6770 sayılı “Emekli Sandığı Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun “ 27.01.2017 tarih ve 29961 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
Kanunla; işletmeler, yatırımcılar ve ihracatçılara vergisel teşvikler getirilmiş, memurların emekli ikramiyesine yönelik düzenleme yapılmış, 6736 kapsamında borç yapılandırmasında süreyi kaçıranlara yeni imkanlar getirilmiş, 2016 Aralık, 2017 Ocak ve Şubat ayı Sigorta prim ödemelerini 2017 Ekim, Kasım ve Aralık aylarında ödeme hakkı verilmiş, şirketlere sicil affı getirilmiştir.
Kanunla getirilen düzenlemeler özet olarak aşağıda açıklanmıştır.
Kanunla, emekli ikramiyesine esas hizmet süresinin hesabındaki 30 yıllık üst sınırın Anayasa Mahkemesince iptali üzerine ortaya çıkan sorunun giderilmesi amacıyla düzenleme yapılmıştır.
Buna göre; 30 yıldan fazla emekli ikramiyesine hak kazanmasına rağmen, 30 tam hizmet yılı üzerinden emekli ikramiyesi ödenenlere, kalan her tam hizmet yılı için ek ikramiye ödenecektir.
Döviz kazandırıcı faaliyetler kapsamında, kamu kurum ve kuruluşlarınca yaptırılan yolcu taşıma işleri ile uluslararası taşımacılık işleri, harç ve damga vergisi istisnası kapsamına alınmıştır.
Bağlama kütüğüne kaydedilen gemi, deniz ve iç su araçlarının yıllık vize harçları kaldırılmıştır.
Para Politikası Kurulu’nun yılda en az 8 kez toplanması kararı alınmıştır.
KDV Kanunu 13/1-d bendinde yapılan değişiklikle yatırım teşvik belgesi kapsamında yazılımda ve gayrimaddi hakların satın alınmasında, kiralanmasında Katma Değer Vergisi (KDV) istisnası getirilmiştir.
Belediyeler ve İl Özel İdarelerinin taşınmaz satışları, teslimleri, katma değer vergisine tabi tutulmayacaktır. (KDV 17/4-p)
Belediyeler ve İl Özel İdarelerin taşınmazları satmalarındaki 2 yıl ellerinde tutma şartı kaldırılmıştır. (KDV 17/4-r)
Katma Değer Vergisi Kanunu`na eklenen geçici 36. maddeyle belediyeler ve İl Özel İdareleri tarafından iktisadi işletme oluşturmaksızın yapılan taşınmaz teslimlerinde KDV aranmayacaktır. Bu nedenle geçmişe dönük herhangi bir tarhiyat yapılmayacak, daha önce yapılmış olan tarhiyatlardan varsa açılmış davalar feragatla vazgeçilecek, tahakkuk eden tutarlar terkin edilecek, tahsil edilen tutarlar ret ve iade edilmeyecektir.
Katma Değer Vergisi Kanunu`na eklenen geçici 37. Maddeyle; 50 milyon lira ve üzerindeki sabit yatırım tutarı olanlara, yılın 6 aylık dilimlerinde yüklenilen KDV, 6 ayı takip eden bir yıl içinde iade edilecekken, daha düşük sabit yatırım tutarı olanların yıl içinde yüklenilen ancak indirilemeyen KDV ise ertesi yıl iade edilecektir. Bu kapsamda yapılacak işlemlerle ilgili usul ve esaslar Maliye Bakanlığınca belirlenecektir.
Maden Kanunu geçici 29/1 çerçevesinde devam eden sözleşmelere yansıtılabilen maliyet artışlarının, Maden Kanunu kapsamında yeni yapılacak rödövans sözleşmelerine de yansıtılması sağlanmış, maliyet artışlarının fiyat farkı olarak ödenmesi imkanı getirilmiştir.
Kara, deniz ve hava ulaşım araçları hakkında verilen el konularak mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararlarının uygulanmasında, el koyma işlemi bu araçların kayıtlı bulunduğu sicile şerh verilerek de olabilecektir. Şerhten sonra kamuya geçme işlemlerine devam edilecektir.
