Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından 21.03.2019 tarihinde 2019/7 sayılı Genelge yayımlanmıştır.
Bilindiği üzere, 30.01.2019 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 7162 sayılı “Gelir Vergisi Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” un 10. maddesiyle 5510 sayılı SGK Kanununa geçici 78. madde eklenmiş olup, madde ile 2019 yılında işverenlere sağlanacak asgari ücret desteğine ilişkin esaslar açıklanmış ve 22.02.2019 tarih ve 30694 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “7166 Sosyal Hizmetler Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”un 8. Maddesiyle de 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nun geçici 19. maddesine son fıkrasından önce gelmek üzere eklenen fıkrayla, 01.02.2019-30.04.2019 arasında yeni işe alınanlar için işverenlere destek uygulaması getirilmişti.
2019/7 Sayılı SGK Genelgesi ile 4447 sayılı Kanun’un geçici 19. Maddesi kapsamında işverenlere verilecek prim desteğinin uygulamasına ilişkin usul ve esaslar açıklanmıştır.
Genelgeye göre yukarda sayılan maddelerle ilgili açıklanan bazı bilgiler aşağıdaki gibidir;
- 4447 Sayılı Kanunun Geçici 19. Maddesinin Ondördüncü Fıkrasında Öngörülen Ücret ve Prim Desteğinden Yararlanılmasına İlişkin Usul ve Esaslar
İşverenin ücret ve prim desteğinden yararlanılabilmesi için;
Sigortalı yönünden;
a) 1/2/2019 ila 30/4/2019 tarihleri arasında işe alınmış olması,
b) Türkiye İş Kurumuna kayıtlı işsiz olması,
c) İşe giriş tarihinden önceki üç aylık sürede toplam on günden fazla 5510/4-1-(a) ve (c) bentleri kapsamında Kuruma bildirilmemiş olmaları ve isteğe bağlı sigortalılık hariç 5510/4-1 -(b), ek 6, ek 9 uncu madde birinci fıkra kapsamında sigortalı olmamaları,
İşyeri yönünden;
a) Özel sektör işvereni olması,
b) 2018 yılında Kuruma uzun vadeli sigorta kollarına tabi olarak en az sayıda bildirim yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısına ilave olarak çalıştırılması,
c) İş sözleşmesinin işveren tarafından haklı nedenlerle feshi hariç olmak üzere, işe alındıkları tarihten itibaren dokuz aylık sürede işverence iş sözleşmesi feshedilmeksizin çalıştırılmaları,
ç) Aylık prim ve hizmet belgesinin veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin yasal süresi içinde Kuruma verilmesi,
d) Tahakkuk eden primlerin yasal süresi içinde ödenmesi,
e) Yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının bulunmaması,
f) Sahte sigortalı çalıştırma veya sigortasız işçi çalıştırma yönünde herhangi bir tespitin bulunmaması,
şartlarının birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir.
Bu bağlamda, işe alındıkları tarihten itibaren dokuz aylık sürede işverence iş sözleşmesi feshedilmeksizin çalıştırılmaları dışındaki diğer şartların, 4447 sayılı Kanunun geçici 19. maddesinde öngörülen ve 2018-22 sayılı Genelgede belirtilen prim desteğinde aranılan şartlarla aynıdır.
- Sigortalının 1/2/2019 İla 30/4/2019 Tarihleri Arasında İşe Alınmış Olması,
Öngörülen ücret ve prim desteğinden 1/2/2019 ila 30/4/2019 tarihleri arasında (bu tarihler dahil) işe alınan sigortalılardan dolayı yararlanılabilecektir.
Buna karşın, 31/1/2019 tarihi ve öncesinde ve 1/5/2019 ila 31/12/2020 tarihleri arasında işe alınan sigortalılar için ücret desteğinden yararlanılması mümkün değildir.
Ancak bu sigortalılar için 4447 sayılı Kanunun geçici 19. maddesinde öngörülen şartların sağlanması kaydıyla, ücret desteği hariç olmak üzere yalnızca prim desteğinden yararlanılabilmesi mümkün bulunmaktadır.
- Kuruma 2018 Yılında Bildirim Yapılan Aydaki/Dönemdeki Sigortalı Sayısına İlave Olarak Çalıştırılması,
Ücret ve prim desteğinden, 2018 yılında Kuruma uzun vadeli sigorta kollarına tabi olarak en az sayıda bildirim yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısına ilave olarak çalıştırılması kaydıyla yararlanılabilecektir.
Sigortalı sayısının tespitinde, uzun vadeli sigorta kollarına tabi olarak bildirim yapılan 1,4, 5, 6, 13, 14, 20, 24, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 52, 53, 54, 55 nolu belge türlerinde kayıtlı sigortalılar ( (0) gün (0) kazançlılar dahil) dikkate alınacaktır.
