Bilindiği üzere; 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ile 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun’da 2021 yılında yayımlanan 7263 Sayılı Kanun’un 6. Ve 19. Maddeleriyle yapılan değişikliğe göre; 01.01.2022 tarihinden itibaren verilecek beyannameler üzerinden geçerli olmak üzere, yıllık beyanname üzerinde istisna edilen kazanç tutarı 1.000.000 TL ve üzeri olan mükellefler tarafından, istisnaya konu edilen tutarın %2’lik kısmının pasifte geçici bir hesapta takip edilerek, bu hesabın oluştuğu yılın sonuna kadar bu kanun kapsamında belirlenen yöntemlerden biri ile girişimci firmalara veya girişim sermayesi yatırım fonlarına yatırım yapma şartı (yıllık bazda üst sınır 20.000.000 TL olarak belirlenmiştir) getirilmiş ve bu zorunluluğun 31.12.2022 tarihine kadar yerine getirilmemesi halinde yasal müeyyidelerin uygulanacağı belirlenmişti.
Bu kapsamda: 4691 sayılı Kanun kapsamında Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Faaliyette Bulunan Mükellefler ile Ar-Ge İndirimi bulunan mükelleflerden 2021 yılı kazançlarına ilişkin, 2022 yılında yıllık beyanname üzerinden istisna edilen kazanç tutarı 1.000.000 TL ve üzerinde olan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, 2022 senesi içinde bu tutarın %2’sini pasifte geçici bir hesaba aktarmaları ve geçici hesabın oluştuğu yılın sonuna kadar Türkiye’de yerleşik girişimcilere yatırım yapmak üzere kurulmuş girişim sermayesi yatırım fonu paylarının satın alınması veya girişim sermayesi yatırım ortaklıkları ya da bu kanun kapsamındaki kuluçka merkezlerinde faaliyette bulunan diğer girişimcilere sermaye olarak konulması gerekmektedir.
Aktarılması gereken tutar yıllık 20.000.000 TL ile sınırlıdır.
Söz konusu yatırımın yapılmadığı durumda ise, ilgili yıldaki istisna edilen kazanç tutarının %20’lik kısmının vergiye tabi tutulacak, ilgili yılda yararlanılan gelir ve kurumlar vergisi istisnasına konu edilemeyecek ve zamanında alınmayan vergiler vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tarh edilecektir.
Girişim Sermayesi Yatırım Fonları
4691 ve 5746 sayılı Kanun’da, ayrılan fon tutarlarının Türkiye’de yerleşik girişimcilere yatırım yapmak üzere kurulmuş girişim sermayesi yatırım fonu paylarının “satın alınması” şartı bulunmaktadır.
Girişim Sermayesi Fonları (GSYF), Sermaye Piyasası Kanunu’nun 54. maddesi kapsamında “III-52.4 sayılı Girişim Sermayesi Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliğine” göre faaliyette bulunan ve Türkiye’deki büyüme ve katma değer üretme potansiyeline sahip veya bir projenin gerçekleştirilmesi için faaliyet gösteren girişim şirketlerine yatırım yapan şirketlerdir.
Söz konusu Girişim Sermayesi Fonları sadece nitelikli yatırımcılar arasında alınıp satılabilen yatırım araçları olduğu için Borsaya kote fonlardan değildir. Dolayısıyla, Girişim Sermayesi Fonlarına yatırım yapılabilmesi için nitelikli yatırımcı olunması gerekmektedir.
Sermaye Piyasası Kanunu mevzuatına göre nitelikli yatırımcı;
a) Aktif toplamı 50.000.000 TL, yıllık net hâsılatı 90.000.000 TL, özsermayesi 5.000.000 TL ve üzerinde olması kıstaslarından en az ikisini taşıyan kuruluşlar,
b) İşlem yapılması talep edilen piyasalarda son 1 yıl içinde, her 3 aylık dönemde en az 500.000 TL hacminde ve en az 10 adet işlem gerçekleştirmiş ve nakit mevduatlarının ve sahip olduğu sermaye piyasası araçlarının da dâhil olduğu finansal varlıkları toplamı 1.000.000 TL’yi aşan şirketler,
Sadece (a) veya (b) kategorisine giren şirketler girişim sermayesi fonu satın alabilmektedir. Öte yandan, girişim sermayesi fonu satın alınması ve fona iadesi farklı prosedürlere tabidir.
Kanun kapsamında yatırım yükümlülüğünün yerine getirilebilmesi için, Sermaye Piyasası Kurulu’nun sitesinde yer alan Girişim Sermayesi Fonlarına ulaşmak için linki tıklayınız.
Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklıkları
Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı (GSYO), kayıtlı sermayeli olarak kurulan ve çıkarılmış sermayelerini esas olarak girişim sermayesi yatırımlarına yönelten ortaklıklardır.
4691 ve 5746 sayılı Kanun’da, ayrılan %2’lik fon tutarının Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklıklarına (GSYO) “sermaye olarak konulması” şarttır.
Sermaye koyma; Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklıklarının (GSYO) kuruluşunda yer almak veya Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklıkları (GSYO) tarafından mevcut ortakların ön alım haklarının kısıtlanarak yapılan bedelli sermaye artırımına iştirak edilmesi şeklinde gerçekleşebilecektir.
Dolayısıyla, borsaya kote ve BİST’te işlem gören Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklıklarının (GSYO) hisse senetlerinin borsadan satın alınması, “sermaye koyma” olarak değerlendirilmeyebilecektir.
Kanun kapsamında sermaye koyma yükümlülüğünün yerine getirilebilmesi için, Sermaye Piyasası Kurulu’nun sitesinde yer alan Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklıklarına ulaşmak için linki tıklayınız.
Kuluçka Merkezinde Faaliyette Bulunan Girişimciler
Kuluçka merkezi (inkübatörler), 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu 3. Maddesinde; “Özellikle genç ve yeni işletmeleri geliştirmek amacıyla; girişimci firmalara ofis hizmetleri, ekipman desteği, yönetim desteği, mali kaynaklara erişim, kritik iş ve teknik destek hizmetlerinin bir çatı altında tek elden sağlandığı yapılar” olarak tanımlanmıştır.
4691 ve 5746 sayılı Kanun’da, ayrılan %2’lik fon tutarı Teknokent kuluçka merkezinde faaliyette bulunan bu şirketlere de “sermaye olarak konulma” şartı bulunmaktadır.
Dolayısıyla, bu şirketlerin ya doğrudan kuruluşuna iştirak edilerek ya da bu şirketler tarafından yapılan bedelli sermaye artırıma katılarak sermaye koyma şartının yerine getirilebilecektir.
Kuluçka merkezleri, özel yatırımcılar tarafından kurulabileceği gibi akademik veya üniversite bünyesindeki teknoparklarda veya araştırma parklarında da kurulabilmektedir ve Türkiye'de yaklaşık 60 adet kuluçka merkezi vardır.
Kanun kapsamında sermaye koyma yükümlülüğünün yerine getirilebilmesi için, Türkiye'de Kuluçka Merkezlerinde Faaliyette Bulunan Girişimcilerden bazılarına ulaşmak için linki tıklayınız.
7263 Sayılı Kanuna ulaşmak için tıklayınız.
4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununa ulaşmak için tıklayınız.
5746 Sayılı Araştırma, Geliştirme Ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanuna ulaşmak için tıklayınız.
Saygılarımızla.