Kara ulaşım araçlarıyla ilgili olarak, Kanunun yürürlüğe girdiği ayı takip eden 6. ayın sonuna kadar ilgili gümrük idaresine başvurulması ve taşıtın ilk iktisabında ödenen ÖTV`nin yüzde 25`ine tekabül eden tutarın 1 ay içinde ödenmesi halinde, el konularak mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararı kaldırılacaktır. Böylece el konulan araç, sahibine iade edilecektir.
Bu karar gümrük idaresi tarafından ilgili mahkemeye bildirilir. Tasfiyesi tamamlanmış ulaşım araçları için bu fıkra kapsamında başvurular kabul edilmez.
Serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutularak ilk iktisabı gerçekleşmiş kara ulaşım araçlarıyla ilgili olarak, el konularak mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararı verilmesi gereken fiilin gümrük idaresince tespit edilmesinden önce ve belirtilen süre içinde kendiliğinden bildirilmesi durumunda, ÖTV yüzde 15 olarak uygulanacaktır.
Türk Uluslararası Gemi Sicili`ne kayıtlı gemi ve yatlara yönelik istisna uygulamaları yeniden düzenlenmiştir.
Gemi kira ve zaman çarteri de Türk Uluslararası Gemi Siciline kaydedilecek; gemilere ve yatlara ilişkin alım, satım, ipotek, tescil, kredi, tüm navlun sözleşmeleri gibi damga vergisi ve harçlardan muaf olmuştur. Bu işlemler nedeniyle alınacak paralar banka ve sigorta muameleleri vergisine ve fonlara da tabi tutulmayacaktır.
Kapsama giren gemi ve yatların Türk Uluslararası Gemi Sicili`nden terkin edilerek yerli veya yabancı bir başka sicile geçişi veya ihracı ya da hurdaya ayrılmak için satışında da kazanç istisnası uygulanacaktır.
Ancak Türk Uluslararası Gemi Sicili`ne kaydedilen gemilerin, bu sicilden terkin edilerek başka bir sicile devri veya ihracı ya da hurdaya ayrılmak için satışında, istisna hükümlerinin uygulanabilmesi için en az 6 ay süreyle Türk Uluslararası Gemi Sicili`ne kayıtlı olarak işletilmiş olması gerekmektedir.
Bireysel emeklilikte, katkı payının şirket hesaplarına nakden intikal ettiği tarihten önceki bir tarihte devlet katkısı hesaplaması nedeniyle erken ödenen devlet katkısı tutarlarına, devlet katkısının Hazine Müsteşarlığınca fiilen ödendiği tarih ile ödenmesi gereken tarih arasındaki süre için gecikme zammı oranı esas alınarak gecikme bedeli hesaplanacaktır.
Sosyal Sigortalar Kanunu kapsamında bankalar, sigorta ve reasürans şirketleri, ticaret odaları, sanayi odaları, borsalar veya bunların teşkil ettikleri birliklerin personeli için kurulan sandıkların iştirakçileri olarak çalışmaya başlayanlardan 45 yaşını doldurmayanlar, bu sandıklar Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) devredilinceye kadar, sigortalı olmasalar da işverenleri aracılığıyla bireysel emeklilik sistemine otomatik olarak dahil edilmiştir.
31 Aralık 2000 tarihinden önce üzerinde yapılanma olan Hazineye ait taşınmazların bedelsiz olarak ilgili belediyelere devredilmesi ve belediyeler tarafından da öncelikle üzerinde ev, iş yeri gibi yapı yapan vatandaşlara rayiç bedel üzerinden doğrudan, ihalesiz ve uygun ödeme koşulları ile satılmasına yönelik uygulamada tarih 19 Temmuz 2003 olarak değiştirilerek 31 Aralık 2000-19 Temmuz 2003 döneminde Hazine taşınmazları üzerinde ev, iş yeri gibi yapı yapan vatandaşların da rayiç bedel üzerinden doğrudan, ihalesiz ve uygun ödeme koşulları ile satılması hükümlerden yararlanma imkanı getirilmiştir.
