Ticaret Ve Sanayi Odaları, Ticaret Odaları, Sanayi Odaları, Deniz Ticaret Odaları ve Ticaret Borsalarının 5174 sayılı "Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu" nda sayılan gelirlerinden biri de, bu odaların üyeleri tarafından ödenen yıllık ve munzam aidatlardır.
Kayıt Ücreti ve Yılık Aidat
Söz konusu Kanun'un 24. maddesi uyarınca yıllık aidat tutarları, Birlik tarafından hazırlanan yönetmelikte (8 Ocak 2005 tarihli ve 25694 Sayılı Resmi Gazetede Yayınlanan “Kayıt Ücreti ile Yıllık Aidat ve Munzam Aidatın Tespiti ve Ödenmesi Hakkında Yönetmelik”) usullere göre belirlenen dereceler üzerinden ve tarifelere göre tespit edilmektedir.
Yönetmelikte, oda ve borsalara kayıtlı üyelerin ödeyecekleri kayıt ücreti ve yıllık aidat miktarlarının şirketlerin sermayelerine veya öz varlıklarına göre derecelendirilip ilgili tarife esas alınarak tahakkuk ettirileceği belirtilmiştir.
Kayıt ücretinin alındığı yıl için ayrıca yıllık aidat ödenmemektedir. Diğer taraftan, kaydı silinmek suretiyle oda veya borsadan ayrılanların tekrar kaydedilmeleri halinde, aynı yıl içinde dahi olsa yeniden kayıt ücreti alınmaktadır.
Birden fazla odaya kayıtlı bulunan üyeler, bu durumu belgelendirmek şartıyla kendileri için belirlenmiş bulunan kayıt ücreti ve yıllık aidat miktarlarının yarısı kadar ödeme yaparlar.
Şubelere kayıtlı olan üyeler, bu maddede belirlenen kayıt ücreti ve yıllık aidatın yarısı kadar ödeme yaparlar.
5174 sayılı Yasanın 24. maddesine göre kayıt ücreti ile yıllık aidat miktarı, on altı yaşından büyükler için uygulanan aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde onundan az, yarısından fazla (2024 yılı için 2.000,25-TL’den az ile 10.001,25-TL’den fazla) olamamaktadır.
2024 Yılı İçin Yıllık Aidat Tavanı: 10.001,25TL (Brüt asgari ücretin yarısı)
Munzam Aidat
25. maddede ise munzam aidat tutarlarının, gerçek kişi tacir ve sanayicilerin bir önceki yıla ilişkin gelir vergisi beyannamelerinde gösterdikleri ticarî kazanç toplamı üzerinden, tüzel kişi tacir ve sanayicilerin ise yine bir önceki yıla ilişkin kurumlar vergisi beyannamelerinde gösterdikleri ticari bilanço kârı üzerinden binde beş oranında hesaplanacağı hüküm altına alınmıştır.
Munzam Aidat = Bir önceki yıla ait Ticari Kazanç X %0,5 (Binde beş)
Odalar 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 5. maddesi hükmü çerçevesinde Vergi Dairelerinden bilgi isteyebilirler. Üye tarafından bilançonun verilmemesi ve Vergi Dairesi’nden de sağlanamaması halinde Yıllık aidat tavanının 3 katından az olmamak üzere, bir önceki yılın munzam aidatı geçici olarak aynen tahakkuk ettirilir.
2024 yılı, yıllık aidat için tespit olunan derece ve tarifeler, munzam aidat için ise 2023 yılı Gelir ve Kurumlar Vergisi beyannameleri esas alınacaktır.
Munzam aidat tahakkuklarını yaptıracak firmalar, beyanname suretini veya yıllık bilançolarını İstanbul Ticaret Odası’na elden, faksla ya da e-posta adresine yollayarak bildirebilirler.
Ayrıca;
• zarar etmiş üyenin munzam aidat ödemeyeceği;
• birden fazla odaya kayıtlı bulunanların munzam aidatının, üye tarafından ilgili odalara eşit olarak paylaştırılmak suretiyle ödeneceği;
• çalışma alanları içinde birden fazla şubesi bulunan üyelerin munzam aidatının, bunların bütün şubelerinden elde ettikleri gelir veya kurumlar vergisine matrah teşkil eden ticarî kazanç veya ticarî bilanço kârı üzerinden hesaplanacağı;
• bağımsız bilançosu yapılan kurum ve müessese şubeleri ile fabrikalarının munzam aidatının, şube veya fabrikanın bulunduğu yerin odasına ödeneceği;
• bir tüzel kişiliğin merkez, şube ve fabrikalarının değişik yerlerde olması, fakat bilançolarının merkezde tutulması halinde, munzam aidatın merkez tarafından mahalli odaya ödeneceği, ancak, bu odanın tahsil ettiği munzam aidatı diğer odalar arasında, izleyen takvim yılının ilk üç ayı içinde eşit olarak paylaştıracağı;
• bu gibi durumlarda, bir müessesenin şubeleri ve fabrikaları ile birlikte ödeyeceği munzam aidatın tutarının, o yıl için belirlenmiş bulunan yıllık aidat tavanının yirmi katını geçemeyeceği
belirtilmiştir.
