Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından 04.09.2018 tarihinde 2018/31 sayılı Genelge yayımlanmıştır.
Genelge’de; 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’a 7103 sayılı Kanun ile eklenen 74/A maddesi ile düzenlenmiş olan bazı hallerde Güvenlik Kurumuna (SGK) olan borçlar dolayısıyla haciz konulan menkul ve gayrimenkuller üzerindeki haczin kaldırılarak iadesi için sağlanan kolaylığa ilişkin usul ve esaslar açıklanmıştır.
Buna üzere; prim ve prime ilişkin alacakların tahsili için yürütülen icra takip ve haciz işlemleri sonucu ilgililer veya ilgililer lehine üçüncü şahıslar tarafından gösterilen menkul ve gayrimenkul mallar üzerine belirli şartların yerine getirilmesi kaydıyla SGK tarafından konulan hacizlerin kaldırılması mümkündür.
Kanun’un 74/A maddesine göre; Maliye Bakanlığına tarafından haczedilen mallar üzerindeki haczin kaldırılması için aranan şartlar aşağıdaki gibidir;
- Haczedilmiş malın bu Kanunun 10. maddesinin birinci fıkrasının (5) numaralı bendinde sayılan mallardan olması. ( Para, Bankalarca verilen süresiz teminat mektupları, Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet iç Borçlanma Senetleri veya bu senetler yerine düzenlenen belgeler, Milli esham ve tahvilat, ilgililer lehine üçüncü şahıslar tarafından gösterilen ve alacaklı amme idarelerince haciz varakasına dayanılarak haczedilen menkul ve gayrimenkul mallar.)
- Haczedilmiş mala biçilen değer ile %10 fazlasının, ilk sırada haciz tatbik eden tahsil dairesine ödenmesi (Şu kadar ki, madde kapsamında ödenecek tutar, Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerine olan ödeme zamanı gelmiş, tecil edilmiş veya muacceliyet kesbetmiş borçların toplamından fazla olamaz.).
- Haczedilmiş mala ilişkin takip masraflarının ayrıca ödenmesi.
- Hacze karşı dava açılmaması veya açılmış davalardan vazgeçilmesi.
Aynı madde kapsamında Sosyal Güvenlik Kurumu ünitelerce (sosyal güvenlik il müdürlükleri/sosyal güvenlik merkezleri) haczedilen mal üzerindeki haczin kaldırılması için aranan şartlar aşağıdaki gibidir;
- Haczi ilk tatbik eden üniteye yazılı olarak müracaatta bulunulması, ( Para, Bankalarca verilen süresiz teminat mektupları, Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet iç Borçlanma Senetleri veya bu senetler yerine düzenlenen belgeler, Milli esham ve tahvilat, ilgililer lehine üçüncü şahıslar tarafından gösterilen ve alacaklı amme idarelerince haciz varakasına dayanılarak haczedilen menkul ve gayrimenkul mallar.)
- Haczedilmiş malın menkul ve gayrimenkul mallardan olması,
- Haczedilmiş mala biçilen değer ile %10 fazlasının ödenmesi,
- Haczedilmiş mala ilişkin takip masraflarının ayrıca ödenmesi,
- Hacze karşı dava açılmaması veya açılmış davalardan vazgeçilmesi,
gerekmektedir.
Haczedilen Malın Değer Tespiti
Haczedilen mala karşılık ödenecek tutarın belirlenebilmesi için öncelikle değer tespitinin yapılması gerekmektedir.
6183 sayılı Kanunun 74/A maddesinin ikinci fıkrasına göre, haczedilen malın değer tespiti 6183 sayılı Kanunun 81, 82, ve 91. Maddesi; 6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna Göre Kullanılacak Yetkilere İlişkin Yönetmeliğin 21 ve 22. Maddeleri ile 21.06.2011 Tarih ve 2011/53 Sayılı Genelge hükümlerine göre yapılacaktır.
Şartları sağlayan borçlunun haciz kaldırma talebi sonrasında Haczedilmiş malın değer tespiti Haczedilmiş mal gayrimenkul ise uzman gerçek veya tüzel kişilerin hazırlamış olduğu kıymet takdir raporu dikkate alınarak gayrimenkul satış komisyonu tarafından, Haczedilmiş mal menkul ise her halükarda bilirkişiye biçtirilen değerin esas alınması suretiyle menkul satış komisyonunca yapılacaktır.
Satış komisyonu ve menkul satış komisyonu, kıymet takdir raporunu kabul edip etmemekte serbesttir. Komisyon gerekli gördüğü hallerde yeniden kıymet takdir raporu isteyebileceği gibi Kurum teknik elemanlarının bulunduğu illerde, bu elemanların da bulunduğu bir komisyon marifetiyle Haczedilmiş mala ilişkin değer tespiti yaptırabilir.
Haczedilen Mal Üzerinde Birden Fazla Haciz Olması
Haczedilmiş mal üzerinde Kurum tarafından tatbik edilen hacizler dışında başkaca takyidat bulunması, borçlunun bu imkandan yararlanmasına engel değildir.
Buna göre, Kurum tarafından Haczedilmiş mala tatbik edilen tüm hacizler madde kapsamında yapılacak tahsilatın akabinde kaldırılacak ancak, bulunması halinde Kurum harici diğer takyidatlar hakkında bu maddenin bir etkisi olmayacaktır. Dolayısıyla, madde kapsamında yapılan tahsilatların diğer kişi, kurum ve kuruluş alacaklarına mahsubu söz konusu değildir.
Ancak, 6183 sayılı Kanunun 74/A maddesinin beşinci fıkrasına göre, hacizli menkul veya gayrimenkul mala karşılık tahsil edilen tutardan takip masrafları düşüldükten sonra kalan tutardan ilk haczi tatbik eden ünitenin sırasıyla; takip konusu olan, muaccel hale gelmiş bulunan, ödeme zamanı gelmiş henüz vadesi geçmemiş olan ve tecil edilmiş bulunan alacaklarına pay ayrıldıktan sonra kalan tutardan aynı usullere göre haciz tatbik etmiş bulunan diğer ünitelerin alacaklarına pay ayrılacaktır.
Bu şekilde mahsup edildikten sonra kalan tutar, haciz tatbik etmemiş ünitelerin muaccel hale gelmiş bulunan, ödeme zamanı gelmiş henüz vadesi geçmemiş olan ve tecil edilmiş bulunan alacaklarına garameten (herkese eşit olarak) taksim edilir.
Söz konusu dağıtım işlemleri, ilk sırada haciz tatbik eden kurum ünitesi tarafından yapılacaktır.
Haczin Kaldırılması Ve Sonuçları
6183 sayılı Kanunun 74/A maddesindeki şartları sağlayarak Kuruma başvuruda bulunan haczedilmiş malı üzerindeki kurum haczi ilgili üniteye gerekli ödeme yapıldıktan sonra kaldırılacaktır. Haczedilmiş mala birden fazla ünite tarafından haciz tatbik edilmiş ise, haczi ilk tatbik eden ünitenin bildirimi üzerine diğer ünitelerce de hacizler kaldırılacaktır. Ancak, borçlunun diğer malları üzerindeki hacizler kurum alacakları tamamen tahsil edilmedikçe kaldırılmayacaktır.
Söz konusu Genelgeye ulaşmak için tıklayınız.
Saygılarımızla.
Esas Bağımsız Denetim S. M. Mali Müşavirlik A. Ş.