Türkiye Kızılay Derneği, Türkiye Yeşilay Cemiyeti ve Türkiye Yeşilay Vakfı ile Darülaceze Başkanlığı, Darüşşafaka Cemiyeti ve Türk Hava Kurumu lehine, kuruluş amaçlarına uygun kullanılmak üzere mülkiyeti Hazineye, kamu kurum ve kuruluşlarına ait taşınmazlar üzerinde, söz konusu dernek, vakıf, başkanlık, cemiyetler ve kurum lehine 49 yıl süreyle bedelsiz irtifak hakkı tesis edilebilmesine imkan sağlanmıştır.
Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerler üzerinde ise bunlar adına bedelsiz kullanma izni verilecek, bunlardan ayrıca hasılat payı alınmayacaktır.
Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflardan, öğrencilere yönelik eğitim ve yurt temini faaliyetinde bulunanlara, kuruluş amaçlarına uygun olarak kullanılmak üzere, mülkiyeti Hazineye veya kamu kurum ve kuruluşlarına ait taşınmazlar üzerinde 49 yıl süre ile bedelsiz irtifak hakkı tesis edilebilecektir.
Bu şekilde irtifak hakkı tesis edilen veya kullanma izni verilen taşınmazlardan söz konusu vakıflar tarafından elde edilen gelirin tamamının, öğrencilere yönelik eğitim kurumlarının veya yurtların yapım, bakım, onarım, işletim ve benzeri giderlerinin karşılanmasında kullanılacağına ilişkin şerh konulacaktır.
Finansman imkanlarını geliştirmek ve kredi sisteminin etkin işlemesine katkı sağlamak amacıyla firmalara kredi garantisi veren kredi garanti kurumlarına aktarılan nakit kaynak, 2 milyar liradan 25 milyar liraya çıkarılmıştır.
6736 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun’a Geçici 2. Madde eklenerek kanun kapsamında, borçların yapılandırma başvurusunda bulunduğu halde, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibariyle ödenmesi gereken tutarları süresinde ödemeyerek kanun hükümlerini ihlal edenler, ihlale neden olan tutarları ödemeleri gerektiği tarihten bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar geçen süre içinde gecikme zammıyla birlikte 2017 yılı Mayıs ayı sonuna kadar ödeyerek kanun hükümlerinden faydalanabilecektir.
6736 sayılı kanun kapsamında yapılandırmada taksitlerin ödeme süreleri dörder ay ötelenerek uzatılmıştır.
Bu kanun kapsamında peşin ödeme seçeneğini tercih eden ancak yapılandırılan tutarları süresinde ödemeyerek Kanundan yararlanma hakkını kaybedenler, 30/4/2017 tarihine kadar (bu tarih dâhil) ilgili idareye yazılı olarak başvuruda bulunularak taksitli ödeme seçeneğinin tercih edilmesi ve ilgili katsayı uygulanmak suretiyle yapılandırılan tutarın ilgili katsayı uygulanarak ödenmesi şartıyla Kanun hükümlerinden yararlanabilecektir.
6661 sayılı Torba Kanun’la 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na eklenen geçici 68’inci maddede yapılan düzenleme ile işverenlere çalışanların prim gün sayıları baz alınarak 2016 Ocak-Aralık döneminde uygulanmak üzere günlük 3.33 TL, aylık 99.90 TL Hazine desteğinden yararlanma imkanı getirilmişti.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa geçici 71. Madde eklenerek 2016 ‘da ekonomideki genel daralma durumu, 2017’de asgari ücrette yapılan artış ve işverenlerin bu konudaki talepleri de dikkate alınarak, 2016’da sağlanan asgari ücret desteğinin 2017 yılında da devam etmesine imkan sağlanmıştır.
