDV) Beyannamelerinin Karşılaştırılması Sonucunda Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi
3. Yıllık Beyannameler ile Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinin Karşılaştırılması Sonucunda Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi
4. Çeşitli Kurum ve Kuruluşlardan Elde Edilen Bilgiler ile Asgari Ücret Tarifelerinin Karşılaştırılması Sonucunda Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi
5. Yıllık Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyannameleri Üzerinde Yapılan İndirimleri, Kanuni Oranları Aşan Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi
6. Dağıttığı Kâr Üzerinden Tevkifat Yapmadığı Tespit Edilenlerin İzaha Davet Edilmesi
7. Geçmiş Yıl Zararlarının Mahsubu Yönünden Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi
8. İştirak Kazançlarını İlgili Hesapta Göstermeyen Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi
9. Kurumlar Vergisi Kanununun 5/1-e Maddesindeki İstisna ile İlgili Olarak Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi
10. Örtülü Sermaye Yönünden Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi
11. Ortaklardan Alacaklar İçin Hesaplanması Gereken Faizler Yönünden Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi
12. Ortaklık Hakları veya Hisselerini Elden Çıkardıkları Halde Beyanda Bulunmayan Limited Şirket Ortaklarının İzaha Davet Edilmesi
13. Gayrimenkul Alım/Satım Bedelinin Eksik Beyan Edilmiş Olabileceğine Dair Haklarında Tespit Bulunanların İzaha Davet Edilmesi
14. Gayrimenkullere İlişkin Değer Artışı Kazançları Yönünden Mükelleflerin İzaha Davet Edilme
15. Gayrimenkul Sermaye İratlarını Beyan Etmeyen veya Eksik/Hatalı Beyan Eden Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi
16. Sahte veya Muhteviyatı İtibarıyla Yanıltıcı Belge Kullanılması Durumunda Mükelleflerin İzaha Davet Edilmesi
519no.lu Tebliğin 5. maddesinde ise; İzaha Davet Müessesi Kapsamı ise aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir.
Verginin ziyaa uğradığına delalet eden emarelerin tespit edilmesine bağlı olarak işleyen izaha davet müessesesi kapsamında, Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı ilgili birimlerce verginin ziyaa uğradığına delalet eden emareler bulunduğu yönünde yapılan çalışmalar neticesinde belirlenen konulara ilişkin olarak haklarında ön tespit yapılanlar izaha davet edilirler.
Ön tespitin yapılacağı tarih itibarıyla haklarında ön tespit konusu ile ilgili olarak; ihbar bulunan ya da vergi incelemesi başlatılan veya takdir komisyonuna sevk işlemi yapılan mükelleflere ilişkin olarak ön tespit yapılmaz ve bu mükellefler izaha davet edilmezler.
Tebliğ hükümleri yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Söz konusu Genel Tebliğe ulaşmak için tıklayınız.
Saygılarımızla.
Esas Bağımsız Denetim S. M. Mali Müşavirlik A. Ş.