2024 Yılı İçin Munzam Aidat Tavanı :200.025,00-TL
Şirketler, sermaye artışı yaptıktan ve bunu tescil ve ilan ettirdikten sonra, derecelendirme değişikliği yapılır. Şirketlerin sermaye artışlarına istinaden yapılacak derece değişikliği, tescil edildiği tarihi takip eden yıldan itibaren geçerlidir.
Ücret ve Aidatların Ödeme Zamanı
Odaya kayıtlı bulunan şahıs firmalarından ve şirketlerden her yıl Haziran ve Ekim aylarında olmak üzere 2 eşit taksitle tahsil edilir.
Yıl içinde kaydedilenlerin kayıt ücreti ile önceki yıldan itibaren geçerli olarak kaydedilmesi gerekenlerin kayıt ücretleri ve yıllık aidatları, durumun kendilerine tebliğ edilmesinden itibaren bir ay içinde ödenir.
Önceki yıldan itibaren geçerli olarak kaydedilmesi gerekenlerin munzam aidatları ise, bu durumun kendilerine tebliğ edildiği yılın sonuna kadar ödenir.
Müstakil bilançosu yapılan kurum ve müessese şubeleri ile fabrikalarının munzam aidatı, şube veya fabrikanın bulunduğu yerin odasına ödenir.
Bir tüzel kişiliğin merkez, şube ve fabrikalarının değişik yerlerde olması, fakat bilançolarının merkezde tutulması halinde, munzam aidat merkez tarafından mahalli odaya ödenir. Bu oda tahsil ettiği munzam aidatı diğer odalar arasında, izleyen takvim yılının ilk üç ayı içinde eşit olarak paylaştırır.
Buna göre, 5174 Sayılı Kanun'un yukarıda belirtilen hükümleri uyarınca, 2023 yılına ilişkin yıllık ve munzam aidatların ilk taksitlerinin, 1 Temmuz’a (30 Haziran 2024 tarihi pazara rastladığı için), ikinci taksitlerinin ise, 31 Ekim 2024 tarihine kadar bağlı bulunulan odalara ödenmesi gerekir.
İstanbul Ticaret Odası için İTO Merkez Binası ile Oda İnternet Sitesi Online İşlemler Borç Sorgulama/Ödeme Linkinden ve tüm Bölge Temsilciliklerinden ödeme yapılabileceği, Yapı Kredi Bankası'nın tüm şubelerinden Sicil Numarası ile masraf ödemeden veya Yapı Kredi Bankası, İş Bankası, Akbank, Halkbank ve Şekerbank’ın İnternet Şubeleri Ödemeler menüsü kullanılarak borçlar yatırılabilir.
Ayrıda web adresinde ismi bulunan bankalardan da, sicil numarası belirtilerek ödeme yapılabilir.
Süresinde ödenmeyen aidatlara ise 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un 51. Maddesine göre aylık % 4,5 oranında gecikme zammı uygulanmaktadır.
Kayıt ücreti, yıllık aidat, munzam aidat, navlun hasılatından alınacak oda payı, borsa tescil ücreti, Birlik aidatı ve bunlara ait kesinleşen gecikme zamları ile para cezalarının tahsiline ilişkin olarak yönetim kurulunca/Birlik Yönetim Kurulunca verilen kararlar ilâm hükmünde olup, icra dairelerince yerine getirilir.
Kayıt ücreti, yıllık aidat, munzam aidat, navlun hasılatından alınacak oda payı, borsa tescil ücreti, Birlik aidatı ve bunlara ait kesinleşen gecikme zamları ile para cezalarının tahsil zamanaşımı süresi beş yıldır.
Zamanaşımı; kayıt ücreti, yıllık aidat, munzam aidat, navlun hasılatından alınacak oda payı, borsa tescil ücreti ile Birlik aidatının ödenmesi gereken yılı takip eden yılın başında işlemeye başlar.
Kısmen ödeme, haciz uygulaması, icraen takip ve tahsil sonucunda yapılan her çeşit tahsilat veya alacağın teminata bağlanması zamanaşımını keser. Gecikmiş borç aslının tamamının veya bir kısmının ödenmiş olması halinde de bu borca bağlı gecikme zammı için de zamanaşımı kesilir.
Zamanaşımı, kesilmenin rastladığı takvim yılını takip eden yılın başından itibaren yeniden işlemeye başlar.
5174 Sayılı Türkiye Odalar Ve Borsalar Birliği İle Odalar Ve Borsalar Kanunu’na ulaşmak için tıklayınız.
Kayıt Ücreti ile Yıllık Aidat ve Munzam Aidatın Tespiti ve Ödenmesi Hakkında Yönetmelik’e ulaşmak için tıklayınız.
Türkiye Odalar Ve Borsalar Birliği İle Odalar Ve Borsalar Bütçe Ve Muhasebe Yönetmeliği’ne ulaşmak için tıklayınız.
Saygılarımızla.
Esas Bağımsız Denetim S. M. Mali Müşavirlik A. Ş.