Buna göre; 2016 yılının aynı ayına ilişkin Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde prime esas günlük kazancı Bakanlar Kurulunca belirlenen tutar ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısını geçmemek üzere, 2017 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının ve 2017 yılı içinde ilk defa kanun kapsamına alınan işyerlerinden bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının, 2017 yılı Ocak ila Aralık ayları/dönemleri için Bakanlar Kurulunca tespit edilen günlük tutar ile çarpımı sonucu bulunacak tutar, bu işverenlerin Kuruma ödeyecekleri sigorta primlerinden mahsup edilir ve bu tutar Hazinece karşılanacaktır.
Asgari ücret desteğinden yararlanma bakımından 2017’de SGK’da ilk kez tescil edilecek olan işyerleri daha avantajlı olacaktır.
Zira 2017’de tescil edilecek olan işyerlerinde, destek tutarına esas prim gün sayısı hesaplanırken sigortalıların sigorta primine esas günlük kazançlarının Bakanlar Kurulu’nca belirlenecek tutar ve altında olup olmadığı üzerinde durulmaksızın, prime esas kazanç alt sınırı ve üst sınırları arasında bildirilen tüm sigortalıların prim ödeme gün sayıları hesaplamada esas alınacak ve Bakanlar Kurulu’nca tespit edilecek günlük tutar ile çarpımı suretiyle bulunacak toplam tutar kadar destekten yararlanılacaktır.
Asgari ücret artışından kaynaklanan Hazine desteğinden SSK (4/a) kapsamında haklarında uzun vadeli sigorta kolları (malullük, yaşlık ve ölüm sigortası) hükümleri uygulanan sigortalıları çalıştıran özel sektör işverenleri yararlanacaktır. SSK (4/a) kapsamında sigortalı çalıştırsalar dahi kamu sektörü işverenleri (5018 sayılı Kanuna ekli (I) sayılı cetvelde sayılan kamu idareleri) söz konusu destekten yararlanamayacaklardır.
5510 sayılı Kanun‘un 4/a (SSK) bendinde belirtilen sigortalıları çalıştıran ve asgari ücret desteğinden yararlanan özel sektör işverenlerinden, 2016 yılı Aralık ayı için asgari ücret desteği alınan çalışanlar için prim ertelemesi getirilmiştir.
Dolayısıyla, kamu sektörü işverenleri ile asgari ücret desteğinden yararlanmayan/yararlanma hakkı olmayan özel sektör işverenleri söz konusu sigorta primi borcu ertelemesinden yararlanamayacaklardır.
Bu kapsamda prim ertelemesinden faydalanma imkanı olan işyerlerinin herhangi bir başvuru yapmasına gerek olmayıp, sistem otomatik olarak hesaplama ve erteleme yapacaktır.
SGK tahakkuk fişinde ertelenen tutarlar görünmeyecek olup, Bankaya prim ödemesi yapıldığında ertelenen prim tutarları düşülerek bakiye primler ödenebilecektir.
Ev hizmetlerinde ayda 10 gün ve üzerinde sigortalı çalıştıran ve dolayısıyla da emeklilikle ilgili primleri de ödeyen işverenler de prim erteleme uygulamasından yararlanacaktır.
Erteleme kapsamına sadece primler girmekte olup, işsizlik sigortası primleri, damga vergisi ve Sosyal güvenlik destek primi gibi diğer alacaklar bu kapsama girmemektedir.
2016 yılı Aralık, 2017 yılı Ocak ve Şubat aylarında sigorta primi teşvik, destek ve indirimlerden yararlanabilmek için, 2016 yılı Aralık, 2017 yılı Ocak ve Şubat aylarında erteleme kapsamı dışında kalan sigorta primi borçlarının ilişkin oldukları ayları takip eden ayın sonuna kadar yasal süresi içinde SGK’na ödenmesi gerekmektedir. Ödenmemesi halinde 2016 yılı Aralık, 2017 yılı Ocak ve Şubat aylarında sigorta primi teşvik, destek ve indirimlerinden yararlanılması mümkün bulunmayacaktır.
Bu kapsamda asgari ücret desteği hazine katkısı hesabında ilgili aylarda dikkate alınacak prim ödeme gün sayısının günlük 60 TL ile çarpımı sonucu bulunacak sigorta primine esas kazanç tutarı üzerinden hesaplanacaktır.
