Bilindiği üzere; Yeni nesil ödeme kaydedici cihaz (YN ÖKC), deme Kaydedici Cihazlar Terminal Servis Merkezleri (ÖKC TSM) aracılığıyla sürekli çevrimiçi çalışabilen, IP tabanlı, oluşturduğu fiş ve mali raporları güvenli şekilde iletebilen yeni nesil ödeme kaydedici cihazı ifade etmektedir.
Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından hazırlanan ve 30.12.2023 tarihli ve 32415 2. Mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 557 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile; kayıtlı ekonominin desteklenmesi, kartla ödeme imkânlarının genişletilmesi ve yeni nesil ödeme kaydedici cihaz (ÖKC) kullanımının yaygınlaştırılması amacıyla eski nesil ödeme kaydedici cihazların (EN ÖKC ) yeni nesil ödeme kaydedici cihazlar (YN ÖKC ) ile değiştirilmesi ve yeni nesil ödeme kaydedici cihazlar üzerinden banka kartları ile ödeme imkânı sağlanması zorunluluğuna ilişkin açıklamalar yapılmıştı.
Tebliğle yapılan düzenlemeler aşağıda bilgilerinize sunulmuştur.
- Satışı yapılan malları aynen veya işlendikten sonra satışını yapanlar dışındaki kimselere satan veya aynı kimselere hizmet veren birinci ve ikinci sınıf tüccarların (perakende teslimde bulunan veya hizmet ifa eden) 213 sayılı Kanuna göre fatura vermek zorunda olmadıkları mal satışları veya hizmet ifalarının belgelendirilmesinde kullandıkları EN ÖKC'lerin, mali hafızalarının dolup dolmadığına bakılmaksızın 01.07.2024 tarihine kadar YN ÖKC'ler ile değiştirmesi zorunludur. Dileyen mükellefler bu tarihten önce de Bakanlıkça onaylanmış YN ÖKC'leri kullanmaya başlayabilecektir.
- Satın alınan YN ÖKC'lerin, 01.07.2024 tarihini geçmemek şartıyla, fatura tarihini takip eden 30 gün içerisinde kullanılmaya başlanması ayrıca mevcut EN ÖKC'lerin de aynı süre içerisinde 60 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanunla İlgili Genel Tebliğde belirlenen esaslara göre hurdaya ayrılması gerekmektedir.
- EN ÖKC’lerin hurdaya ayırma işlemleri sırasında düzenlenen servis tutanağı, mali hafıza raporu ve ödeme kaydedici cihaz levhası ilgili vergi dairesine mükellef veya yetkili servis tarafından elden ya da kayıtlı posta ile de gönderilebilecektir.
- Öteden beri EFT-POS özellikli YN ÖKC kullananlar, 01.07.2024 tarihinden itibaren en az bir banka veya diğer kuruluş ya da ödeme hizmet sağlayıcısı ile üye iş yeri anlaşması yaparak kullanılan her bir YN ÖKC aracılığıyla banka kartları ile ödeme taleplerini kabul etmek zorundadırlar.
- 01.07.2024 tarihinden sonra (bu tarih dâhil) EFT-POS özellikli YN ÖKC kullanmaya başlayanlar, cihazın aktivasyon tarihinden itibaren en geç 30 gün içerisinde en az bir banka veya diğer kuruluş ya da ödeme hizmet sağlayıcısı ile üye iş yeri anlaşması yapmak ve banka kartları ile ödeme taleplerini kabul etmek zorundadırlar.
- 30.12.2023 tarihi ile 01.07.2024 tarihi arasında EFT-POS özellikli YN ÖKC kullanmaya başlayanlar, 01.07.2024 tarihinden itibaren en az bir banka veya diğer kuruluş ya da ödeme hizmet sağlayıcısı ile üye iş yeri anlaşması yaparak kullanılan her bir YN ÖKC aracılığıyla banka kartları ile ödeme taleplerini kabul etmek zorundadırlar. Ancak, EFT-POS özellikli YN ÖKC'nin kullanılmaya başlandığı tarih ile 01.07.2024 tarihi arasında 30 günden az süre bulunması durumunda, 30 gün içerisinde her bir YN ÖKC aracılığıyla banka kartları ile ödeme taleplerinin kabul edilmesine başlanması gerekmektedir.