1/2/2019 ila 30/4/2019 tarihleri arasında şartlara haiz birden fazla sigortalının işe alınmış olması halinde, bu sigortalılar için ücret ve prim desteğinden yararlanılabilmesi için, bu sigortalıların tamamının 2018 yılında Kuruma uzun vadeli sigorta kollarına tabi olarak en az sayıda bildirim yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısına ilave olarak çalıştırılması gerekmektedir.
Buna karşın, 2019 yılında ilk defa tescil edilen işyerleri ile daha önce tescil edildiği halde 2018 yılında sigortalı çalıştırmadığı için Kuruma aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi vermeyen ya da 2018 yılında Kuruma uzun vadeli sigorta kolları kapsamında bildirimde bulunmayan işyerleri hakkında ücret ve prim desteği uygulanmayacaktır.
Bu işyerlerinin şartları sağlamaları kaydıyla, ücret desteği hariç olmak üzere yalnızca prim desteğinden 2018-22 sayılı Genelgede açıklandığı şekilde yararlanabilmesi mümkündür.
2018 yılında uzun vadeli sigorta kollarına tabi en az sayıda bildirim yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısının tespitinde, ilgili ayda/dönemde Kuruma verilmiş asıl ve ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinde sigortalı sayısından, iptal nitelikteki belgelerde kayıtlı sigortalı sayısı düşülerek tespit edilecektir.
Bir sigortalının işten ayrılmasını müteakip aynı ay içinde ayrıldığı işyerinde tekrar işe başlamış olması halinde ya da işverenlerce aynı sigortalı hakkında aynı aya ilişkin farklı belge türü ile bildirim yapıldığından iki ayrı bildirgede yer aldıysa, sigortalı sayısının tespitinde bu nitelikteki kayıtlardan mükerrer olanlar dikkate alınmayacaktır.
Kuruma bildirilmiş sigortalı sayısının tespitinde, ay içinde işe giren veya işten çıkan sigortalılar da hesaplamaya dahil edilecektir.
Geriye dönük olarak gerek kendiliğinden, gerekse mahkeme ilamına ya da kamu kurum ve kuruluşlarınca düzenlenen belgelere istinaden veya Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan tespitlere istinaden düzenlenen asıl/ek/iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı sigortalı sayısı, sigortalı için e-SGK/İşveren Sistemi üzerinden tanımlama tarihi itibarıyla belirlenen sigortalı sayısını değiştirmeyecektir.
- İş Sözleşmesinin İşveren Tarafından Haklı Nedenlerle Feshi Hariç, İşe Alındıkları Tarihten İtibaren Dokuz Ay İş Sözleşmesi Feshedilmeksizin Çalıştırılmaları,
Kapsama giren sigortalıların, işe alındıkları tarihten itibaren dokuz aylık sürede işverence iş sözleşmesi feshedilmeksizin çalıştırılmaları gerekmektedir.
Bu bağlamda, işverenlerin 1/2/2019 ila 30/4/2019 tarihleri arasında işe aldıkları sigortalılar hakkında, üç aylık sürelerde ücret ve prim desteğinden yararlanmaları için iş sözleşmelerinin;
1- Deneme süreli iş sözleşmesinin işverence feshi,
4- Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı sebep bildirilmeden feshi,
5- Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi,
15-Toplu işçi çıkarma,
17-İşyerinin kapanması,
19-Mevsim bitimi,
20-Kampanya bitimi,
22-Diğer nedenler,
25-İşçi tarafından işverenin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranış nedeni ile fesih,
34-İşyerinin devri, işin veya işyerinin niteliğinin değişmesi nedeniyle fesih,
nedenleriyle sigortalının iş sözleşmesinin feshedilmemesi gerekmektedir.
İş sözleşmelerinin "16 - Sözleşme sona ermeden sigortalının aynı iş verene ait diğer iş yerine nakli" nedeniyle feshedilmesi halinde, ücret desteği ve prim desteğinden yararlanmak için sigortalının çalıştırılması gereken işe giriş tarihinden itibaren dokuz (9) aylık sürenin aynı işverene ait nakil olunan iş yerinde tamamlanması gerekmektedir.
Ücret ve prim desteğinden yararlandıktan sonra, işe giriş tarihinden itibaren dokuz (9) aylık süre içinde iş sözleşmesi yukarıda belirtilen nedenlerle feshedilen sigortalılar için, yararlanılan ve işverenin Kuruma olan borçlarına mahsup edilen ücret desteği ile prim desteği, gecikme cezası/gecikme zammı ile birlikte geri alınacaktır.