Buna göre, ertelemeye esas tutar, asgari ücret desteğine esas gün sayısının günlük 20,70 TL (60 TL günlük SPEK tutarı X % 34,5) ile çarpımı sonucu bulunacaktır.
Ertelenecek prim tutarı asgari ücret desteğinden yararlanılan gün sayısına göre işverenin çalıştırdığı her bir sigortalı için ayrı ayrı hesaplanacaktır. Burada önemli olan asgari ücret desteğinden faydalanılan gün sayısı olup, toplam çalışan sayısının bir önemi bulunmamaktadır.
Buna göre; 2016 yılı Aralık, 2017 yılı Ocak ve Şubat ayına ait sigorta prim tutarını, sırasıyla 2017 yılı Ekim, Kasım ve Aralık ayı içerisinde SGK tarafından belirlenecek tarihe kadar ödemeleri halinde bu aylara ilişkin primler süresinde ödenmiş sayılacaktır.
Asgari ücret desteğinin uygulanmasında alt işverenler müstakil işverenler gibi işlem gördüklerinden alt işverenlere ilişkin borç erteleme işleminin de yukarıda anlatılan usul ve esaslara göre her bir alt işveren için ayrı ayrı uygulanması gerekmektedir.
2016 ve 2017 yılı içerisinde ilk defa kanun kapsamına alınan işyerleri için sigorta primlerini yasal süresinde ödeme şartı aranmayacaktır.
İşverenler bu süre içerisinde faydalanmaya devam ettikleri diğer SGK prim teşviklerinden faydalanmaya devam edeceklerdir.
Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 32. maddesine eklenen yeni fıkra ile, sanayi sicil belgesini haiz ve fiilen üretim faaliyetiyle iştigal eden küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin, Kurumlar Vergisi Kanunu 19/1 maddesi kapsamında kendi aralarında birleşmeleri halinde, bu kurumların birleşme tarihinde sona eren hesap döneminde elde ettikleri kazançlar ile, aynı şartları haiz birleşilen kurumun birleşmenin gerçekleştiği hesap dönemi dahil olmak üzere, üç hesap döneminde elde ettiği kazançlarına kurumlar vergisi oranını %75'e kadar indirimli uygulatma ve indirim oranını sektörler, iş kolları, bölgeler, üretim alanları, hesap dönemleri, orta veya yüksek teknolojili ürün üreten veya imalatçı-ihracatçı firmalar itibarıyla farklılaştırma hususunda Bakanlar Kuruluna yetki verilmiştir.
5520 Sayılı Kanun'a eklenen geçici 9. madde ile mükelleflerin 2017 takvim yılında gerçekleştirdikleri imalat sanayiine yönelik yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırım harcamaları için, kanunun 32/A 2/b’de yer alan %55, %65 ve %90 şeklindeki kanuni oranlar sırasıyla %70, %80 ve %100 olarak, c bendinde %50 şeklinde yer alan kanuni oran ise %100 şeklinde uygulanacaktır.
Kullandığı nakdi ve gayrinakdi kredilerinin anapara, faiz veya ferilerine ilişkin ödemelerini aksatan gerçek ve tüzel kişilerin ticari faaliyette bulunan ve bulunmayan gerçek kişilerin ve kredi müşterilerinin karşılıksız çıkan çek, protesto edilmiş senet, kredi kartı ve diğer kredi borçlarını zamanında ödeyemedikleri için Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezine bildirilen kişiler ve kredi müşterileri, söz konusu borçlarını Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde tamamını ödemeleri veya yeniden yapılandırmaları halinde geçmiş ödeme performanslarına ilişkin olumsuz kayıtlar dikkate alınmayabilecektir.
Kanun’un 10, 18, 19, 30, 34 ve 35. maddeleri 01.01.2017 tarihinden, diğer maddeleri ise yayımı tarihinden (27.01.2017) tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir.
Söz konusu kanuna ulaşmak için tıklayınız.
Saygılarımızla.
Esas Bağımsız Denetim S. M. Mali Müşavirlik A. Ş.