- Öteden beri basit/bilgisayar bağlantılı YN ÖKC kullananlar, 01.07.2024 tarihinden itibaren en az bir banka veya diğer kuruluş ya da ödeme hizmet sağlayıcısı ile üye iş yeri anlaşması yapmak ve kullanılan her bir YN ÖKC'nin EFT-POS ile bağlantısını yaptıktan sonra banka kartları ile ödeme taleplerini kabul etmek zorundadırlar.
- 01.07.2024 tarihinden sonra (bu tarih dâhil) basit/bilgisayar bağlantılı YN ÖKC kullanmaya başlayanlar, cihazın aktivasyon tarihinden itibaren en geç 30 gün içerisinde en az bir banka veya diğer kuruluş ya da ödeme hizmet sağlayıcısı ile üye iş yeri anlaşması yapmak ve EFT-POS'ların ÖKC ile bağlantısını yaptıktan sonra banka kartları ile ödeme taleplerini kabul etmek zorundadırlar.
- 30.12.2023 tarihi ile 01.07.2024 tarihi arasında basit/bilgisayar bağlantılı YN ÖKC kullanmaya başlayanlar, 01.07.2024 tarihinden itibaren en az bir banka veya diğer kuruluş ya da ödeme hizmet sağlayıcısı ile üye iş yeri anlaşması yaparak kullanılan her bir YN ÖKC aracılığıyla banka kartları ile ödeme taleplerini kabul etmek zorundadırlar. Ancak, basit/bilgisayar bağlantılı YN ÖKC'nin kullanılmaya başlandığı tarih ile 01.07.2024 tarihi arasında 30 günden az süre bulunması durumunda, 30 gün içerisinde her bir YN ÖKC aracılığıyla banka kartları ile ödeme taleplerinin kabul edilmesine başlanması gerekmektedir.
- Başkanlık, YN ÖKC’lerden tebliğ kapsamında elektronik ortamda alınacak bilgileri, bilgilerin GİB Teknoloji sistemlerine aktarım zamanını (anlık ve/veya periyodik), aktarım yöntemini (doğrudan veya ÖKC TSM’leri aracılığıyla) ve aktarıma ilişkin diğer usul ve esaslar ile belirlenen diğer yükümlülükleri yerine getirmediği belirlenen cihazlarla ilgili yapılacak işlemlere ilişkin hususları ynokc.gib.gov.tr adresinde yayımlanacak teknik kılavuzlarla belirlemeye yetkilidir.
- Başkanlık, bu Tebliğde belirlenen süreleri, vergi ve mükellefiyet türü, mükellef grupları, sektör, faaliyet konuları, ödeme kaydedici cihaz sayısı, iş veya üretim hacmi ile il ve ilçe sınırları itibarıyla ayrı ayrı veya birlikte ynokc.gib.gov.tr adresinde ilan ederek uzatmaya yetkilidir.
- Tebliğde belirlenen sürelerde öngörülen yükümlülükleri yerine getirmeyen mükellefler hakkında 213 sayılı Kanunun ve 3100 sayılı Kanunun ilgili ceza hükümleri uygulanacaktır.
E-Arşiv Fatura Kapsamında Olan Mükelleflerin Nihai Tüketicilere 6.900 TL ‘ye Kadar Yeni Nesil ÖKC Fişi Vermeye Devam Edebilmesi Ancak “Bilgi Fişi” Vererek Sonradan Otomatik E-Arşiv Fatura Düzenleyememesi
30.09.2017 tarihinde yayımlanan 483 Seri No.lu VUK Tebliği’nin “ÖKC’lerden Gerçekleştirilen Satışlara Ait Mali Bilgilerin GİB’e Bildirilmesi” başlıklı 4. maddesinin aşağıda yer verilen 4. bendinde açık olarak ifade edilmektedir.
“(4) Bu Tebliğin 4 üncü maddesinde belirtilen şartları sağlamak amacıyla, e-Fatura ve e-Arşiv Fatura uygulamasına geçilmesi, fatura verilme zorunluluğu olmayan perakende mal satışları ile hizmet ifalarında e-Fatura ve/veya e-Arşiv Faturası düzenleme mecburiyetini getirmemektedir. Bu tür satışların belgelendirilmesinde ÖKC fişlerinin düzenlenmesi mümkün bulunmaktadır.”
509 No.lu VUK tebliğinin “IV.1.1. Genel Olarak” başlıklı bölümünün son paragrafında e-arşiv faturaya dahil olan mükelleflerin uygulamaya kayıtlı olmayan mükelleflere satışlarında e-arşiv fatura düzenlemek zorunda olduğunu açıklanarak, nihai tüketiciler hariç tutulduğundan, e-arşiv fatura vermek zorunda olan mükelleflerin 6.900 TL’ye kadar nihai tüketicilere satışları için POS uyumlu YN-ÖKC fişi vermeye devam edebileceklerdir.