Ancak, 1/2/2019 ila 30/4/2019 tarihleri arasında işe alınarak ücret ve prim desteğinden yararlandıktan sonra, işe giriş tarihinden itibaren dokuz (9) aylık süre içinde iş sözleşmesi yukarıda belirtilen nedenlerle feshedilen sigortalının, 4447 sayılı Kanunun geçici 19. maddesinin birinci fıkrası kapsamında 2018 yılında işyerinden Kuruma bildirilen ortalama sigortalı sayısına ilave olarak çalıştırılmış olması kaydıyla, prim desteği hariç olmak üzere yalnızca ücret desteği geri alınacaktır.
İşverenlerce sonradan iş sözleşmelerinin feshinin bu nedenler dışında olduğu gerekçesiyle itiraz edilmesi halinde, bu nitelikteki itirazlar, Kurumumuz denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılacak incelemeler sonucuna göre değerlendirilmek suretiyle işleme alınacaktır.
- Ücret ve Prim Desteğinden Yararlanma Süresi
1/2/2019 ila 30/4/2019 tarihleri arasında işe alınan sigortalılar hakkında, işe alındıkları ay dahil olmak üzere üç (3) aylık süre için ücret ve prim desteğinden yararlanılacaktır.
Dolayısıyla, bu kapsama giren ve 1/2/2019 ila 30/4/2019 tarihleri arasında işe alınan sigortalılardan;
- 2019/Şubat ayında işe alınan sigortalılardan dolayı 2019/Şubat, Mart ve Nisan,
- 2019/Mart ayında işe alınan sigortalılardan dolayı 2019/Mart, Nisan ve Mayıs,
- 2019/Nisan ayında işe alınan sigortalılardan dolayı 2019/Nisan, Mayıs ve Haziran,
aylarında ücret ve prim desteğinden yararlanılabilecektir.
Üç aylık süre için ücret ve prim desteğinden yararlanılmasını müteakip, bu sigortalıların ilave sigortalı şartı yönünden 4447 sayılı Kanunun geçici 19 uncu maddesinin birinci fıkrası kapsamında, 2018 yılı ortalama sigortalı sayısına ilave olarak çalıştırılmaları halinde,
- İşe giriş tarihi itibariyle 18 yaşından büyük kadın, 18 yaşından büyük 25 yaşından küçük erkek sigortalılar ile İşKura engelli olarak kayıtlı sigortalılar için 18 aylık süreden kalan süre kadar,
- İşe giriş tarihi itibariyle 18 yaşın altındaki sigortalılar dahil olmak üzere diğer sigortalılar için işe giriş tarihinden itibaren 12 aylık süreden kalan süre kadar,
prim desteğinden yararlanılması da mümkün bulunmaktadır.
- İşsizlik Sigortası Fonundan Karşılanacak Ücret ve Prim Desteği Tutarları
Sigortalıların prim ödeme gün sayısının, günlük 67,36 TL ile çarpımı sonucu bulunan tutar kadar yararlanılacak olup, bu tutar İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacaktır.
Diğer taraftan, 4447 sayılı Kanunun geçici 19 uncu maddesinin ondördüncü fıkrasında öngörülen prim desteğinden ise 2018-22 sayılı Genelgede belirtildiği üzere, işyerinin;
- İmalat veya bilişim sektöründe faaliyet göstermesi halinde, ilgili döneme ait günlük brüt asgari ücretin sigortalının prim ödeme gün sayısıyla çarpımı sonucu bulunacak tutarı geçmemek üzere, prime esas kazançları üzerinden hesaplanan sigortalı ve işveren hissesi primlerinin tamamı,
- Diğer sektörlerde faaliyet göstermesi halinde sigortalının, prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigortalı ve işveren hissesi primlerinin tamamı,
tutarında prim desteğinden yararlanılacaktır.
- İşsizlik Sigortası Fonundan Karşılanacak Ücret Desteğinin İşverenin Kuruma Olan Borçlarına Mahsubu
Yararlanılan ücret desteği tutarları işverenin Kuruma olan borçlarına mahsup edilecek, kalan tutarın bulunması halinde, bu tutarlar işverene iade edilmeyerek, yararlanılan ücret desteği tutarları tamamlanana kadar, işverenin bahse konu borçlarına mahsubuna devam edilecektir.
İşverenlerin ücret desteğinden yararlanmasını müteakip, işyeri dosyasının kapatılarak iz işlemlerinin yapılmış olması ve Kurumumuzca tescil edilmiş başkaca işyeri dosyası ile mahsup yapılacak başkaca herhangi bir borcunun bulunmaması halinde de, anılan fıkra hükmü gereğince yararlanılan ücret desteği tutarları işverenlere iade edilmeyerek iptal edilecektir.
Diğer taraftan, ilgili aya/döneme ilişkin yararlanılan ücret desteği tutarlarının cari aylara ilişkin prim borçlarına mahsubu, asgari ücret desteklerinde olduğu gibi takip eden aya/döneme ilişkin bildirimlerden başlayacak şekilde yapılacaktır.