Özel Kartlar ve Yemek Çekleri (Yemek Fişi-Kartı, Hediye Kartı Vb.) Kabul Ederek Satış Yapanların Düzenlemeleri Gereken “Bilgi Fişi” İçin Pos Uyumlu YN- ÖKC Kullanmaları
382 numaralı VUK Genel Tebliği’nin “1.3” bölümünün ikinci paragrafında yapılan açıklamaya göre; yemek fişi veya hediye kartı ile personeline yemek bedeli olarak karta puan yüklenmesi için anlaşan firma personeli tarafından kartla alış veriş yapıldığında, faturanın özel kart organizasyonu yapan firma adına düzenlenmesi gerektiğinden, alış veriş yapana ÖKC fişi veya e-arşiv fatura yerine “Bilgi Fişi” verilmesi uygulaması aynen devam etmektedir.
GİB tarafından hazırlanan “Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihazlardan Bilgi Fişleri Düzenlenmesine Dair Usul Ve Esaslara İlişkin Teknik Kılavuz”unda “belgenin türüne bağlı kalınmaksızın her hal ve şartta “BİLGİ FİŞİ” düzenlenecektir.”
Açıklaması ile de özel kartlarla yapılan alışverişte her halde bilgi fişi düzenlenmesi gerektiği özellikle vurgulanmaktadır.
557 No.lu Tebliği’nin ”Diğer Hususlar” başlıklı 6. Maddesinin 3. Paragrafında yer alan “Önceki Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinin bu Tebliğe aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam edilir” açıklamasına göre “483 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği”nin “ÖKC’lerden düzenlenebilecek diğer belgeler” başlıklı 12. Maddesinin aşağıda metni bulunan (2). paragrafının sonunda eski ve yeni nesil ÖKC’lerde düzenlenerek muhatabına elektronik ortamda iletilen belgelerin elektronik ortamda kaydedilmesinin sağlanmasının zorunlu olduğu belirtilmiştir.
Bu nedenle e-arşiv fatura için bilgi fişi düzenlenerek elektronik ortama kaydedilmesi zorunlu olup, bu işlemler 01.07.2024 tarihinden sonra eski nesil ÖKC’ler kullanılarak yapılamayacağından, POS uyumlu YN- ÖKC ile yapılması gerekmektedir. Diğer bir ifadeyle bu işlem için Eski Nesil ÖKC’lerin 01.07.2024 tarihinden itibaren kullanılamayacağı anlaşılmaktadır.
Tüm Satışlarında E-Fatura Ve/Veya E-Arşiv Fatura Düzenleyen Mükelleflerin ÖKC Kullanma Muafiyeti Şartları
Konuya ilişkin 30.09.2017 tarihinde yayımlanmış olan halen geçerliliğini koruyan muafiyet düzenlemesi 483 Seri No.lu VUK Tebliği’nin 6. maddesi ile getirilmiştir.
Buna göre; YN ÖKC kullanma mecburiyeti bulunan mükelleflerden; 2016 veya müteakip yıllar satış veya gayrisafi iş hasılatı 10 milyon TL’yi, bilanço aktif toplamı 10 milyon TL’yi, bilanço öz sermaye veya öz kaynak toplamı 1 milyon TL’yi aşması koşullarından en az ikisini sağlayan ve 20’den fazla ödeme kaydedici cihaza veya fatura vb. belgeleri düzenlemede kullanılan bilgisayar sistemine sahip olan mükelleflerin, 397 sayılı ve 433 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinde belirtilen e-Fatura ve e-Arşiv Fatura uygulamalarına, 13/12/2011 tarihli ve 28141 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1 Sıra No.lu Elektronik Defter Genel Tebliğinde belirtilen e-Defter uygulamasına dahil olmaları ve perakende mal satışları ve hizmet ifaları dahil tüm satışlarında elektronik ortamda e-Fatura ve/veya e-Arşiv Faturası düzenlemeyi tercih ettiğini bağlı olduğu vergi dairesine tevsik edici belgelerle birlikte yazılı olarak bildirmeleri halinde, perakende mal satışları ile hizmet ifalarının belgelendirilmesinde ÖKC kullanma mecburiyeti, bildirimin vergi dairesi kayıtlarına girdiği tarihten itibaren bulunmamaktadır.
Bu muafiyet söz konusu koşulları sağlayan mükelleflerce sonradan açılacak şube işyerleri için de geçerli olacaktır.
Ancak bu imkandan yararlanılabilmesi için (397 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen e-Fatura Portalı aracılığıyla e-Arşiv Faturası düzenlenmesi hali hariç) düzenlenen e-Arşiv Faturaların bir örneğinin belgenin oluşturulmasını müteakiben; gizliliği, bütünlüğü ve değişmezliği garanti edilerek ve GİB’in erişimine ve sorgulamasına açık olacak şekilde GİB’den e-Fatura saklama hizmeti verme izni bulunan kurumlarda muhafaza edilmesinin sağlanması zorunludur.
Bu kapsama girmekle beraber, işletmelerinde kısmen YN ÖKC kullanmaya başlamış olan mükellefler, mevcut eski ve yeni nesil ÖKC’lerini mali hafızaları doluncaya veya mali hafıza değişimini gerektiren durum oluşuncaya kadar, müşteriye düzenlenerek elektronik ve/veya kağıt ortamda iletilen/verilen e-Fatura, e-Arşiv Fatura, e-Bilet vb. elektronik belgelere ait tahsilat ve ÖKC Bilgi Fişlerinin düzenlenmesi işlemlerinde kullanmaya devam edebileceklerdir.
Düzenlenen bilgi fişlerinde müşteri adına düzenlenen ve elektronik ortamda iletilen e-Arşiv Fatura, e-Bilet vb. elektronik belgelerin hangi ortamdan ve nasıl temin edilebileceğine, erişilip görüntülenebileceğine ilişkin bilgilere yer verilmesi gerekmektedir.
Diğer taraftan, mükelleflere e-Arşiv Faturalarının düzenlenmesi konusunda GİB’den izin alarak hizmet veren özel entegratör kuruluşlar, her e-Arşiv Faturasının kendi bilgi işlem sistemleri aracılığı ile oluşturulmasını e-Arşiv Raporu ile GİB’e raporlanmasını garanti edecek tedbirleri almak zorundadır.
Bu muafiyet kapsamına girmekle beraber, işletmelerinde YN ÖKC kullanmaya başlamış olan mükellefler, söz konusu YN ÖKC’lerini e-Fatura veya e-Arşiv Faturalarına ait tahsilat ve ÖKC Bilgi Fişlerinin düzenlenmesi işlemlerinde kullanmaya devam edebileceklerdir.
Muafiyet kapsamına dahil olarak tüm satışlarında e-Fatura veya e-Arşiv Fatura düzenleyen mükelleflerin, söz konusu e-Fatura ve e-Arşiv Faturalarında, mal satışları ile hizmet ifalarının tahsilat işlemlerinde kullandıkları banka vb. kuruluşlara ait EFT-POS cihazlarından gerçekleştirilen tahsilata ilişkin müşteri slibinde yer alan temel bilgilere, e-Fatura ve e-Arşiv Fatura uygulamalarına ilişkin teknik kılavuzlarda belirtildiği şekilde yer vermeleri gerekmektedir.
01.01.2017 tarihinden sonra ilk defa işe başlayan/başlayacak olan mükelleflerin bu madde kapsamında YN ÖKC kullanımından muaf olmaları için, birinci fıkrada belirtilen diğer koşullara sahip olmaları şartıyla, işe başlama anı itibariyle, bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen satış, gayri safi iş hasılatı, bilanço aktif büyüklüğü, bilanço öz sermaye veya öz kaynak toplamı tutarları yerine sadece ÖKC veya fatura vb. belgeleri düzenlemede kullanılan bilgisayar sistemi sayısının 20 ve üzerinde olması yeterlidir. Ancak; işe başlanılan yılı (hesap dönemini) izleyen yıla ait yıl sonu bilanço ve gelir tablolarına göre bu maddede belirtilen işletme büyüklüğü ölçülerinden en az ikisini sağlayamayan mükelleflerin, bu yılı izleyen yılın altıncı ayı sonuna kadar faaliyetlerinde YN ÖKC kullanmaya başlamaları zorunlu olacaktır.
Söz konusu 557 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğine ulaşmak için tıklayınız.
382 Seri No.lu VUK Tebliğine ulaşmak için tıklayınız.
483 Seri No.lu VUK Tebliğine ulaşmak için tıklayınız.
Saygılarımızla.