- Alt İşvereni Bulunan İşyerleri ve Alt İşverenlerle İlgili İşlemler
Ücret ve prim desteğinden alt işverenlerce çalıştırılan ve kapsama giren sigortalılardan dolayı da yararlanılabilecektir.
Ancak, asıl ve alt işverenlerce söz konusu ücret ve prim desteğinden yararlanılabilmesi için,
- Asıl işverenin, hem kendi çalıştırmış olduğu sigortalılardan hem de alt işverenlerin çalıştırmış olduğu sigortalılardan kaynaklanan; her bir alt işverenin ise yalnızca kendi çalıştırmış olduğu sigortalılardan kaynaklanan yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi ve idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının bulunmaması,
- Asıl işverenin ücret ve prim desteği kapsamında işe aldığı sigortalının, yalnızca asıl işverenin bildirdiği sigortalılar dikkate alınarak; her bir alt işverenin ücret ve prim desteği kapsamında işe aldığı sigortalının ise yalnızca kendi bildirdiği sigortalılar dikkate alınarak, her biri ayrı ayrı olarak 2018 yılında Kuruma uzun vadeli sigorta kollarına tabi olarak en az sayıda bildirim yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısına ilave olarak çalıştırılmaları,
Ayrıca, 4447 sayılı Kanunun geçici 19. maddesinin ondördüncü fıkrasında yer alan diğer şartları sağlamış olmaları gerekmektedir.
- 5510 sayılı Kanunun Ek 9. Maddesi Kapsamında On Gün ve Üzerinde Sigortalı Çalıştıran İşverenler
Ev hizmetlerinde on (10) gün ve üzerinden sigortalı çalıştıran işverenler ile konut kapıcılığı işyerleri öngörülen ücret ve prim desteğinden, bu Genelgede belirtilen usul ve esaslar dahilinde yararlanabilecektir.
- Muvazaalı İşlemlerin Önlenmesi ve Diğer Hususlar
İşyerinde fiilen çalışmamasına rağmen, öngörülen ücret desteğinden yararlanmak amacıyla, 1/2/2019 ila 30/4/2019 tarihleri arasında işe giriş bildirimleri yapılarak, her bir sigortalı için üçer aylık sürelerde ücret desteğinden yararlandığı anlaşılan işyerleri hakkında, 5510 sayılı Kanunun ek 14 üncü maddesi kapsamında prim teşvik, destek ve indirimlerden bir ay/biryıl yasaklama yapılacak ve yararlanılan ve borçlara mahsup edilen ücret desteği tutarlarının tamamı gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilecektir.
Ücret ve prim desteği kapsamında olmasına rağmen, ücret ve prim desteğinden yararlanmayan işverenlerce sonradan geriye yönelik yararlanmak üzere talepte bulunulması halinde, 2018-17 sayılı Genelgede açıklanan usul ve esaslar doğrultusunda, geriye yönelik ücret ve prim desteğinden yararlanılmak istenen ayı/dönemi takip eden altı ay içinde internet ortamında veya işyerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine kağıt ortamında başvuruda bulunulması kaydıyla, bu talepler işleme alınacaktır.
Kapsamına giren sigortalılar, 2018-22 sayılı Genelgede belirtilen usulde "e-Sgk/lşveren/lşveren Sistemi/Teşvikten Faydalanılacak Sigortalı Tanımlama" ekranları vasıtasıyla sisteme tanımlanacaktır.
Söz konusu tanımlama sırasında sağlanacak ücret desteğinden yararlanmak istemeyen işveren tarafından "Ücret Desteğinden Yararlanmak İstemiyorum" butonunun işaretlenmesi halinde, 4447 sayılı Kanunun geçici 19 uncu maddesinde yer alan diğer şartların da sağlanması kaydıyla ücret desteği hariç yalnızca prim teşvikinden yararlanılması mümkün olabilecektir.
Ücret ve prim desteğinden yararlanmakta olan işyerinin, farklı bir sosyal güvenlik merkezi görev alanına giren başka bir adrese nakli halinde, ücret ve prim desteğinden yararlanılan sigortalılardan dolayı, üç aylık süreler aşılmamak kaydıyla kalan süreler için yararlanılması mümkün bulunmaktadır.
Ücret ve prim desteğinden yersiz yararlandığı anlaşılan işverenlerden, yersiz yararlanılan prim desteği ile işyeri borçlarına mahsup edilen ücret desteği tutarları gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilecektir.
Yararlanılan ve İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanan tutarlar, gelir ve kurumlar vergisi uygulamalarında gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınmayacaktır.
Bu Genelge hükümleri 01.02.2019 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.
Saygılarımızla.
Esas Bağımsız Denetim S. M. Mali Müşavirlik A. Ş.